Elektrikte gözler Mart ayındaki yeni revizyonda

Mithat Yurdakul

Yılbaşından beri tartışılan elektrikte kademeli tarife sisteminde, yeni bir revizyon yolda. Ay sonuna kadar tamamlanması beklenen çalışmalar çerçevesinde, nispeten az tüketim yapan konutların elektriği ucuzlatılacak. Ticarethanelerde geçilmesi planlanan kademeli tarifede ise sahadan gelecek tüketim verileri etkili olacak. Elektrikte yılbaşında geçilen kademeli tarife, yükselen faturalarla birlikte tartışmaları da beraberinde getirdi. Özellikle zammın nispeten daha az yansıdığı alt kademe için konutlarda ilk olarak belirlenen aylık 150 kWh’lik sınır, aydınlatma ve temel ev araçlarının kullanımıyla kolayca aşıldı. Ortalama kullanımda bir televizyonun ayda 27 kWh, buzdolabının 30 kWh, çamaşır makinesinin 19 kWh, ütünün 19 kWh elektrik kullandığı dikkate alındığında, ilk kademe kolayca geride kaldı ve vatandaşlar 2. kademede yüksek fiyatlarla karşılaştı. Tepkiler üzerine birinci kademede sınır, günlük 5kWh’den 7 kWh’ye, aylık olarak da 210 kWh’ye çıkarıldı. Buna karşın, rayına oturtulamayan sistemle ilgili tartışmalar bitmedi ve elektrik fiyatlarında başta düşük tüketimli konutlar ve küçük esnaf olmak üzere yeni adımlar gündeme alındı.

Alt limite indirim

Enerji kulislerinde dile getirilenlere göre, elektrikte öne çıkan alternatiflerden birisi, 210 kWh’ye kadarki ilk kademe kullanımındaki fiyatlarda indirime gitmek. Düşük tarifede yapılan yüzde 50’lik zammın hafifletilmesini öngören senaryoda, tüm hanelerin yaklaşık yüzde 65’inin elektrik ücretlerinin düşürülmesi öngörülüyor. İlki kadar güçlü olmasa da bir diğer alternatif ise 1. kademe limitinin bir kez daha artırılması. Yapılacak düzenlemelerle alt kademe için günlük kullanım miktarının 8 kWh’ye çıkarılabileceği, böylece aylık 240 kWh’den az elektrik tüketen konutların ucuz tarifede kalabileceği belirtiliyor. Ekonomi yönetiminin de ortalama bir meskenin günlük tüketimini 240-250 kWh civarında hesapladığı ifade ediliyor.

Esnafa da kademe

Düzenleme yapılacak bir diğer alan da küçük işletmeler ve esnaf. Özellikle market, bakkal gibi küçük işletmeler için elektrik faturalarının büyük yük haline geldiği, esnafın soğutucu gibi çok elektrik tüketen araçları daha az kullandığı, gıda sektöründe bazı işletmelerin, dondurulmuş ürün satışını azalttığı biliniyor. Bu kapsamda esnafa da konutlarda olduğu gibi kademeli tarife getirilmesi bekleniyor. Öncelikle küçük işletmelerin aylık ne kadar elektrik kullandığıyla ilgili veriler toplanıyor. Ticarethanelerde de konutlarda olduğu gibi yüzde 65’lik bir dilimin alt tarife grubuna girmesini sağlayacak bir düzenleme üzerinde çalışılıyor. Modele göre esnaf, belirlenecek limite kadarki elektrik tüketimini bugüne göre yüzde 25 daha düşük tarifeden ödeyecek, bunun üzerindeki kullanımlar için üst tarifeden hesaplama başlayacak.

Saha verileri belirleyici olacak

Ticarethaneler için alınacak limitin, konutlar için belirlenen aylık 210 kWh’lik limitin üzerinde tutulması planlanıyor. Buradaki rakamın belirlenmesinde, sahadan gelecek tüketim verileri etkili olacak. Böylece özellikle küçük esnafın tamamının alt tarifeden faturalandırılması bekleniyor. Kademeli tarifeyle birlikte yüksek faturalarla karşılaşan ve hizmet istihdamının yüksek olduğu restoran ve kafe gibi işletmeler de yeni düzenlemeyi bekliyor. Bu sektörlerin indirimden ne kadar faydalanacağı da ticarethaneler için belirlenecek ilk kademe limitleriyle belli olacak. Yapılacak düzenlemeye, halihazırda ticarethaneler gibi tek tarife ve üst limitten fiyatlandırılan Cemevleri, dernek ve vakıfların da mesken grubuna alınarak, daha düşük fiyattan faturalandırılması öngörülüyor. Tarifelerle ilgili teknik çalışmaların ay sonuna kadar tamamlanması planlanıyor.