Merkez Bankası salı günü ne yapar?

Merkez Bankası 20 Ağustos’ta toplanıyor. Merkez’in bu toplantıda ne yapacağı büyük ölçüde ABD Merkez Bankası (Fed)’in çıkış takvimi ile ilgili gelişmelere bağlı. Çıkışa dair sinyaller kuvvetlendikçe Merkez’in faizleri arttırma ihtimali de yükseliyor. Çünkü çıkış demek sıcak paranın yurdu daha hızlı terk etmesi ve finansal oynaklığın artması demek. Bu oynaklıkları azaltmak, kuru dengelemek için Merkez’in kullanacağı silah ise faizleri arttırmak sureti ile Türkiye’yi yabancı para için cazip hale getirmek olacak.

Çıkış ne zaman?
İş böyle olunca dönüp dolaşıp yine kilit noktası olan “Fed’in çıkışı ne zaman?” sorusuna geliyoruz. Fed başkanı Ben Bernanke 19 Haziran’daki FOMC toplantısı sonrasında tahvil alımlarının “yıl sonuna doğru” azaltılmaya başlanacağını ve tahminen 2014 ortalarında alımların tamamen son bulacağı tarihte işsizlik oranının yüzde 7 civarında olacağını söylemişti. Faiz artırımlarının başlaması için ise işsizliğin en az yüzde 6.5’e inmesi bekleniyor ki şu anki Fed tahminlerine göre bu rakam 2015’ten önce gerçekleşmeyecek.
Ay başında ABD Temmuz ayı işsizlik oranının yüzde 7.4’e indiği açıklandı. Peki, bu rakam ne ifade ediyor? Fed’in çıkış takvimi ile ilgili bir ipucu var mı?
Şekildeki mavi çizgi 2010 Kasım ayından bu yana düşüş trendine giren ABD işsizlik oranını gösteriyor. İngilizcede “back of the envelope calculation” yani zarfın arkasına yapılan kaba hesap şeklinde bir tabir vardır. İşte bu deyimle uygun bir şekilde, işsizlik oranı 2014 Haziran’ında 7 noktasından geçecek bir trend çizgisi çektim (kırmızı). Trend çizgisinin faiz artırımlarının beklendiği yüzde 6.5’e ulaşması 2015 ilk çeyreğini buluyor.
Bu çizgiyi kabaca Fed’in işsizlik tahmini olarak görebiliriz. Temmuz ayında gerçekleşen yüzde 7.4’lük işsizlik rakamı da bu bağlamda Fed’in tahminleri ile tutarlı bir azalma izlemiş. Yani Bernanke’nin açık kapı bırakmak amacıyla “sene sonuna doğru” diye ifade ettiği aylık alımlardaki azalma temmuz verisi ile teyit edilmiş görünüyor.

Faizde yeni ayar gelebilir
Peki, “sene sonu” ne zaman? Fed’in eylül, ekim ve aralıkta üç toplantısı var. Kanımca tahvil alımlarının azalması için eylül toplantısı biraz erken olabilir. Ağustos ayı işsizlik rakamı 7.5 civarında seyreden trendin ciddi bir şekilde altında örneğin 7.2 gibi bir noktada gerçekleşmediği sürece bence Fed temkinli duruşunu koruyacak ve tahvil alımlarında herhangi bir azaltma için biraz daha bekleyecektir.
Bu analizden sonra tekrar yurda dönüp başta sorduğumuz soruya dönecek olursak: Merkez salı günkü toplantıya girerken Fed’in çıkış takvimi ile ilgili bir netlik sağlanmış olmayacak.
Öte yandan içeride yüzde 8.9’a yükselmiş bir yıllık enflasyon rakamı ile karşı karşıyayız. Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nda Merkez temmuz enflasyonunu büyük ölçüde Türk lirasındaki değer kaybına bağlamış. Dolayısıyla eğer Merkez enflasyonu hedefe çekebilmek için kurun biraz daha düşmesi gerektiğine inanırsa koridorda yeni bir ayarlama yapabilir.