İlk kadın vekili BENAL NEVZAT

Türkiye’nin ilk kadın Belediye Meclis Üyesi ve Milletvekili Benal Nevzat Yüksel...

Ebedi, ünlü anıt, ey ulu makber,

Türkün büyük imanını dünyalara göster,

Siz, ölmediniz ölmediniz şanlı şehitler,

Irkım, sizi kalbinde taşır ey yüce efrat,

Kalplerde yaşar yurduna kurban olan evlat...

***

Henüz 23 yaşında olan genç hanım büyük bir coşkuyla 9 Eylül 1922’de Tuzakoğlu un fabrikasının (Halkapınar’daki eski DGM binaları) yanında şehit düşen 4 Türk askeri için yapılan şehitler anıtının önündeki anma töreninde İzmir Belediyesi tarafından düzenlenen şiir yarışmasında birinci olan şiirini okumaktadır. Vatan ve hürriyet sevdası, henüz 3 yaşındayken kaybettiği sevgili babasından, onun ruhuna mirastır.

Fotoğrafta gördüğünüz şiir okuyan bu genç hanım, Benal Nevzat’tır.

***

Dönemin padişahı Abdülhamit’e “padişahım çok yaşa” demediği için sürgün edilmiş ve kayıtlara göre kendini bir kuyuya atarak öldüren ama genel kanıya göre boğdurularak kuyuya atılan İzmir’in ilk Türk avukatı Tevfik Nevzat’ın kızı Benal Nevzat...

1903 yılında dünyaya gelen Benal Nevzat, annesi Cemile Hanım, kız kardeşleri Menije ve Mutahhare hanımlarla beraber imparatorluğun en karanlık dönemlerinde babasız kalmanın sıkıntısıyla çocukluğunu yaşadı.

İki kız kardeşiyle birlikte dayıları Emin Bey’in yanında Türk ilkokulunda okuyan Benal Nevzat kardeşleriyle birlikte İzmir Dame de Sion’da lise eğitimini tamamladı.

Daha sonra yine kız kardeşleriyle birlikte Fransa’da sürgün hayatı yaşayan

Değerli dostum Ahmet Gürel’in araştırmalarından edindiğimiz bilgilere göre, İzmir’e döndükten sonra Türk Hava Kurumu, Kızılay, Yeşilay, Tüberküloz Derneği, Çocuk Esirgeme Kurumu ve İzmir Halkevi’nin edebiyat bölümünde de başarılı çalışmalar yapan Benal Nevzat 1927 yılında, Cumhuriyet Halk Partisi’ne ilk kadın üye olarak girdi ve partinin İzmir vilayet kurulu üyesi seçilerek dört yıl görev yaptı.

1930 yılında, kadınlara belediyelere seçilme hakkı verilmesi üzerine İzmir Belediye Meclisi’ne ilk kadın üye olarak seçilen Benal Nevzat, 1931 yılında İzmir Belediyesi tarafından gönderildiği Paris’te edindiği fuarcılık tecrübeleriyle İzmir Fuarı’nın kuruluşuna büyük katkı koydu.

1935 yılında İzmir’den milletvekili seçilen Benal Nevzat ve diğer 17 kadın milletvekili arkadaşı Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk kadın parlamenterleri oldular.

***

Benal Nevzat TRT’ye konuk olduğu bir programda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Mustafa kemal Atatürk’le yaptığı bir sohbette, Atatürk’ün kendisine Meclis’te kaç kadın olduklarını sorduğunu ve kendisinin de “18 Paşam” cevabını verdikten sonra Mustafa Kemal’in “Gelecek seçimde mutlaka 36 olmalısınız. Kadınları Yurt işlerine parti işlerine alıştırın” şeklindeki talimatını anlatarak Atatürk’ün Türk kadınına olan inancını ve itimadını net bir şekilde ortaya koymuştu.

Evet, o sayıyı çoktan geçtik. Mecliste 82 kadın milletvekilimiz var ama, “Türk kadını hak ettiği yerde mi?” sorusunu sorduğumuzda aradan onca yıl geçmesine rağmen Mustafa Kemal Atatürk’ün Benal Nevzat’a verdiği ama aslında hepimize verdiği bu talimatı gerçekten yerine getirebildik mi?

Cevabını hepimiz biliyoruz.

Yine de biz 82 yıldır her 5 Aralık’ta Türk Kadınına seçme ve seçilme hakkı verilişinin yıl dönümünü aksatmadan kutluyoruz.

Bu yıl da kutlu olsun.