Türk çıkarması!
Brüksel’de açılan “Busworld Avrupa 2023” fuarında Türk otobüs üreticileri ve tedarik firmalarının bariz üstünlüğü söz konusuydu. Türkiye, 96 firmayla katılımcı ülkeler arasında ilk sırada.
Dünyanın en büyük otobüs organizasyonu Busworld, Belçika’nın başkenti Brüksel’de düzenlenen “Busworld Avrupa 2023” (Busworld Europe 2023) ile sektörün gövde gösterisine sahne oldu.
12 Ekim’e kadar açık kalacak fuar, 38 ülkeden 75 otobüs üreticisi de dahil toplamda 526 katılımcıyla kapılarını açarken, Türk şirketleri, açık ara fuarın en kalabalık grubunu oluşturdu. Nitekim 96 katılımcıyla ilk sırada bulunan Türkiye’yi, 79 şirketle Almanya ve 61 şirketle Çin izledi. 29’u dış mekanda toplamda 222 aracın sergilendiği fuarda, bazı üreticilerin test sürüşleri de gerçekleştirdi.
Fuarda kuşkusuz en önemli gelişme, neredeyse tüm ana üretici ve markaların alternatif ereji konusunda “sadece elektrikliye” bağımlı kalmamalarıydı. Elektriklinin dışında hidrojen, CNG (doğalgaz) pek çok markanın standında bir arada yerini aldı. Nitekim pek çok kuruluş tarafından yapılan tahminlerde, Avrupa otobüs pazarında halen yüzde 23 civarında olması beklenen elektrikli ağırlığının 2030 yılında yüzde 50’nin üzerine çıkması, hidrojenin de katkısıyla yüzde 60’ın üzerine çıkabileceği belirtiliyor. 2018’den bu yana Avrupa’da satışa sunulan elektrikli otobüs sayısı toplamda 5 bin 800 adede yaklaşırken, bu toplamın, 2023’da 18 bin 719 adedi bulacağı tahmin ediliyor.
Güvenlik önemli
Özellikle şehir içi otobüslerde doğalgaz ve elektrikli ön plana çıkarken, arada şarj gerektirecek uzun mesafelerde hizmet verecek şehirlerarası uzun yol otobüslerinde ekstra elektrikli menzil için hidrojenli (yakıt hücreli) alternatifin daha yaygın olacağına dikkat çekiliyor.
Çinliler daha çok şehir içi belediye otobüsleri sınıfında etkin görünürken, hidrojenli ve doğalgazlı şehirler arası otobüslerde tıpkı Temsa gibi Türk firmalarının ciddi atak yaptığını söylemek mümkün. Şehir içi otobüslerinde hidrojen konusunda adım atan Türk üreticiler arasında Karsan ve Otokar’ı da saymak mümkün.
Bununla birlikte özellikle elektrikli otobüslerde otonom sürüş ve güvenlik konseptleri de bir hayli ön planda. Örneğin Anadolu Isuzu, güvenlik konusunda “Citivolt 12” ile “birincilik ödülü”ne sahip oldu.
Bayi eskizini çizdi Anadolu Isuzu üretti
Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, fuarda düzenlenen basın toplantısında şirketin 40 yılı aşkın süredir ticari araç üretimi yaptığını hatırlatarak, yurt içinde olduğu gibi yurt dışı pazarlardaki varlığını ve ürün çeşitliliğini geliştirmeyi sürdürdüğünü kaydetti. Şirketin, ürettiği otobüs ve midibüsleri dünyanın 45’ten fazla ülkesine ihraç ettiğini kaydeden Arıkan, ihracat adetlerinin 20 bine ulaştığını, Fransa’nın en önemli ihraç pazarları olduğunu söyledi.
Fuarda da sergiledikleri, geçtiğimiz yıl dünyada “Yılın Sürdürülebilir Otobüsü” seçilen yüzde 100 Biyogaz uyumlu “Kendo 13 CNG”nin, Avrupalı bir distribütör tarafından talep edildiğini anımsatan Arıkan, “Bayimiz bize ihtiyaç duyduğu modelden bahsetti. Özellikle okul ve tur otobüsü olarak da kullanılabilecek, çevreci bir araç. Hatta karakalem ile bir kağıda çizdi. 2016’da üzerinde çalışmaya başladık. Yepyeni bir araç geliştirip ürettik. Ödül de aldık” diye konuştu.
Anadolu Isuzu’nun elektrikli şehir içi otobüsü CitiVolt 12 de ödül aldı. Araç, fuar kapsamında düzenlenen Busworld Vehicle Awards 2023’te “Güvenli Otobüs” kategorisinde birinci oldu.
Çinliler de yerli olmanın peşinde!
Avrupa elektrikli otobüs pazarında ciddi potansiyel yakalayan ve iş birlikleri içine girmeye başlayan Çinli üreticiler, Türkiye’yi de radarına aldı. Zira otobüs ve midibüs üretiminde Avrupa’nın önemli oyuncusu haline gelen Türkiye’de, Çinli üreticilerin satışı yok. Özellikle elektrikli otobüste Avrupa’da önemli satış rakamları elde eden BYD’nin, Türkiye’de iş birliği için görüşmeler yaptığı konuşuluyor. Üstelik sadece üretim değil, Ar-Ge konusunda da…
Hidrojenli yolcu otobüsü
Belçika’daki fuara katılan Türk üreticilerden TEMSA da, burada 8’i elektrikli 2’si hidrojenli olmak üzere 10 araçla yerini aldı. Standın en önemli aracıysa CaetanoBus ile birlikte geliştirme çalışmaları süren hidrojenli yolcu otobüsüydü. İmzalanan anlaşma uyarınca çalışmalarına başlanan hidrojenli otobüs, CaetanoBus’ın kullandığı Toyota hidrojen yakıt hücresi teknolojisinin yanı sıra TEMSA mühendislerinin deneyimlerini bir araya getirecek. Söz konusu otobüsün, yol ve coğrafya koşullarına göre yaklaşık 1.000 kilometrelik menzili tek depoyla kat edebilmesi planlanıyor.
Belçika’da da şov yaptı
Karsan, Busworld 2023’te tam elektrikli e-JEST, Otonom e-ATAK ve Hydrogen e-ATA modellerini sergiledi. Avrupa ve Amerika’nın yolcu taşıyan ilk elektrikli otonom otobüsü, Otonom e-ATAK ise fuar boyunca park alanında otonom sürüş gerçekleştirerek, katılımcılara yeteneklerini sergiledi, şov yaptı.
