Dünya medyası; bazı küçük farklılıklar içermekle birlikte, toplu intiharlar veya kamuya mal olmuş kişilerin intiharlarının dışında intihar haberlerinin verilmemesi yönünde ortak düşünceye sahip.
The Guardian ve BBC gibi birçok medya kuruluşu intihar haberlerini meslek yayın ilkelerinin içerisinde değerlendiriyor. Bu şu demek; öncelikle intihara ilişkin bir haberin, haber değeri mutlaka sorgulanmalıdır. İntihar haberleri verilmeden önce bunun olası etkileri yazı işlerinde tartışılmalıdır. Kamuoyunu etki altında bırakacak genişlikte yayın yapılmamalıdır. Olayı gösteren fotoğraf, resim veya film ve notları yayımlanmamalıdır. İntihar haberlerinin benzer sorunları yaşayan insanları cesaretlendirebildiği unutulmamalıdır. Eğer söz konusu intiharın haber değeri varsa ve kullanılması gerekiyorsa çok dikkatli bir uslupla aktarılmalıdır. Haberlerde intihar yönteminden bahsedilmemeli, kullandığı ilaçların isimleri yazılmamalı, haberin kullanılmasına ilişkin çok sağlam bir gerekçe yoksa göz ardı edilmelidir.
Medya intiharı seviyor
Fakat görünen o ki; bu kurallara genel olarak, Milliyet’te dâhil Türkiye medyasının uyduğu pek söylenemez. İnternet girişimleri üzerine çalışan ve aynı zamanda yazılımcı olan 35 yaşındaki ODTÜ mezunu Mehmet Pişkin’in intihar videosunun çeşitli basın kuruluşlarınca haberleştirilmesi ve sosyal medyada paylaşılması üzerine yapılan tartışmalar gibi.
söz konusu intihara ilişkin her türlü ayrıntıyı yazdık ama Türk Psikologlar Derneği’nin (TPD) kamuoyuna ‘sorumluluk’ uyarısı başlıklı yazısına yer vermedik bile...
Oysa derneğin “...İntihar, özellikle bu gibi durumlarda sadece kişiyi ve yakın çevresini ilgilendiren boyutları çok aşmakta ve toplumun ruh sağlığı açısından tahrip edici sonuçlar yaratabilmektir” denilerek, videonun daha fazla paylaşılmaması çağrısında bulunarak yaptığı açıklama son derece önemliydi. Çünkü dernek açıklamasında medyanın sorumluluğundan da bahsediyor: “İntihar karmaşık bir olgudur, bir ya da birkaç nedene indirgeyerek açıklamak zordur ve yanıltıcıdır... İntihar haberlerinde uyulması gereken prensipler ve medya ile işbirliğinin önemi intiharların, özellikle bu türden bir intiharın medyada ele alınma biçimi benzer örneklerin önünü açma riski taşıması açısından kritik önem taşır. Bu yönüyle intihar haberlerinin medyada haber olarak sunulması sürecine dair titizlikle ve dikkatle özen göstermek gereken etik prensipler noktasında tüm medya mensuplarını işbirliğine, sağduyuya ve sorumluluğa
davet ediyoruz.”
Yalın ve kısa verilmeli
Türk Psikologlar Derneği’ne göre; herhangi bir intihar olayı haber olarak verilecek ise de, ana başlık ya da flaş haber olarak verilmemelidir, mümkün olduğunca görselleştirilmeden ve dramatize edilmeden, duygu yükü olmayan, yalın, kısa ve öz bir anlatım ile sunulmalıdır. Yayımlanan haberlerde, intiharın yöntemiyle ilgili detaylı tanımlardan mümkün olduğu kadar kaçınılmalı; intiharın ardında bıraktığı
izleri içeren görüntüler yayımlanmamalıdır. Zira intihar sürecinin ve yöntemin detaylı tanımı, özellikle ergenler, genç yetişkinler ve de depresyona ve intihara eğilimli kişiler için özendirici bir rol model olma, taklit edilme olasılığını artırır. Pek çok bilimsel araştırma bu riskin altını çizmektedir. İntihar haberi yayımlanırken, uzmanların bilgilendirici, destek ve tedavi yöntemlerine dair yol gösterici açıklamalarına yer verilmesi önemlidir.