Kulak, burun, boğaz ve baş, boyun cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Asım Kaytaz “Havuza, denize girerken dış kulak yolu iltihabı konusunda dikkatli olun” diye uyarıyor. Kaytaz, deniz suyunun faydalarının da altını çiziyor: “Geniz eti olan çocukların iki-üç ay denize girmeleri onları ameliyattan kurtarabilir”
Prof. Dr. Asım Kaytaz ile Nişantaşı’ndaki muayenehanesinde buluştuk. Kulak, burun, boğaz ve baş, boyun cerrahisi uzmanı Kaytaz ile yaza dair çok şey konuştuk. Sohbetimizde; uçaktan inerken kulaklarımız neden tıkanır, deniz ve havuzun tetiklediği dış kulak yolu iltihabından nasıl korunuruz, dondurmayı kimler yememeli gibi yazlık, seyahatlik konulara değindik.
Yaz tatilini havuz, deniz ortamında geçirenler nelere dikkat etmeliler?
Yaz aylarında dış kulak yolu iltihabı konusunda dikkatli olmalılar. Dış kulak yolunda terlemeye, havuza ve denize girmeye bağlı nemlilik oluşuyor. Böylece bakteri ve mantarların üreyebileceği ortam yaratılmış oluyor.
Dış kulak yolu iltihabını nasıl anlarız?
Kulağınız tıkanır. Kulağınıza dokundukça, hatta yemek yemek için çenenizi açıp kapattığınızda ağrı artar. Ateş yükselebilir. Ancak bu hastalarda genellikle baş dönmesi ve çınlama olmaz.
“Ördek gibi devamlı suya dalıp çıktıkları için orta kulak sorunları yaşıyorlar”
Ağrılı kulaklar nasıl tedavi ediliyor?
Tedavinin birinci şartı hastanın sudan korunması... Hastayı, antibiyotik ve kortizonlu damlalar ile tedavi ediyoruz. Ayrıca alkol ve gliserinli damlalar ile hastanın kulağını nemden arındırıyoruz. Tabii, mantar gibi bir etken varsa tedavi zorlaşabiliyor.
Duşta da kulak ıslanıyor, hasta duşa girmeyecek mi?
Hasta tabii ki duşuna girecek ama duştan çıkınca düzgün bir pamukla kulağını kurulaması gerekir. Eğer dış kulak yolu iltihabına bir eğilimi varsa deniz mevsiminde her duştan sonra kulaklarına birer, ikişer damla gliserin damlatırlarsa dış kulak yolundaki fazla nemi atmış olur.
Çocuklarda bu sorunlar neden daha sık oluyor?
Çocuklarda yetişkinlere oranla daha fazla dış kulak yolu enfeksiyonu görülür çünkü çocuklar havuzla, denizle, suyla çok haşır neşirdirler. Ördekler gibi devamlı suya dalıp çıkmak orta kulak sorunlarına da yol açıyor.
Dış kulak yolu ile orta kulak enfeksiyonunu nasıl ayırırız?
Ağrının tarzına bakmak gerekir. Kulak kepçesini oynatmakla ağrı ortaya çıkıyorsa bu genellikle dış kulak yolu iltihabıdır. Eğer içeriden bir ağrı hissediliyor, işitme azalmış ve tıkanıklık hissi var ise o zaman bu büyük olasılıkla orta kulak iltihabıdır.
Kimler kulağını sudan korumalı?
Kulak zarı delik olan, kronik orta kulak iltihabı olan, kulak zarına tüp takılmış olan kişilerin havuza, denize ve hatta duşa girerken bile kulaklarını sudan korumaları gerekir. Bu hastalar kulakları için vazelinli pamuk veya silikon tıkayıcılar kullanabilirler.
“Dondurma yiyince hasta olunmaz”
Deniz suyunu hangi hastalara önerirsiniz?
Burun ve geniz eti hastalıklarında, çocuklarda geniz eti ve bademcik sorunlarında deniz suyunu öneririz. Bu hastalara “Denize girin, burnunuzdan genzinizden temiz deniz suyu geçsin ve mikroplar uzaklaşsın” deriz. Bazen geniz eti olan çocuklar geliyor ve biz aileye “Çocuğunuzu denize sokun, iki-üç ay sonra gelin, eğer devam ederse o zaman ameliyatı düşünürüz” diyoruz. Yani deniz suyu hastayı ameliyattan kurtarabilir.
Burun tıkanıklığının ne gibi sebepleri olabilir?
Burun tıkanıklığı alerji, enfeksiyon, tümör, yapısal bir bozukluk, geniz eti, burun kemiği eğriliği gibi çok farklı sebeplerden olabilir. İlkbahar ve yaz başında polen alerjilerine bağlı alerjik rinit ile sık karşılaşıyoruz. Bu insanların klimadan ve klimanın yarattığı kuru havadan uzak durmaları gerekebilir.
Yazın vazgeçilmezi dondurmayı kimler yememeli?
Kronik bademcik iltihabı olanlarda dondurma, atakları tetikleyebilir. Onun haricinde herkes abartmadan yiyebilir. “Dondurma yenirse hasta olunur” algısı yanlış, dondurma kışın da yenebilir.
Sıcaklarda burun kanamaları neden oluyor?
Kanama burnun gerisinden geliyorsa tansiyon yüksekliğine bağlı olabilir. Bu durumda hemen hastaneye gitmek gerekir. Kanama, burnun ön tarafından geliyorsa kurumaya bağlıdır. Burun kanatlarından tutulup dört-beş dakika basınç uygulayarak kanı durdurmak mümkündür. Kanı durdurduktan sonra da bir pamukla veya damlalıkla burun açıcı spreyler uygulanabilir.
Doğru-yanlış
* Doktora bir kez kulağımı temizlettirsem alışkanlık yapar / YANLIŞ
* Dondurma yenince hasta olunur / YANLIŞ
* Kulak çubukları kirleri içeri iterek kulağa zarar verir /DOĞRU
* Kulağa su kaçarsa, kulağı yere doğru eğip tek ayak üzerinde zıplanmalıdır / DOĞRU
“Uçak inişlerinde kalıcı işitme kaybı riski var”
Uçak inerken kulaklar neden tıkanır?
Uçak inerken östaki borusu tıkanıyor ve orta kulakta negatif bir basınç oluşuyor. Nezle, grip gibi durumlarda bu sorun daha çok hissedilir. Ayrıca, bazı kişiler yapısı gereği bundan çok etkileniyor. Onlar uçuştan önce “psödoefedrin” içeren hap veya şurup içerek, uçuş sırasında da burun açıcı spreyler kullanarak rahatlayabilir.
Sakız çiğnemek faydalı olur mu?
Ağzı kocaman açıp kapatmak veya ciklet çiğnemek ve yutkunmak da östakinin açılmasına yardımcı olur. Bunun yanı sıra “valsalva hareketi” ile ağzı ve burnu kapatarak orta kulağa basınçlı hava gönderip negatif basıncın oluşmasını önleyebiliriz. Tıkanıklık normalde indikten birkaç dakika veya birkaç saat sonra geçer. Ama iki-üç gün içinde geçmez ise kulak burun boğaz uzmanına gidilmeli. Parasentez yöntemi ile kulak zarına küçük bir çizik atılıp orta kulakta oluşan sıvı dışarı atılabilir. Tıkanıklığa eşlik eden bir baş dönmesi varsa bu acil bir durumdur ve hemen doktora gidilmesi gerekir. Aksi takdirde, kalıcı işitme kaybına yol açabilir.
Havuzda, denizde kulağımızı nasıl korumalıyız?
1- Dalma durumunda kulak sorunu yaşıyorsanız dalmayın.
2- Dış kulak yolu iltihabına eğiliminiz varsa, havuz veya denizden çıktıktan sonra kulaklarınızı gliserinli bir materyal damlatıp temizleyin.
3- Kulak zarı deliğiniz varsa suya girerken kulaklarınızı koruyun.
4- Dış kulak yolu iltihabı başlamış ise suyla teması kesin.
5- Kirli suya girmeyin.