Grip ne zaman tehlikeli bir hal alır?
Özellikle kış aylarında sık karşılaştığımız grip kolayca iyileşebildiği gibi hayatı tehdit edecek kadar tehlikeli sonuçlara da sebep olabilir. Bu hafta gribe karşı dikkatli olması gereken gruplara, hastalığın komplikasyonları ve tedavisine bir göz atalım...
Her yıl özellikle kış aylarında sık karşılaştığımız, çoğu zaman da basit bir soğuk algınlığı gibi görerek önemsemediğimiz grip kimi zaman antiviral ilaçlar, istirahat, parasetamol ve bağışıklığın kuvvetlenmesi ile kolayca iyileşebildiği gibi hayatı tehdit edecek kadar tehlikeli sonuçlara da sebep olabilir. Hastalığa influenza virüsü sebep olur. Bu virüsün A, B ve C olmak üzere üç tipi vardır. İnsanlarda grip hastalığına en sık neden olan influenza A virüsüdür. İnfluenza B ve C virüsü sadece insanlarda hastalık yaparken, influenza A virüsünün konak yelpazesi çok daha geniştir. İnsanların dışında örneğin kuşlarda, domuzlarda da hastalık yapar ve insanlara da bulaşır. Bu yüzden kuş gribi, domuz gribi gibi isimlerle anılmıştır. Influenza A virüsü, taşıdığı Hemaglutinin ve Neuroaminidase yüzey antijenlerinin farklı kombinasyonlarında farklı alt tiplere ayrılır. Bu nedenle H ve N harflerini içeren farklı isimlerle anılır. Influenza B ve C virüsü ise alt tiplere ayrılmaz. Esas salgınlara neden olan İnfluenza A virüsüdür.
Riskli grup
65 yaşın üzerindeki kişiler, 5 yaşından küçük çocuklar, yoğun sigara içenler, kronik akciğer, astım ve kalp hastaları, şeker hastaları, böbrek, karaciğer ve kanser hastaları gibi altta yatan kronik hastalığı olanlar, bağışıklık düzeyi düşük tüm hastalar gribe karşı çok dikkatli olmalıdır.
Komplikasyonları
Grip, sinüzit ve orta kulak iltihabına yol açabilir. Böylece tekrarlayan infeksiyonlarla olay kronik bir hal alıp kronik sinüzit ve kronik orta kulak iltihabı ortaya çıkabilir. Bu hastalıkların hayatı tehdit eden bir tarafı yoktur, sadece yaşam kalitesini etkileyebilir. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre her yıl dünya genelinde 3-5 milyon insanın ciddi sağlık sorunları yaşamasına sebep olan gribin en tehlikeli komplikasyonu zatürredir. Ayrıca kalp kası (myokardit) ve kalp zarının (perikardit) etkilenmesi de tehlikeli komplikasyonlardan sayılır.
Gribe bağlı zatürre iki şekilde olur: Birincisi virüsün kendisine bağlı olarak oluşur. Virüs vücuda girip çoğalmaya başladıktan sonra bağışıklık sistemi de karşı tepki vermeye başlar. Virüsün bulunduğu dokulara gelen beyaz kan hücreleri, antikorlar ve yangısal (inflamatuvar) moleküller virüsle savaşmaya başlar. Bu esnada T hücreleri olarak adlandırılan beyaz kan hücreleri, virüse ev sahipliği yapan dokuları imha ederek tehlikeyi savuşturmaya çalışır. Bu süreç çoğu zaman başarılı olsa da bazen bağışıklık sisteminin tepkisi aşırı olur. Akciğerlerde çok fazla miktarda dokunun imha edilmesi durumunda vücut hücreleri yeterli miktarda oksijenle beslenemez ve yaşamı tehdit eden ciddi solunum problemleri ortaya çıkar. Diğer zatürre sebebi ise bağışıklık sisteminin grip virüsüyle savaşırken zayıflamasından yararlanan bakteri mikrobunun yol açtığı enfeksiyondur. Vücut direncinin iyice zayıfladığı böyle bir zamanda ortaya çıkan bu hastalık benzer şekilde solunum zorluğu ile seyreden tehlikeli bir hal alabilir.
Tanısı
Gribin teşhisi, boğaz sürüntüsü, burun sürüntüsü veya akıntısı, balgam gibi örneklerde virüsün saptanması veya kanda hastalığa karşı gelişen antikorların saptanması ile konabilir.
Grip tedavisinde yatak istirahati, bol sıvı alımı, ağrı kesici ve ateş düşürücüler, antiviral ilaçlar gibi semptomatik tedavi önerilir. Özellikle risk grubundaki kişiler gribe yakalandıkları zaman komplikasyonlar açısından çok yakından takip edilmeli ve uygun şekilde tedavisi yapılmalıdır. Özellikle ileri yaştaki hastalarda ve çocuklarda yüksek ateşle beraber vücut terleme sebebiyle su ve mineral kaybettiği için yeterli sıvı alımı da olmazsa ciddi bilinç bulanıklıklarıyla karşılaşılabilir. Çocuklarda çok yüksek ateşe bağlı havale gelişebilir. Bu nedenle hem vücuttaki genel kırıklığı ve ağrıyı gidermenin yanı sıra ateşi de düşüren parasetamol ile tedavi önemlidir. Yüksek ateş akabinde influenza virüsü tespit edildikten sonra antiviral ilacın ilk 48 saatte başlanması daha etkili ve çabuk iyileşme açısından önemlidir. Ayrıca gripte çabuk iyileşmek için beslenmeye dikkat etmeli, bol sıvı ve bol mevsim meyveleriyle beraber bağışıklığı artıran zencefil, karanfil eklenmiş ıhlamur, adaçayı gibi bitki çayları, C vitamininden zengin limon, mandalina, portakal sık tüketilmelidir.
