Fotoğrafta üzüntü içindeki iki genç kızı görüyorsunuz.
Tarih 19 Kasım 1938...
Üzüntülüler çünkü... Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün cenazesi biraz önce önlerinden geçti ve İzmit üzerinden Ankara’ya götürülmek üzere Yavuz zırhlısına bindirildi.
15 yaşındaki iki Erenköy Kız Lisesi öğrencisinin o gün yaşadığı derin hüzün, Avusturyalı fotoğrafçı Othmar Pferschy’in objektifinden yansıyan bu görüntüyle Avrupa’da çok sayıda dergi ve gazetede kendisine yer buldu.
Fotoğrafta sağdaki trampetli genç kız, hayatı boyunca Bornova’nın bir eğitim kenti olması için büyük emekler veren, 2012 yılında kaybettiğimiz Seniha Kavala...
1923 İstanbul Üsküdar doğumlu olan rahmetli Seniha Kavala, Mal Hatun İlkokulu, Paşakapısı Ortaokulu ve Erenköy Kız Lisesi’nden sonra, İstanbul Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nden 1943 yılında mezun oldu... Aynı yıl yüksek kimya mühendisi Sabahattin Kavala’yla evlenerek Bornova’ya yerleşen Seniha Kavala, o dönemde ‘memleketin kimya mühendisinden çok öğretmene ihtiyacı olduğunu’ düşünerek, yaşadığı şehrin eğitimine ışık tutmak amacıyla uzun süre öğretmenlik yaptı...
Diğer genç kız kim?
Seniha Kavala, kurucuları arasında yer aldığı ‘Okul Yaptırma ve Yaşatma Derneği’yle, başta Bornova Kız Meslek Lisesi olmak üzere Bornova’daki çeşitli okulların kurucuları arasında yer aldı...
Kız çocuklarının okutulması, Seniha Kavala için çok önemliydi. Bu nedenle çok sayıda kız öğrenciyi himayesi altına aldı, onların velisi oldu. Kavala, uzun süre Bornova Erkek Yetiştirme Yurdu Koruma Derneği’nde de görev aldı.
Bornova’da belediye binasının hemen yanında, yaklaşık 140 yıllık bir Levanten köşkü vardır: Belhomme Köşkü... 1980’lerin ortalarından itibaren atıl durumda kalan ve yavaş yavaş çökme aşamasına gelen bina, 1998 yılında Seniha Kavala tarafından, maliyeti tamamen kendisince karşılanarak, aslına uygun şekilde restore ettirildi. Seniha Hanım’ın tek şartı vardı, o da binanın ‘Atatürk Kitaplığı’ adıyla çağdaş eğitime katkı sunma amacı doğrultusunda kullanılmasıydı. Bina, aynı adla hizmet vermeye devam ediyor.
Seniha Kavala, evlenerek Bornova’ya geldiği 1943 yılından bu dünyadan ayrıldığı 2012 yılına kadar çağdaş eğitim yolunda Bornova ve Bornovalılar için büyük emekler verdi. Bornovalılar da Seniha Öğretmenlerini hiç unutmadı.
Sanırım, fotoğrafta Türk bayrağına tutunarak ağlayan diğer genç kızın kim olduğu aklınıza takılmıştır.
O kızın adı Mutahhare...
Eskişehirli Kırım Tatarlarından Seyit Bey’in kızı Mutahhare Çiftkurt...
Ama biz onu 1949 yılında evlendikten sonraki soyadıyla tanıdık.
Demokrat Parti döneminin maliye bakanıyken 15 Eylül 1961’de idam edilen Hasan Polatkan’ın eşi Mutahhare Polatkan olarak...