Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı kararıyla şehirlerarası karayollarında yolcu ve eşya taşımasında kullanılan taşıtlarda kış lastiği takılmasını zorunlu kılan “kış lastiği uygulaması” 1 Aralık’tan itibaren başladı. 1 Nisan 2023’e kadar 4 ay boyunca devam edecek uygulamada, kurala uymayan araçların sürücülerine 1152 lira ceza kesilecek.
Lastik Sanayicileri ve İthalatçıları Derneği (LASİD), güvenli ve akıcı bir trafik için sadece zorunluluk kapsamında olan ticari araçlarda değil tüm araçlarda kış lastiği kullanılmasını önerdi. LASİD Genel Sekreteri Erdal Kurt, “Kış lastikleri iklimsel değişimler nedeniyle farklılık gösteren hava koşulları ve buna bağlı olarak değişen yol durumlarına karşı sürüş ve can güvenliğine katkıda bulunur. Kış lastiği, + 7 derece altındaki sıcaklıklarda sertleşmeyerek yere tutunma özelliğini korur ve ıslak, çamurlu veya karlı yüzeylerde sürüş emniyetini artırır. Bu özellikleri nedeniyle hava ve yol şartlarından kaynaklanabilecek olası risklere karşı ortak trafiğin güvenli ve akıcı olmasına katkı sağlar” dedi. Kış lastiğinin “kar lastiği” olmadığını, kış lastiğine geçmek için kar yağmasının beklenmemesi gerektiğini kaydeden Kurt, yalnızca ticari araçlar için değil özel araçlar için de kış lastiği kullanılmasının önemine işaret etti.
Bilinmesi gerekenler
Kış lastiklerinin diş derinliği, yaz lastiklerine göre genelde daha fazladır. Ayrıca yaz lastikleri, ıslak zeminlerde yolu iyi kavrayacak yapıya sahip değildir. Bu yüzden kışın yaz lastikleriyle virajlarda daha fazla savrulma olur.
Bu lastikler, özel karışımı sayesinde +7 derecenin altında sertleşmeyerek, tutunma özelliklerini korur. +7 dereceden daha soğuk havalarda kış lastiklerinin fren mesafesi gerek yaz lastikleri, gerekse zincir takılmış yaz ya da kış lastiklerine göre daha kısadır.
Kış lastikleri, karlı ve buzlu yollarda aracın çekiş ve frenleme kabiliyetini artırır. Karlı zeminde kış lastikleriyle 50 km/s hızla seyreden bir aracın fren mesafesi 36 m iken, yaz lastikleriyle bu mesafe 44 m’dir. Aradaki 8 metrelik fren mesafesi, yaklaşık iki binek araç boyuna eşittir. Karlı, erimiş karlı ve çamurlu yüzeylerde yaz lastiklerine göre çekişi yüzde 25’e yakın artırır.
Düşük basınç, kış lastiklerinin de yola tutunmasını azalabilir. Kış şartlarında lastik havalarını 0.1-0.2 bar artırmak, zemindeki karlı tabakayı yarmayı kolaylaştırdığı için çekişi artırır. Kış lastiği, aracın performansına uygun seçilmeli.
Alırken ve kullanırken nelere dikkat etmeli?
Araçta sadece 2 lastiğin kış lastiği olması, ani frenleme ve viraj dönme gibi durumlarda kontrolü zorlaştırır. Yalnızca ön dingile takılmış kış lastikleri, arka lastiklerin yol tutuşunu kaybetmesine ve aracın savrulmasına, yalnızca arka dingildeki kış lastikleri ise ön lastiklerin tutuşunu kaybetmesi ve virajı alamamasına neden olabiliyor. Bu nedenle 4 lastiğin birden değişmesi gereklidir.
Kış lastiklerinin yanaklarında “M&S” (Mud&Snow - Çamur ve Kar), “M+S”, “Snowflake” sembollerinden herhangi biri bulunmalı.
Kış lastiklerinin kullanım sürelerini uzatmak için kış sonunda, sökülme sırasında araçtaki konumlarının not edilmesi, sonraki yıl ön ve arka lastiklerin yerleri değiştirilerek aşınma hızlarının dengelenmesi gerekir. Kışlık lastikleri saklarken lastikler suyla temizlenmeli, kurutulmalı ve dişlerine sıkışmış nesneler çıkartılmalıdır. Jantlı ise havada asılı olarak veya yerde yatar pozisyonda, jantları sökülmüşse yatar durumda serin ve ışıktan uzak yerde saklanmalı.
