PEKİN
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Pekin ziyaretinin üçüncü gününde gazetecilerin sorularını yanıtlarken, Paris’te öldürülen PKK’lıların cenaze törenlerinde olay çıkmamasını diledi. Kılıçdaroğlu, Diyarbakır’da Sakine Cansız, Fidan Doğan ve Leyla Söylemez için yapılacak cenaze törenine ilişkin sorumuzu şöyle yanıtladı:
“Cenaze töreninde olay çıkmasını istemeyiz. Umarım çıkmaz. Cenaze törenlerinde Habur gibi görüntüler halkı rahatsız ediyor. Cenazelerin istismar edilmemesi gerekir. Türkiye’de barış ve huzurun oluşması için herkesin sorumlu davranması gerekir.”
Kılıçdaroğlu, taziye ziyaretinde bulunan CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün’le konuşup konuşmadığına ilişkin soruya ise, “Hayır, konuşmadım” yanıtını verdi.
‘Fransız polisi çözebilir’
Kılıçdaroğlu, Paris suikastıyla ilgili kendisine bilgi ulaşıp ulaşmadığı sorusuna ise, “Bize de değişik seçeneklerden söz ediyorlar. Basına yansıyanlardan farklı değil. Sanıyorum Fransız polisi, çözebilir. Genel kanaat Fransız istihbaratının çözebileceği yönünde” karşılığını verdi.
Genel af
CHP lideri, genel aftan söz edildiğinin hatırlatılması üzerine, “Kamuoyunda bir tartışma var ama bir işaret yok” dedi.
Kılıçdaroğlu, “Genel af önerisine destek verir misiniz” sorusunun yöneltilmesi üzerine de şu değerlendirmeyi yaptı:
“Haksız yere tutuklanan insanlara sizi affediyorum demek, onları suçlamak anlamına gelir. Onlar suçu kabul etmiyor ki. Suçlu olduklarını kabul etmiyorlar.”
‘Sorun daha karmaşık hale geldi’
Kılıçdaroğlu, İmralı’da Abdullah Öcalan’la başlatılan görüşmelerin çözüm getirip getirmeyeceğine ilişkin soruya da şu karşılığı verdi:
“AKP hükümetleri döneminde bu konuda daha önce de değişik girişimler yapıldı. Ancak bu girişimler sorunu çözmediği gibi daha da karmaşık bir hale getirdi. Bu kez yapılan girişimin de sorunu çözüp çözemeyeceğini bilmiyorum, göreceğiz.”
‘Yargıç yerine başbakan’
Kılıçdaroğlu, Öcalan’ın koşullarının iyileştirilmesi ve televizyon verilmesine ilişkin soruyu da şöyle yanıtladı:
“Mahkumlara televizyon verilmesine yargıç karar verir. Bizde Başbakan karar veriyor, olacak şey değil. Yargıya müdahalenin boyutları ürkütücü.”
Kılıçdaroğlu, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın prosedürle ilgili açıklama yaptığı hatırlatılınca da, “Biliyorsunuz Başbakan konuşur, onu düzeltmek için AKP’li bakanlar sıraya girer, ‘nasıl düzelteceğiz’ diye” ifadesini kullandı.
‘Başbuğ’a haksızlık’
Kılıçdaroğlu, MHP lideri Devlet Bahçeli’nin eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’u ziyaretinin hatırlatılması ve, “Siz de Başbuğ’u ziyaret eder misiniz” sorusunun yöneltilmesi üzerine, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Başbuğ’un tutuklanması doğru değil. Hele hele terör örgütü yöneticisi olarak suçlanması hiç doğru değil. Emekli olduktan sonra terör örgütü kurdu diye yargılanmasının akılla mantıkla alakası yok. Genelkurmay Başkanı’ndan terörist mi olurmuş? Huzura kavuşmanın birinci koşulu özel yetkili mahkemelerin tümüyle kaldırılması. Yargı sürecinin normal mahkemelere devredilmesi.”
Gülen’in sözlerine yorum
Kılıçdaroğlu’na Fethullah Gülen’in, “Sulh hayırdır” sözleri hatırlatılıp nasıl değerlendirdiği sorulunca da, “Türkiye’ye barış ve huzur gelmesi için herkes katkı yapmalı. Sorumluluk üstlenmeli” yanıtını verdi.
Kılıçdaroğlu, bir gazetecinin, “Bir tarafta herkes süreç bozulmasın diyor, diğer tarafta cenaze ile ilgili kaygılar var. İnce bir çizginin üzerinde ilerliyor sanki” demesi ve değerlendirmesini sorması üzerine, “Nasıl olacağını bilmiyoruz. Bugünden belli değil. Süreç derinlikli ve sorunlu, bunu herkes biliyor. AKP her seferinde bir adım attı ve sorun daha zor çözülür hale geldi. Burada nasıl sürecek bilmiyoruz. Hep beraber izleyeceğiz” dedi.
Kılıçdaroğlu, MİT müsteşarlarının ve Dışişleri müsteşarlarının zaman zaman siyasi partileri bilgilendirdiğini anımsatırken, MİT’in geçmişte bazı konularda kendilerini de bilgilendirdiğini söyledi.
Çin Seddi’ni ziyaret
Çin Komünist Partisi, CHP lideri Kılıçdaroğlu’na dün Pekin’in tarihi yerlerini gezdirdi.
İlk durak, ünlü Çin Seddi’ydi. Sabah erken saatlerde Çin Seddi’ne giden Kılıçdaroğlu ve beraberindeki heyet, dondurucu bir soğukla karşılaştı. Kılıçdaroğlu, gezdiği yerler konusunda da “Aslında fotoğraf olarak da çok güzel. Karların ağaçlar üzerinde olması başka bir güzel. Çok soğuk olması lazım ve o kırağının donması için. Müthiş bir fotoğraf. Yasak şehirde kazanları merak ettik. Yangın içinmiş. Mao’nun mezarına gitmedik. Muharrem İnce ısrar etti ama vakit geçti. Gelen vekillerimizden biri eski Maocu (Aydın Milletvekili Osman Aydın’ı kastederek)” değerlendirmesini yaptı.
Merdivenler bile buz tuttu
Uzaydan çıplak gözle görülebilen tek yapı olan Çin Seddi, Türk tarihinde de efsanevi bir yer tutuyor. Farklı girişlerden çıktığımız için CHP lideri ile Çin Seddi üzerinde buluşamadık.
Mihmandarımız zorlu bir tırmanıştan sonra gazeteci grubunu da Çin Seddi’ne ulaştırmayı başardı. Pekin’in kuzeyindeki dağlık bölgede zirvelerden geçen Çin Seddi’nin tarihi merdivenleri ve yolları buz tutmuştu. Sıfırın altındaki hava, cep telefonlarımızı bile donduracak derecede soğuktu. Bu koşullarda Çin Seddi üzerinde fazla kalamadan hızla aşağıya inmek zorunda kaldık.
Çin Seddi kime karşı?
Dönüş yolunda mihmandarımız Tarık, Çin Seddi hakkında bilgi verirken, yapılış nedenlerini şöyle özetledi:
“Çin Seddi aslında bölgedeki değişik Çin beyliklerinin birbirlerine karşı saldırılarını önlemek için yapılmıştır. Savaşan beylikler döneminde (Milattan Önce 403, Milattan Önce 221) Çin Seddi’nin temeli 20’den fazla ayrı krallıklar tarafından atılmıştır. Sonunda Çin’in ilk imparatoru Qin Shi Huang tarafından bu duvarlar birleştirilmiş ve Çin Seddi ortaya çıkmıştır. Tabii daha sonra Hunlar ve Göktürklere karşı da yeni duvarlar inşa edilmiştir.”
Mihmandarımız Tarık’ın verdiği bu bilgilere rağmen Çin Seddi’nin kime karşı yapıldığı konusunda değişik gerekçeler ortaya atılıyor.
Bilim adamlarının da henüz görüş birliğine varamadıkları bu gerekçelerden bazıları şöyle:
1- Çin ülkesini Türk boylarının saldırılarına karşı korumak,
2- Çin beyliklerinin birbirlerinden korunmasını sağlamak,
3- Çin’den kaçışları önlemek,
4- Çin’in tek bir yönetim altında birleştiğini göstermek.
Tarihte hangi gerekçeyle yapılmış olursa olsun insan eliyle inşa edilmiş en büyük yapılardan biri olan Çin Seddi, artık Birleşmiş Milletler Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun koruması altında.
Sonradan yapılan eklemelerle birlikte bugün ayakta kalan kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2 bin 500 kilometrelik bir uzunluğa sahip. Çin Seddi’nin duvarlarının yüksekliği 4-6 metre arasında değişirken, taban kalınlığı 7 metreyi buluyor. Geniş kısımlarından atlar ve arabalar da geçebiliyor. Çin Seddi boyunca 200 metrede bir gözetleme kulesi ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunuyor.
Yılda ortalama 5 milyon insanın ziyaret ettiği Çin Seddi, 2007 yılında Dünyanın Yeni Yedi Harikası’ndan biri olarak seçildi.
Kılıçdaroğlu, Çin Seddi’nden sonra Ming Hanedanı’ndan Çing Hanedanı’na kadar Çin imparatorlarının kullandığı saray kompleksini kapsayan Yasak Şehri de gezdi.
Beraberindeki heyetle Yasak Şehir’i ziyaret eden CHP?lideri Kılıçdaroğlu, vakit bulamadıkları için Mao’nun mezarını ziyaret edemedi. n Fotoğraf: ZİYA KÖSEOĞLU