“İKİ SINAV ARASINDA ZİHİN DETOKSU YAPIN”
Prof. Dr. Haluk Yavuzer bugün ve yarın hayallerindeki üniversiteyi ve bölümü kazanmak için sınava girecek gençlere iki sınav arasında, açık havada zihin detoksu yapmalarını öneriyor
Hayal ettikleri üniversiteye ve bölüme girmek için adaylar bugün TYT (Temel Yeterlilik Testi) için ter dökmeye başlayacak. Yarın ise AYT (Alan Yeterlilik Testi) ve YDT (Yabancı Dil Testi) için sınava girecek. İlk defa birbirini takip eden günlerde üniversiteye giriş sınavına girecek adayların potansiyellerini en iyi şekilde değerlendirmeleri için neler yapması gerektiğini gelişimsel psikolojinin duayen ismi Prof. Dr. Haluk Yavuzer’den öğrendik.
Prof. Yavuzer sınavların birbirini takip eden iki günde olmasının, psikolojik üstünlük sağlamak adına gençlerin yararına olacağına inanıyor. Yavuzer’e göre sınavın iki ayrı günde yapılacak olması, stresin de ikiye bölünmesini sağlıyor. İkinci sınavın bir sonraki gün olması ise gençlerin ısınma turunun ardından sınav atmosferinden çıkmadan ikinci sınava daha hazırlıklı girmesine olanak tanıyor. ÖSYM İstanbul İl Başkanlığı yaptığı dönemde tek oturumluk sınavın gençler tarafından “varlık yokluk savaşı” olarak görüldüğüne ve gençleri gerdiğine şahit olduğunu da ekliyor.
Yavuzer, birinci sınav bittikten sonra ailelerin çocuklarıyla sınav hakkında konuşmalarını, sınavda kaç doğru veya yanlış yaptığına bakmalarını kesinlikle önermiyor. Ailelerin “Elinden gelenin en iyisini yapmışsındır” diyerek, genci ikinci sınav için zihin detoksuna yönlendirmeleri gerektiğini vurguluyor. Zihin detoksu için gençlerin deniz veya göl kenarında ya da ormanda yürüyüş yapması, bol oksijen alması ve doğayla iç içe olmasını tavsiye ediyor. İkinci sınavdan önce kapalı alanlara gitmek, ders çalışmak, kitap okumak, video izlemek ise kişinin zihnini boşuna yorabiliyor ve sınav kaygısını artırabiliyor. “Bu akşam gençle aile bireyleri olarak sınav hakkında konuşmayın. Yazın birlikte geçireceğiniz tatil günleri üzerine keyifli sohbetler edin” diye de uyarıyor Yavuzer.
Yavuzer kaygı seviyesi yüksekliğinin ertesi günkü sınav performansını olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekiyor ve gençlere telefonlarını bir günlüğüne kapatmalarını ve sosyal medyadan uzak durmalarını tavsiye ediyor. Yavuzer bu akşamki uyku kalitesinin de yarınki sınav performansını etkileyeceğini söylüyor ve önerilerini “Genç ‘Ya yapamazsam’ gerginliğiyle değil, güzel şeyler düşünerek ve gülümseyerek uykuya geçmeli. Olumlu düşünerek uyumak için klasik batı müziğinin veya kuş sesi, dalga sesi gibi seslerin rahatlatıcı gücünden yararlanılabilir. Yatağa girmeden ılık bir duş almak da gevşemek adına işe yarayacaktır” diyerek sıralıyor. Bir fitoterapi uzmanı olarak rahat ve keyifli bir uyku için yastığınıza iki, üç damla lavanta yağı damlatmanız önerisini de ben ekliyorum.
“Optimal stres işe yarar”
Prof. Yavuzer aileleri; çocuklarına yüksek beklenti içinde olduklarını yansıtmamaları, kaygı ve endişelerini aktarmamaları konusunda uyarıyor ve ailelere çocukları birinci sınavdan morali bozuk çıksa bile “Bu yıl, bu sınav dünyanın sonu değil. Olmadığı takdirde başka seçenekler ve çözüm yolları var. Sen kendi koşulların içinde yapabileceğinin en iyisini yaptın” diyerek destekleyici bir rol üstlenmelerini öneriyor.
Yavuzer optimal stresin başarının ön koşulu olduğu konusunda da bilgilendiriyor. Stresin çok yükselmesi durumunda ise gencin bildiği bilgileri bile birbirine karıştırabileceğini söylüyor. Stresi makul bir seviyede tutmak için gençlere “Ben çok çalıştım ve karşılığını alacağım. Deneme sınavlarında nasıl başardıysam şimdi de başaracağım” diyerek olumlu düşünmelerini tavsiye ediyor. Yapamadıkları bir soru olduğunda onu atlayarak daha iyi bildikleri sorulara geçmelerini ve stres düzeyleri arttığında derin nefes alıp vermelerini öneriyor ve ekliyor: “Bu yaşıma kadar gördüm ki istenilen bir bölüme girmek veya popüler bir üniversitede okumak hayattaki başarıyla eş değer değil. Bunu kendinize hatırlattığınızda sınava atfettiğiniz değer de stres düzeyiniz de düşecek.”