Koronavirüsü tanımak

Henüz etkili bir tedavi yöntemi ve koruyucu aşısı bulunmayan bu virüsten korunmak için en başta bağışıklık sistemini yüksek tutmak ve bulaşma risklerinden kaçınmak gerekir.


Çin’de başlayan ve çok kolay yayılabilen öldürücü de olabilen koronavirüs vakaları dikkati çekiyor. Tüm dünyayı alarma geçiren bu virüs, öyle ki şu sıralar ülkemizde çok sık görülen domuz gribi vakalarının da önüne geçti. Geçen ay Çin’in Wuhan kentinde başlayan salgın, yeniyıl tatili ve kutlamalarına denk gelmesi nedeniyle yayılma riskini artırıyor. Dünyanın en kalabalık nüfuslu ülkesi Çin’de ortaya çıkan bu virüs, iş ya da turistik sebeple yapılan seyahatlerin hareketlendiği bu dönemde Dünya Sağlık Örgütü’nü ve ulusal sağlık kuruluşlarını alarma geçirdi. Grip virüsüne benzer yolla bulaşabilen bu virüsün birkaç çeşidi bulunmakta. Önceleri hayvandan insana ve daha sonra da insandan insana bulaşıp değişik şiddette seyreden bu virüsün yakın akrabası 2003 yılında yine ilk olarak Çin’de görülüp hızla yayılarak önce 29 ülkede, 4 ay içinde de 37 ülkede toplam 8 bin 500 vakada tespit edilmişti. Bu vakalardan yüzde 10’a yaklaşan bir oranda 800’den fazla kişinin ölümüne yol açmıştı. SARS (Severe Acute Respiratory Sendrome) koronavirüsü olarak adlandırılan bu akraba, şimdilerde görülen virüsün yaptığına benzer şekilde belirtiler vermişti. Bir diğer akraba da 2012 yılında Suudi Arabistan’da tespit edilen ve benzer şekilde görülen Middle East Respiratory Syndrome (Orta Doğu Solunum Sendromu) hastalığına yol açan MERS-CoV’dir.

Belirtileri

İlk belirti 38 derecenin üzerinde yüksek ateştir. Beraberinde titreme, boğaz yanması, öksürük, kas ağrısı, pnömoni (zatürree) ve solunum zorluğu görülür.

Teşhisi

Hastalardan alınan kan örnekleri, burun/boğaz kültürlerinin incelenmesiyle teşhis konulur.

Korunma ve tedavi

Maalesef bu hastalığa özel etkili bir tedavi ve koruyucu bir aşı henüz yok. Tedavide hastalığın belirtilerini hafifleten ağrı kesiciler, ateş düşürücüler ve destek tedaviler kullanılıyor. Hastalık özellikle iyi beslenmeyen, sağlıklı yaşamayan kişilerde, kronik hastalığı olanlarda, ileri yaştaki kimselerde daha ağır seyrediyor. Bu nedenle asıl önemli olan bağışıklığı yüksek tutmak ve hastalığa yakalanmamak üzere kendini korumaktır. Hasta kişilerle aynı ortamda bulunmamaya dikkat etmek, eğer böyle ortamlara mecburen girilecekse ağız ve burnu içine alan maskeleri kullanmak, elleri su ve sabunla sık sık yıkamak gerekir. Bu yeni gizemli virüsün henüz kuluçka dönemi, bulaşma yolları çok net bilinmediği için etlerin ve yumurtanın da çok iyi pişirilerek tüketilmesi, suşi benzeri çiğ balık ve pişmemiş deniz ürünlerinin tüketilmemesi önerilir.

Nasıl bulaşır?

Hayvandan insana bulaşırken SARS virüsü kedilerden, MERS virüsü ise tek hörgüçlü develerden bulaşmıştı. Yeni koronavirüs salgınının Wuhan şehrinde bir deniz ürünleri toptan satış pazarından kaynaklandığı düşünülüyor.

Hastalığın insandan insana bulaşması, hapşırma, öksürme ve konuşma esnasında havaya atılan damlacıkların solunum yoluyla alınması sebebiyle hasta kişiyle aynı ortamda durmak ya da yakın temasta bulunmak suretiyle olur. Mikroplarla kirlenmiş yüzey ve eşyalarla temas etmiş ellerle ağız, burun ve gözlere dokunmakla da virüs bulaşıp hastalık yapabilir.