Üretime dönüş bugün başlıyor
Koronavirüs salgını nedeniyle, mart ayı ortalarında aldıkları kararla üretime ara veren otomotiv firmaları, tesislerini 20 Nisan’dan itibaren açmaya başlıyor.
Türk otomotiv üreticilerinin büyük bölümü, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle durdurdukları üretim faaliyetlerine, 20 Nisan’dan başlayarak gerekli önlemlerle birlikte tekrar başlayacaklarını duyurdu.
Kovid-19’un etkilerini azaltmaya yönelik önlemler çerçevesinde, üretim faaliyetlerine 30 Mart tarihinden başlamak üzere 9 gün süreyle ara verdiğini duyuran Anadolu Isuzu, daha az çalışan ve alınan ek tedbirlerle birlikte 14 Nisan’da üretime döndüğünü açıkladı. Aynı şekilde Mercedes-Benz Türk (MBT) de, gerekli tedbirleri alarak ve gelişmeleri yakından izleyerek, bugünden itibaren Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda üretime başlıyor. MBT, 24 Nisan’dan itibaren de Aksaray Kamyon Fabrikası’nda faaliyetlerine tekrar başlayacak.
Birer hafta erteleme
Bugün faaliyetlerine tekrar başlayacağını duyuran bir diğer fabrika da Honda Türkiye. Kovid-19 salgınının etkisiyle fabrikadaki üretim operasyonlarını 23 Mart’ta geçici olarak askıya alan firma, gerekli tüm tedbirler alarak bugün faaliyetlerine tekrar başladı. Honda Türkiye, ilk etapta üretimi 6 Nisan-13 Nisan arasında durdurmuş, daha sonra bu arayı bir hafta daha uzatmıştı.
İzmit’teki Hyundai Assan da, 27 Mart-13 Nisan tarihleri arasında üretime ara vereceğini açıklamış, ancak daha sonra üretim faaliyetlerinin 20 Nisan’da başlayacağını bildirmişti. Dolayısıyla Hyundai Assan da, bugün dönecek fabrikalar arasında yerini aldı.
Karsan Otomotiv de, bugün itibariyle bazı üretim birimlerinde minimum çalışan sayısıyla ve resmi makamlarca önerilen tedbirlere uyarak üretime “kısmi” başlayacağını duyurdu.
Öte yandan Ford Otosan üretim arasını, Ford Avrupa’nın Kovid-19 salgınının yayılımına paralel olarak aldığı kararlar doğrultusunda sürdürüyor. Şirket, bu arayı 27 Nisan’a kadar sürdüreceğini bildirdi. Otokar, Türk Traktör ve MAN Türkiye’nin de bu ay sonuna kadar tekrar üretime dönmeleri bekleniyor.
Tofaş ve Toyota Türkiye ise, yeniden üretime başlama zamanını mayıs ayının ilk haftası olarak açıkladı. Tofaş dönüş için 4 Mayıs tarihini belirlerken, Toyota’nın da 11 Mayıs’ta döneceğini ifade ediliyor. Tofaş ilk etapta 20 Nisan, Toyota da 27 Nisan’a kadar kapalı olacağını bildirmişti.
Oyak Renault’nun da, bu ay sonunda yeniden üretime başlayacağı belirtiliyor.
Eskisinden farklı olacak!
Türkiye’de pek çok üretici, üretime bugünden itibaren dönmeye başlarken, benzer bir eğilim, Çin, ABD ve Avrupa’da da görülüyor. Ancak elbette eskisinden farklı çalışma yöntemleriyle...
Örneğin Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, üretime döneceklerine ilişkin açıklamasında tam da buna değiniyor. Arıkan, “Çalışanlarımızın evden servisle alınmasından başlayarak, eve bırakılana kadar tüm süreçlerde gerekli tüm önlemler alındı. Fabrikaya girişten, yemekhane, soyunma odaları dahil olmak üzere her türlü tedbir alındı. Fabrikada aynı anda bulunan kişi sayısını da minimumda tutmak için üretimi günlere dağıttık. Koronavirüs salgınından önceki dönemle kıyasladığımızda fabrikada bulunan kişi sayısı yüzde 50 azaltıldı” diyor.
Koronavirüs nedeniyle bundan böyle fabrikalarda çalışanların maske takması, sürekli hijyene ve “sosyal mesafeye” dikkat etmesi gerekecek. Bu nedenle de bantlarda çalışan sayısının azaltılması, pek çok firmanın gündeminde. Bununla birlikte sadece talep düşüklüğü nedeniyle değil, Kovid-19 önlemleri çerçevesinde normalde 3 olan vardiya sayısı da 2’ye iniyor pek çok fabrikada. Özellikle Avrupa’daki fabrikalarda, tesise girişte çalışanların ateşi termal kameralarla ölçülmeye başladı. Volvo, kendi tesislerinde bunu zorunlu değil de “isteyenlere” yapacağını duyurdu.
Fiat Chrysler Automobiles ise, her bir çalışanına her gün iki adet maske ve yeni bir eldivenden oluşan “güvenlik kiti” vermeyi planladığını bildirdi. PSA ise, tüm bunlara ek olarak Fransa’daki tesislerinin yemekhane oturma düzenini değiştirmiş. Böylelikle her masada tek kişi oturacak. Toyota ise özellikle Fransa’daki fabrikasında toplantı saatlerini kısıp, katılımı düşürmüş. Ayrıca tesisin içinin sürekli havalandırılması için “kapıların açık tutulacağı” bildiriliyor.
Ancak Volkswagen yetkilileri, bu konuya açıklık getiriyor... “Biz hiç bu tür bir salgın döneminde araç geliştirmedik, üretim yapmadık ve satmadık. Dolayısıyla nasıl davranmamız ve çalışmamız gerektiğini öğrenmeye çabalıyoruz!”
‘Yavaşladı ama çark durmadı’
Koronavirüs salgını nedeniyle otomotiv sektöründe üretim bir süre durmasına ve satışların düşmesine rağmen, satış sonrası pazarında çarkların yavaş da olsa dönmeye devam ettiği bildiriliyor.
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetler Derneği (OSS) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, satış sonrası ve hizmet çarkını durdurmadan talebin artmasını bekleyeceklerini söyledi. Salgının ardından sektördeki üretici, dağıtıcı, perakendeci, servis ve son kullanıcıdan oluşan tedarik zincirinde bir kırılma yaşanacağına dair kaygılar olduğunu ancak bunun gerçekleşmediği anlatan Özalp, öngörülenin aksine sektörde daha olumlu bir tablo ile karşılaştıklarını belirtti. Özalp, servis yani bakım tarafında da bir hareketlilik yaşandığına dikkat çekerek, “Çark durduğunda tekrar çalıştırmak zaman alır. Bizdeyse çark durmadı, sadece azalan talepten dolayı yavaşladı” ifadelerini kullandı. Özalp, şöyle devam etti:
“Ancak bu salgın sürecinin insani boyutu çok daha önemli. Bizde ‘Çalışmaya nasıl geri dönebiliriz?’ sorusu var. Üyelerimiz için iş hayatlarına gerdi döndüklerinde; hangi prosedürleri uygulayacaklarına, yeni rutinlerin neler olacağına dair çalışmalar hazırlıyoruz. Çarkı durdurmadan piyasaların ve talebin artmasını bekleyeceğiz. Kontrollü olarak iş hayatımıza devam edeceğiz. Bunu söylemek için erken ama sektörümüz salgın nedeniyle yaşadığı kaybı hızlı bir şekilde kapatabilir.”
‘Alışmamız lazım’
Salgının ardından çalışma koşullarında yeni rutinlerin devreye gireceğini söyleyen Özalp, “Buna alışmamız lazım. Yeni rutinler 2021’e kadar sürebilir. Çin’deki tedarikçilerimiz, ‘Biz başladık. Eve, işe ve markete gidiyoruz, kafeye, sinemaya gitmiyoruz’ diyorlar. Bizde de benzer süreçler olabilir. Önceliğimiz hijyen olacak, herkes sosyal mesafeye dikkat edecek ve maskesini takacak. Sosyal mesafeyi koruyarak, tüm tedbirleri alarak, kontrollü bir şekilde işlerimize, yaşantımıza devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.
Tam da bu zamanın konsepti
Toyota’nın geliştirdiği ve geleceğin hareket serbestisini temsil eden “E-Care Konsept”i, sağlık hizmetlerini hızlandırıp ileri bir botuya taşırken, aynı zamanda daha güvenli ve risksiz bir ulaşım sağlıyor.
E-Care ile geleceğin tıbbi muayenesinden örnekler veren Toyota, sunduğu otonom araç hizmetiyle birlikte hastaların sorunsuz ve hızlı bir şekilde istenen yere taşınmasını sağlıyor. Bununla birlikte yoldayken doktor ile iletişim kurma imkanı veren teknoloji, hastanın tıbbi muayenesinin dahi uzaktan yapılabilmesine imkan tanıyor.
Aracın geliş saatini, evde bekleyen hastaya bildiren otonom araç, aynı zamanda hastanın ailesine de ulaşım detayları ve hastanın sağlık sonuçları hakkında bilgilendirme yapıyor. Sahip olduğu tıbbi tanı konseptleriyle birlikte hastanın çeşitli değerlerini uzaktan doktora iletebiliyor. Toyota’nın geleceği yansıtan E-Care konsepti, koronavirüs gibi salgınların olduğu dönemlerde dahi, büyük önem taşıyan sağlık hizmetlerinin aksamamasını amaçlayarak geleceğin teknolojisine ışık tutuyor.
Kendi prototipini yapıyor
Son dönemde koronavirüs salgını nedeniyle pek çok otomotiv firması, tıbbi araç-gereç ve cihaz üretimi/geliştirmesi için kolları sıvadı. Maskelerden, özel kabinlere kadar değişik tıbbi malzeme üreten ya da tasarlayan firmalar, özellikle koronavirüs hastalarının tedavisinde hayati önem taşıyan “solunum cihazı” için çabalıyor. Ford Otosan da, katkıda bulunmak amacıyla kendi Ar-Ge’sinde birkaç prototip geliştirmiş şimdiden. Fotoğrafta görülen çalışmayı, bizzat Genel Müdür Haydar Yenigün paylaşmış. Adı üstünde “prototip” şimdilik ve otomobil parçaları da kullanılmış cihazda. Örneğin “silecek motoru” gibi...