Meclis’i garantiye alma stratejisi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mevcut milletvekillerinin yaklaşık yarısını değiştirerek listelerini yenilemesi olağan karşılanırken, Başbakan Binali Yıldırım dahil kabine üyelerinden 22’sini listeye alması sürpriz olarak değerlendirildi. Erdoğan’ın ağır toplarını listeye alarak Meclis’teki çoğunluğu garantiye almayı hedeflediği, bunu sağladıktan sonra bazılarını istifa ettirip yeniden bakan yapacağı yorumları yapılıyor. Yeni dönemde bakanlar Meclis dışından belirleneceği için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağır topları listelere almayacağı beklentisinin aksine, kabineden Başbakan Binali Yıldırım dahil 22 isim listeye alındı. AK Parti milletvekilleri bu durumu “Cumhurbaşkanı elini önceden bağlamadı. Bakanlara ‘önce Meclis’i koparın, sonra bakanlığı’ mesajı verdi” şeklinde yorumladı. AK Parti kurmaylarından bir isim, “Bu liste Meclis çoğunluğunun önemsendiğini gösteren bir liste. Adeta ‘önce burayı (Meclis’i) halletmeliyiz’ denilmiş. Bakanların listelerde kritik yerlerde aday yapılmasının anlamı ‘bunlar bakan ağırlıklarıyla önce Meclis işini halletsinler, sayımızda bir problem olmazsa hepsi değilse de üçü beşi yine bakan olur’ demektir” dedi.

‘İlk maça bakıyor’

Parti yönetiminden üst düzey bir isme göre Erdoğan, AK Parti camiasının kendisi dışındaki bütün siyasi gücünü parlamentoya yönlendirmiş durumda. Bunun yeni sistemde parlamentonun ne denli önemli olduğunun bir göstergesi olduğunu belirten isme göre, “Muhalefetin oluşturmaya çalıştığı kanaatin aksine cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde parlamento önemli bir ayak. Bu nedenle Cumhurbaşkanı orayı çok güçlü tutmak istedi. Neredeyse bütün siyasi figürleri parlamento seçimleri için sahaya sürüyor” dedi. Aynı kaynak bakanların büyük kısmının listede olması konusunda da, “Cumhurbaşkanımız önümüzdeki ilk maça bakıyor. Buradan en iyi sonucu almak için planını, programını yaptı. Ondan sonra farklı imkânları, ihtimalleri değerlendirecektir. Önümüzde aşılması gereken ilk sınav parlamento seçimi ve bunun için de en güçlü oyuncularıyla sahaya çıkıyor diyebiliriz” yorumunda bulundu.

Bazılarına göre ise bakanların listede olması stratejik bir hamle. Bir isme göre, “Çok mantıklı çünkü bakanlar listeye konulmasalardı rehavete kapılabilirlerdi, kaç kişi listede değil, ben mi o mu yaparlardı. Şimdi hem aday gösterildikleri yerlerde, hem de tekrar bakan olabilmek için daha çok çalışacaklar. Seçimin sonucuna göre bakan olup olmamalarına karar verilir” değerlendirmesini yaptı.

‘Her kesimden temsil’

Listeye ilişkin bir başka değerlendirme de genel olarak tüm kesimlerin temsilinin sağlanmaya çalışıldığı şeklinde. Ermeni yazar Markar Eseyan’ın bir kez daha listede olmasının yanı sıra İstanbul’daki üç seçim çevresinden de Alevi adayların listede yer alması da bu konuda verilen örneklerden biri. İstanbul 1. Bölge 22. sıradaki Esma Ersin, 2. Bölge 17. sıradaki Suna Tarhan, 3. Bölge 17. sıradaki Zülfiye Füsun Kümet AK Parti’nin sadece İstanbul’dan gösterdiği Alevi adaylar. Bazı tarikatlara yakın isimlerin de listeye alındığı belirtiliyor.

Disiplinli grup işareti

Açıklamalarıyla zaman zaman tartışma yaratan Şamil Tayyar, Metin Külünk, Mehmet Metiner gibi isimlerin liste dışı kalması ise daha disiplinli bir grubun işareti olarak yorumlanarak, “Kamuoyunda algımızı olumsuz etkileyen isimlerden çok daha disiplinli bir grup olacak” denildi. Milletvekilleri hem bakanlarda hem de Meclis grubundaki değişimin parti yönetimine de silsile halinde yansıyacağı görüşünde. Seçimden sonra yapılacak büyük kongrede Erdoğan aday listelerine benzer şekilde MKYK listesine vereceği şekille bunu göstereceği kanaati var.