Dünyanın en büyük çölü Sahra bir zamanlar ormanmış
16.08.2022 - 07:01 | Son Güncellenme:
Dünyamız son veriler ışığında 4.5 milyar yaşında. Tüm kıtaların birbirine yapışık olduğu ve süper kıta olarak da anılan Pangea'dan milyonlarca yıl sonra mavi gezegen en nihayetinde bugünkü halini aldı. Bu esnada da sayısız canlı türü ve farklı iklimsel değişimler dünya tarihinden gelip geçti. Peki uçsuz bucaksız okyanuslar, ormanlar, çöller bir zamanlar nasıldı? Bilim insanları uzun süredir bu sorulara cevap arıyor. Dünyanın en büyük çölü Sahra üzerine yapılan araştırmalar ezberleri bozacak nitelikte. Uçsuz bucaksız Sahra Çölü bir zamanlar ormanlarla kaplıymış.
Afrika'nın kuzeyini kaplayan Sahra Çölü, Amerika Birleşik Devletleri ile neredeyse aynı yüzölçümüne sahip aynı zamanda dünyanın da en sıcak çölüdür. Atlas Okyanusu'ndan Kızıldeniz'e kadar Afrika'nın kuzeyinin neredeyse tamamını kaplayan Sahra çölü tarih boyunca kervanlar ve ordular için her zaman zorlu bir yol olmuştur. Fas, Batı Sahra, Moritanya, Cezayir, Çad, Mali, Nijer, Tunus, Libya, Mısır ve Sudan'ı kapsayan Sahra Çölü'nün toplam yüzölçümü 9 milyon kilometrekaredir.
Dünyanın en soğuk çölü
Dünyanın en büyük sıcak çölü olma özelliği taşıyan Sahra Çölü'nün tam zıttı ise Antarktika'dır. Dünyanın Güney Kutbu olan Antarktika kıtası aynı zamanda en soğuk çöl olarak da bilinir. Sahra'nın bir bölümü kum çölüyken önemli bir kısmı ise molozlarla kaplıdır. Engin çöllerin yer aldığı bölüm daha çok Batı Sahra ve özellikle de Fas'tadır. Sahra çölü, Tibesti ve Ahaggat adlı yüksekliği 3000 metreyi aşan dağlara da ev sahipliği yapar. Bu dağların etekleri konaklamak için nispeten daha elverişlidir.
İlk kar 1979 yağdı!
Bu yüzden konar göçer topluluklar genelde bu ve benzeri dağların eteklerine yerleşir. Sahra Çölü'ne geçmişte 10 yıl boyunca hiç yağmur yağmadığı dönemler olmuştur. Ama bununla birlikte Sahra Çölü'nde kayıt tutulmaya başladığı tarihten beri ilk kez 18 Şubat 1979 tarihinde kar yağmıştır. Sahra Çölü, bitki örtüsü oldukça zayıf olduğu için mineral açısından zenginleşmiştir. Mineral bakımından zengin olan bu tabaka sert rüzgarlarla çok uzak coğrafyalara kadar bile ulaşır. Örneğin Sahra'daki rüzgarlardan serpinti halinde yükselen tabakaya ait izlere Brezilya'nın yağmur ormanlarında bile rastlanmıştır.
Batı Sahra'da ortalama sıcaklık 18 derece iken iç kesimlerde sıcaklık 5 dereceye kadar düşmektedir. Özellikle geceleri Sahra çölü gündüz sıcaklığının tam tersi şekilde oldukça serindir. Bilim insanlarının Sahra Çölü'nde uzun süren araştırmaları bölgeye dair ilginç gerçekleri de ortaya çıkarmıştır. Yapılan araştırmalara göre Sahra Çölü 34 milyon yıl önce tıpkı bugünkü Amazonlar gibi yağmur ormanlarıyla kaplıymış. Ancak zaman içinde iklimde yaşanan değişimler nedeniyle Sahra Çölü bugünkü halini aldı.
