Doç. Dr. Kader Keskinbora: “Fibromiyalji yüzde 80 oranında mükemmeliyetçi ve işkolik kadınlarda görülüyor. Mükemmeliyetçi ruh makale yazarken de çorba karıştırırken de ortaya çıkabilir”
Nedenini bir türlü bulamadığınız ağrılarınız
mı var? Bir şeyle baş edemediğinizde, kaygılandığınız yoğun stres dönemlerinizde ağrılarınız artıyor mu?
Bu sorulara cevabınız evetse sizde de fibromiyalji olabilir. Özellikle de mükemmeliyetçi ve işkolik kadınlarda görülen bu hastalığı Liv Hospital Algoloji (Ağrı) Uzmanı Doç. Dr. Kader Keskinbora ile konuştuk. Keskinbora “Fibromiyalji için çağın hastalığı diyebiliriz ama birçok kişi bu hastalığının farkında değil. Doğru teşhis için ortalama üç yıl geçiyor” diyor.
Fibromiyalji nedir?
Fibromiyalji biyolojik, psikolojik ve sosyal etkileri olan bir hastalıktır. Çok şiddetli ağrılar oluşturur. O ağrılar nedeniyle hasta sınırlı depresyona girer. Hasta doğru teşhis ve tedavi için birçok hekim dolaşır, maliyeti çok yüksektir.
“Tanı koyduğum her 10 hastadan 8-9’u kadın”
Teşhisi neden bu kadar zor?
Fibromiyalji hastasının çok farklı bölgelerinde ağrıları oluyor ancak her doktor kendi bölgesindeki ağrılara sebep arıyor. Halbuki hasta “Sırtım ağrıyor” diye doktora gittiğinde, doktorun hastaya “Sabah yorgun kalkar mısınız, gece uykularınız nasıl, başka noktalarda da ağrınız oluyor mu?” diye sorması lazım. Bu ağrılar en çok sırtta olur. Hareketle artar ama hareketleri de kısıtlar. Bu ağrılara özellikle kürek kemiğinin iç tarafında, üst tarafında ve boyunda rastlıyoruz.
Hangi belirtiler fibromiyaljiden kesinlikle şüphelenmenizi sağlar?
Hasta ağrının bir yerden başlayıp yayıldığını ifade eder. Vücudun birden fazla bölgesinde olan bu ağrılar sızlayıcı ve yanıcıdır. Kişi çok yorgun uyandığını ve hep yorgun hissettiğini ifade eder. Ağrılar bazen hastanın nefes alamayacağı kadar şiddetlenebilir. Bu şikayetlerin üç ay devam etmesi gerekir.
Bu ağrılar işgücü kaybına da neden olmuyor mu?
Olmaz mı! Hasta yapacağı işi yüzde 50 performansla yapıyor. İki, üç gün dayanıp dördüncü gün rapor alıyor. Sonra işe başlıyor ama kısır döngü tekrarlanıyor. Çünkü fibromiyalji zaten kaygı, endişe ve yoğun stres dönemlerinde ortaya çıkıyor. Aslında beyne baş edemiyorum mesajını o kadar çok yolluyoruz ki beyin de bir sırt ağrısıyla seni hemen oradan kurtarıyor.
Kimlerde daha çok görülür?
Araştırmalar fibromiyaljinin yüzde
80 oranında mükemmeliyetçi ve işkolik kadınlarda görüldüğünü ortaya koyuyor. Ben de kendi hastalarıma bakınca aynı oranı gözlemliyorum. Fibromiyalji tanısı koyduğum her 10 hastadan 8-9’u kadın.
“Tedavisi yüzde 80 oranında başarılı”
Bu hastalığın en sık görüldüğü yaş aralığı nedir?
Özellikle 25-60 arası. Bu yaş aralığı mükemmeliyetçi ve işkolik kadınların en aktif zamanı. Ama bunu sadece çalışan kadın gibi düşünmeyin. Mükemmeliyetçi ruh makale yazarken de çorba karıştırırken de ortaya çıkabilir.
Fibromiyaljinin ortaya çıkma nedeni nedir?
Ağrı hepimizde var ama
bu kişilerde ağrı hassasiyeti yüksek. Mükemmeliyetçi ve işkolik kadınlarda serotonin ve adrenalin hormon miktarının azaldığı ispatlanmış. Serotonin ve adrenalin düşünce ağrıyla baş etme gücü azalıyor.
Fibromiyaljiden korunmak için...
* Pilates yapmak ve sırtüstü yüzmek
* Hava akımları arasında kalmamak
* Hava koşullarına uygun giyinmek,
* Stresten kaçınmak, stresle mücadele yollarını öğrenmek,
* Mükemmeliyetçilikle başa çıkmak için psikolog desteği almak
* Çalışma ortamını düzenlemek: Ergonomik koltuk, uygun yükseklikte masa, göz hizasında bilgisayar monitörü, dirseğin-kolun düşmesini engelleyen klavye kullanmak gibi
Fibromiyalji tedavisi
Fibromiyalji tedavisi yüzde 80 oranında başarılı. Tedavide serotonin ve adrenalin maddelerini yerine koyan antidepresanlarla ağrıyla baş etme sistemimizi güçlendiriyoruz. Ayrıca ağrıya neden olan noktalara radyofrekans tedavisi uyguluyoruz. Bir radyofrekans uygulaması hastaların boyun ve sırt ağrılarını ortalama 6 ay ila 2 yıl boyunca azaltıyor.