Gönülden gönüle yol alırken bu şehri uykusundan uyandırdık; şimdi gönülden bihaber kimi insanların yüzünden Kars’ı yeniden derin bir sessizlik uykusuna terk edemeyiz
Anadolu; coğrafi güzelliği ve kültürel miras zenginliğiyle yeryüzünün hiç tartışmasız gözbebeğidir. Akdeniz uygarlığının merkezini teşkil eden Anadolu’da dağlar dağ gibi, nehirler nehir gibi denizler de deniz gibidir. Ve bu etkileyici coğrafya on binlerce yıl boyunca Anadolu medeniyetleri tarafından inşa edilen eserlerle donatılmıştır. Görkemli anıtsal yapılarla coğrafi güzelliklerin iç içe geçmiş olması Anadolu’yu dünyanın her yerinden daha ayrıcalıklı duruma getirmiştir, getirmelidir. Bu bağlamda bizim Anadolumuzun sermayesi kültür- sanat olarak düşünülmeli ve bu yapının üzerine de coğrafyamızın güzellikleri entegre edilmelidir. Tüm bu gerçekliklerimize rağmen ne yazık ki coğrafyamızın güzelliklerinin kıymetini bilemediğimiz için kirletiyoruz, kültürel miraslarımızın önemini anlayamadığımız için de tahrip ediyoruz. Bütünsel anlamda “biz” demeyi öğrenmediğimiz zaman “bizim” diyemeyiz ve nihayetinde de ana zenginlik kaynağımızdan hızla uzaklaşırız, uzaklaşıyoruz.
Turizm geliri çok geride
Dünya turizminin lokomotif ülkeleri olan İtalya ve Fransa sahip oldukları kültürel ve sanatsal değerlerini son derece nitelikli bir şekilde sunarak ziyaretçileri ülkelerine çekmektedirler. Kültürel ilgi ve bilgisi olmakla birlikte ekonomik birikimi olan seyyahlar bu ülkeleri ziyaret ederken hem maddi harcamalarıyla önemli bir gelir bırakırlar hem de kendi kültürel birikimlerini taşıyarak, aktararak katkı sağlarlar. Türkiye ise ne yazık ki kültür ve sanatsal tüm eşsiz zenginlikleri göz ardı ederek deniz, kum ve güneş algısı ile tanıtım içerisinde kalmıştır. İspanya ve Yunanistan ile pazar payı yarışına girerek aslında olmaması gereken alt ligde kalmıştır. Türkiye, İtalya ve Fransa’dan daha fazla ve daha nitelikli eserlere sahipken ve İspanya ile Yunanistan’dan da deniz ve güneş turizm imkanları ölçüsünde daha güzelken bu ülkelere oranla hem ziyaretçi sayısı hem de sağlanan gelir olarak çok geride kalmıştır.
Planlı tanıtım
13 yıl önce doğduğum ve büyüdüğüm Kars şehrine kültürel seyahatler organize etmeye başladığımda Anadolu’nun turizm olarak içerisine düşmüş olduğu bu görünümüne karşı şehri koruyarak tanıtmamız gerektiğini Karadeniz ve Kapadokya deneyimlerimden gayet iyi biliyordum.
Gerek kültür tarihçisi gerekse de turizm sektörü içerisinde olmamın verdiği tecrübe ve memleketime olan vefam gereği Kars sessiz ancak son derece planlı bir şekilde tanınmaya başladı. Bu sabırlı tanıtım sürecinin reklamını misafirlerin son derece güçlü memnuniyetleri gerçekleştirmiştir. Ve nihayetinde süreç içerisinde birçok değerli insanla birlikte Kars bakışları üzerine çekmeyi başardı. Ancak şehrimiz uzun yıllar sonra tanınma fırsatı bulmuşken ne yazık ki kitle turizm aktörlerinin etkisiyle hızlı bir şekilde yıpranmaya başlamıştır. Dans, müzik, kızak ve edebiyat ile yarattığımız hikayenin yerini (kaçak rehber, şehri yeterince tanıyamadan yaptıkları programlar ile misafirlere hayal kırıklığı yaratan bazı turizm acenteleri, otel, restaurant ve esnaf arkadaşlarımızın doğal olarak bu sürecin gidişatını takip edememeleri yüzünden) şikayetler almaya başlamıştır.
Şahsım ile birlikte 2018 yılının ilk üç ayı içerisinde Kars’a gelen 1000 civarındaki misafirimin yüzde 20’si ikinci veya üçüncü defa gelenlerden müteşekkildi. Bunun sebebi şehrin hikayesinin doğru zaman ve mekanlarda aktarılmış, yaşatılmış olmasıdır. Ancak farklı yollar ile Kars’a gelen misafirlerin büyük çoğunluğunun bir daha Kars’a gelmek istememeleri bizim için son derece önemli bir sorundur. Şehrimizi bu seviyeye taşıyan kültür odaklı düşünce ve tanıtımlarla sürekliliği devam ettirmeliyiz, aksi halde kontrol edilemeyen kalabalıkların taleplerine cevap vermeye kalkışırsak kısa zaman sonra Kars yakalamış olduğu ivmeyi kaybedecektir. Buradan Kars valiliği, belediye başkanlığı, kültür ve turizm müdürlüğü ile tüm turizm sektörü içerisinde olan Karslılara çağrım: “En kısa sürede kültür- turizm çalıştayı” planlanmalı ve hayata geçirilmelidir.