Okul başarısızlığında etkili iki neden

Çocuklarda en çok görülen görme bozuklukları düzeltilmemiş kırma kusurları ve şaşılıktır. Çocukluk çağında görülen işitme bozukluklarının sebepleri doğuştan olabildiği gibi okul çağında sonradan da ortaya çıkabilir.

Çocuk yaşlarda başlayan görme ve işitme zorlukları kolayca gözden kaçabilir. Çocuk genellikle bu şikayetlerini tam olarak ifade etmez. Ancak görme bozukluğu nedeniyle tahtayı iyi göremediğinden dersi tam anlayamaz. Okurken rahat okuyamadığı için sıkılır. Dersini çalışmak istemez. Aynı şekilde iyi işitemediği zaman anlatılanı tam anlayamaz. Zamanla algı eksikliği ile beraber derse karşı bir ilgisizlik doğar. Başlangıçta sadece bu duyularındaki noksan sebebiyle dersi iyi anlayamayan ve öğrenemeyen çocuk zamanla bu isteksizlik ve ilgisizliğin gelişmesiyle tembel bir çocuk haline gelebilir. Bu yaşlarda kazanılan bu tembellik ileriki yaşantısında da devam ederek tüm hayatını etkileyebilir.

Çok basit olarak bir görme ve işitme testiyle anlaşılabilen takibinde de tedaviyle veya gözlük ve işitme cihazıyla kolayca çözülebilen bu problem çocuğun eğitimini olduğu kadar hayata karışmasını da son derecede etkiler. Çocukluk çağında görülen işitme bozukluklarının sebepleri doğuştan olabildiği gibi okul çağında sonradan da ortaya çıkabilir. Kızamık, kabakulak, kızamıkcık ve menenjit gibi enfeksiyon hastalıkları, orta kulak iltihabı, geniz eti büyümesi ve alerjik reaksiyonlara bağlı kulakta sıvı birikmesi çocuklarda çok sık rastlanan işitme kaybı nedenlerinden. Dış kulak yolunun kirle tıkanması, kafa travmaları, yeni doğan sarılığı, aşırı gürültülü ortamlar da işitme kaybıyla sonuçlanabilen diğer önemli etkenler arasında yer alır.

Çocuklarda en çok görülen görme bozuklukları ise düzeltilmemiş kırma kusurları ve şaşılıktır. Şaşılık, gözlerin paralel bakamaması durumudur. Gözlerin bir tanesi hedefe bakarken diğeri başka bir yere yönelmiştir. Şaşılık tek gözde ise şaşı göz az görür ve tembel kalır. Kayan gözün görmeyi öğrenebilmesi için şaşılığın çocukken ve erken yaşta gözlükle veya ameliyatla tedavi edilmesi gereklidir. Şaşılık düzeltilse bile tembellik için kapatma tedavisi uygulanmalıdır. 9-10 yaşına kadar tedavi edilmeyen, görme bozuklukları sonucu gelişen tembelliğin ileri yaşlarda tedavisi mümkün olmamaktadır.

Çocuklarda en sık görülen görme bozuklukları:

1- HİPERMETROPİ Yakını görememe söz konusudur. Bir şey okurken sayfa üzerindeki kelimeler bulanıklaşıp, harflerde karışmalar olur. Net görmeye uğraştıkça da bir süre sonra göz ve baş ağrılarıyla birlikte gözde yorgunluk hissi oluşur. Sıklıkla 2.5-3 yaşlarında başlar.

2- MİYOPİ Uzağı görememe söz konusudur. Yakın objeler net görülebilir, uzaktakiler ise bulanık seçilirler. Genel olarak okul çağındaki çocuklarda ve 6 ile 18 yaş arasında herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir.

3- ASTİGMATİZM Hem uzak ve hem de yakındaki cisimlerde şekil bozukluğu ve bulanık görme söz konusudur. Yuvarlağı tam yuvarlak değil, oval gibi görmeye veya harfleri titrek veya gölgeli görmeye neden olur. Astigmat, miyopi veya hipermetropiyle birlikte görülebilir. Genellikle küçük yaştaki çocuklarda 3 yaş civarında başlayabilir.

Yeni bilgiler öğrenmek için çocukların çevreye karşı ilgilerinin en fazla olduğu ve algılarının en çok olduğu bu dönemde bizim çocuğa bilgiyi aktarma yolu olarak kullandığımız görme ve işitime duyularındaki bozukluklar son derecede önemlidir. Birçok hastalıkta olduğu gibi burada da erken teşhis tedavide büyük değer taşır. Ancak burada çocuğun okuldaki başarısı ve sosyal kişiliği de önemli oranda etkilenir.