Performans artırıyor

Fizyoterapist İbrahim Yalçın: “Kinezyo bantlar ağrı hissini yarı yarıya azaltarak sporcuların daha iyi performans sergilemelerini sağlıyor. Bazı sporcular ise bantların plasebo etkisinden yararlanıyor”

Rio Olimpiyatları sırasında kinezyo bantlar gündemimize girdi. Pek çok sporcunun kinezyo bantlardan yararlandığını gördük. “Sporcular farklı renklerdeki bu bantları neden kullanıyor?” sorusu aklımıza takıldı. Kinezyo bant nedir, ne için kullanılır, sporcular dışındaki kişilerin de işine yarar mı gibi sorularımızı kinezyoloji eğitimi almış, kinezyo bantları uygulayan fizyoterapist İbrahim Yalçın’a sorduk.

- Kinezyo bant nedir?

Kinezyo bant yapıştırıcı akrilik içeren ve ısıyla aktivasyon kuran bir banttır. Pamuksu lifler içerir. Terlemeye izin verir ve hızla kurur. Sporcuların eklem hareketlerini kısıtlamaz ve sahada etkinliğini azaltmaz. Özetle sıcaklık hissi veren yapışkan, çok elastik, kasları ve bağları destekleyen bantlardır.

- Kinezyo bantlar ne zamandan beri kullanılıyor?

Aslında 1970’ten beri kullanılıyor ama esasen 1988 Seul Olimpiyatları sayesinde bilinirlik kazandı. 58 ülkeden profesyonel sporculara 50 bin adet kinezyo bandı tanıtım amacıyla verildi. 2008’de düzenlenen Pekin Yaz Olimpiyatları esnasında da farklı branşlardan pek çok sporcunun bu bantları kullanmasıyla 2000’li yıllarda yaygınlaşmaya başladı.

- Sporcularda kinezyo bant kullanımının temel amacı nedir?

Sporcular kinezyo bantları özellikle ağrıyı kesmek amacıyla kullanıyor. Özellikle de sporcuda herhangi bir yaralanma varsa bu bant o yaralanmanın olduğu bölgede ağrının daha az hissedilmesini sağlayarak bir rahatlama hissi yaratıyor. Kas yırtığı gibi kronik sakatlıklarda da sporcunun performansının desteklenmesi amacıyla kullanılabilir.

- Peki kinezyo bant ağrının giderilmesine nasıl yardımcı oluyor yani etki mekanizması nedir?

Vücudumuzda ağrı reseptörleri birinci ve ikinci deri katmanımızın arasında bulunur. Bu bandı deriye uyguladığımızda, birinci deri katmanını hafifçe kaldırıp bu iki katman arasında boşluk oluşmasını sağlar. O boşluk sayesinde reseptörlerin üzerindeki basınç azalır ve ağrı daha az hissedilir. Ayrıca kişi yaralandığı zaman yaralanan bölgede bir ödem oluşur. O bölgede oluşan şişme sonucu hücreler köşeye sıkışır. Basınçla hücrelerin köşeye sıkışması da bizde ağrı hissinin oluşmasına neden olur. Bandın kaldırıcı etkisiyle hücrelere binen yük de ağrı da azalır.

- Kinezyo bant hangi ağrılarda iyileşmeye ne derecede etki ediyor?

Bel ağrısı, boyun ağrısı, kas ağrısı, tenisçi ve golfçü dirseğine bağlı ağrılar, omuz sıkışma sendromu, sırt ağrıları, masa başı çalışanlardaki duruş bozukluklarına bağlı ağrılarda kullanılabilir. Ağrılarda yüzde 50’ye yakın azalma sağlıyor. Ağrı hissinin azalması sporcuların daha iyi performans sergilemesini sağlıyor. Ancak “Kinezyo bant her ağrıda işe yarar” veya “Sadece bantla ağrılar geçer” diye düşünmek de doğru değil. Ağrıların azalmasında düzenli egzersiz de olmazsa olmazdır.

- Kinezyo bant kişiye özel uygulanmalı öyleyse.

Elbette, örneğin bel ağrısını ele alalım. Bunun pek çok farklı sebebi olabilir. Mekanik bir bel ağrısında bant uygulamasının başarılı olma şansı çok yüksektir. Ama disk problemine bağlı bir bel ağrısında bantlama ile başarıyı yakalama şansınız çok azdır. Ya da bel ağrısında kasta bir spazm olduğunu düşünüyorsak bantı yüzde 0 germeyle kullanıyoruz. Kası saran kılıfta bir problem olduğunu düşünüyorsak bantı yüzde 100 germeyle uyguluyoruz.

- Ağrıyı gidermesinden başka amaçlar için de kinezyo bantlar kullanılıyor mı?

Kinezyo bandı kas yırtılmaları, burkulmalar, menisküs problemleri, bel ve boyun fıtığı, nörolojik problemler, duruş bozukluklarında da kullanılıyor. Ayrıca kinezyo bant doku ve doku altındaki boşluğu artırdığı için lenfatik dolaşımın hızlanmasını sağlayarak kanserojen maddeler olan serbest radikallerin vücuttan daha çabuk uzaklaştırılmasına neden oluyor. Bu da bantların antioksidan etkisinin olduğu anlamına geliyor. Bir de kinezyo bant taktil duyu (dokunma) verdiği için oradaki hisse “Beni bir şey destekliyor” diye kendilerine inandırıp bandın plasebo etkisinden yararlananlar da oluyor.

- Bantların farklı renklerde olmaları plasebo bir etki yaratmak için mi?

Bantların rengi fizyolojik açıdan bir etki farklılığına yol açmıyor ama rengi kişide plasebo etkisi yaratabiliyor. Örneğin akut yaralanma durumlarında maviyi seçiyoruz. Çünkü mavi buzu, soğuğu çağrıştırıyor. Kişide kronik bel ağrısı varsa pembe veya kırmızıyı seçiyoruz. Bu da sıcaklığı çağrıştırıyor. Bazen de hastaların tercihi oluyor. Örneğin ben bu akşam yemeğe gideceğim, elbise giyeceğim, illa da yapıştırmamız gerekiyorsa ten rengi yapıştıralım gibi.

- Kinezyo bandı yapıştırmaması gereken kişiler var mı?

Deri ve kas altına girmediğimiz için hamileler ve çocuklarda bile kullanabiliyoruz. Ama açık yarası olanlarda kesinlikle kullanmıyoruz. Ayrıca banda hassasiyeti, alerjisi olan kişilerde de dikkatli davranıyoruz. Hassasiyetin yoğunluğuna göre bandı ya hiç uygulamıyoruz ya da farklı bir malzemeden yapılmış bant deniyoruz.