Her yere kurulan salata saksısı! Ağrıları artınca bu işe girdi, en ucuzu 10 bin lira
Üniversiteyi Oxford Brookes İşletme bölümünde okudu, sonrasında University of Leicester’da Basın Yayın ve Reklamcılık masterı yaptı. Esas mesleği reklamcılıktı. 15 sene Türkiye’nin en başarılı reklam ajanslarında çalıştı. Ancak ikinci çocuğu dünyaya geldikten sonra başına gelen 2 olay, hayatını bir anda tamamen değiştirdi. İki yıl önce gıda bahçeleri tasarımı ve uygulamaları yapmaya başlayan Nevra Akın Oktay, bu süreçte yaşadıklarını SEN ANLAT okuyucularıyla paylaştı.
Betül Topaklı / Milliyet.com.tr - Nevra Akın Oktay, 1977 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Ancak doğduktan ilkokul bitene kadar Kütahya’da yaşadı ve güzel bir çocukluk geçirdi. Kütahya ilkokulunda Türkiye’nin güzel mozaiği içerisinde 40 kişilik bir sınıfta, dünyalar tatlısı Havva öğretmenden iyi bir eğitim aldı. Nevra’nın çocukluğu sokaklarda istop, yakartop, saklambaç oynayarak geçti. Başına buyruk, haylaz ve meraklı bir çocuktu. Babası maden yüksek mühendisiydi ve Kütahya’da maden ocakları vardı. Küçük kız ortaokulda sınava girip kazanmasıyla birlikte okumak için anneannesinin yanına İstanbul’a geldi. Lise 3’e kadar anneannesiyle yaşayan Nevra'nın sonrasında ailesi de İstanbul’a yerleşti. Üniversiteyi Oxford Brookes işletme bölümünde okuyan Nevra, sonrasında University of Leicester’da basın yayın ve reklamcılık masterı yaptı. Esas mesleği reklamcılıktı. 15 sene Türkiye’nin en başarılı reklam ajanslarında çalıştı. Ancak ikinci çocuğu dünyaya geldikten sonra başına gelen 2 olay hayatını tamamen değiştirdi. Nevra, o günleri şöyle anlatıyor:
“İkinci çocuğum olduktan sonra 2 olay yaşadım. İlki, vücutta yaygın ağrılara yol açan fibromiyalji diye bir hastalığa yakalandım ve alyuvarlarımda oksijen miktarı azaldı. Bu süreçte bir de işten ayrıldım. 2 çocuk ve sürekli senin kanını emen bir mesleği yapmak beni çok zorluyordu. Doktor, doğada yürüyüş yapmamı önerdi. Biz de kocam ve çocuklarımla Şile bölgesine her hafta sonu yürümeye gidiyor, orman banyosu yapıyorduk. Oraya gide gele bölgeyi keşfettik ve 'Neden buralarda yaşamıyoruz?' dedik. Şehirden ayrılma kararı vererek, Ömerli bölgesine tam da doğanın ortasına taşındık. Burada daha önce 40 yaşıma kadar deneyimlemediğim bir süreç beni bekliyordu. Çünkü doğanın işleyişini keşfettiğim bir kapı açıldı. Bu süreçte tarım zehirleriyle ilgili de bilincim çok yüksekti. Çocuklarıma zehirli gıda yedirmek istemiyordum. 'Bahçeli bir evim var ve neden kendi gıdamı üretmiyorum?' diye düşündüm ve serüven böyle başladı.”
PEK ÇOK EĞİTİM ALDI
Nevra, işe Bursa’da Belentepe Permakültür Çiftliği’nde Permakültür Tasarım Sertifikası eğitimi alarak başladı. Permakültür, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak ve şu an yaşarken de zarar vermeden sürekli onaran bir yaşam biçimini anlatıyordu. Bu eğitim için 3. üniversite tabirini kullanan Nevra; ekolojik yapılar, hayvan sistemleri, toprak, yağmur suyu hasadı, topluluklar, gıda sistemleri gibi çok farklı konularda bilgi sahibi oldu. Ancak Nevra’nın ilgisini gıda yetiştirmek ve tohumlar çekiyordu. O konuda kendini daha da geliştirmek istiyordu. Bunun için İSMEK’ten Sebze Yetiştiriciliği, Royal Botanic Garden Edinburg’tan Uygulamalı Bahçıvanlık, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nden Bitkisel Tasarım Eğitimi, Kokopelli Şehirde’den Yağmur Suyu Hasadı Atölyesi, İstanbul Permakültür Kollektifi’nden Mine Pakkaner ile Budama Eğitimi, Nazım Tanrıkulu’ndan Tıbbi Aromatik Bitki Yetiştiriciliği, Gülderman Çiftliği’nde Agrohomeopati eğitimlerini alarak bilgilerini genişletti. Ekolojik mimariye olan ilgisi bu dönemde şekillendi ve Melih Aşanlı’dan bu alanda eğitim aldı.
YENİLEBİLİR GIDA BAHÇELERİ KURUYOR
Nevra, aldığı eğitimler sonrasında artık kendi gıdasını yetiştirmeye, kompostosunu yapmaya, ekmeğini yoğurmaya, yoğurdunu çalmaya ve tohum toplamaya başladı. Komşularına, arkadaşlarına bildiklerini öğretirken, “Neden bunu iş olarak yapmıyorum?” diyerek 2023 yılında kendi işini kurmaya karar verdi. İsteyen herkese yenilebilir gıda bahçeleri kuran Nevra, ayrıca peyzaj ve bahçede yaşam alanları kurmalarına da yardımcı oluyor. Kurduğu sistemleri iyi düşünülmüş şık ahşap malzemelerden yaptığını söyleyen Nevra, “İnsanlar bahçelerinde böyle bir alanı çim yerine kullanmak istiyor. Çime giden su yerine en azından gıda üretiyorlar. 'Nevvahaistanbul' adlı instagram adresimde insanların kendi gıdalarını üretebilmeleri için profesyonel olarak çekimler yapıyorum ve sosyal fayda yaratmaya çalışıyorum. Tarım zehirleri maalesef çok fena, insanlara yardım etmek istiyorum” diyor.
40 LİTRELİK LEĞENDE 20’YE YAKIN BİTKİ YETİŞTİRİYOR
Evde tek bir saksıda farklı çeşitlerde salata malzemeleri yetiştiren Nevra, “Doğada bitki örtüsü bir uyum içinde bulunuyor. Her şey dip dibe birbirlerine destek vererek, ahenk içinde yaşıyor. Doğada monokültür yok, çeşitlilik var. Benim tarzımda da çeşitlilik ve sık dikim bulunuyor. Toprağım zengin ve sık dikime uygun. İnsanların İstanbul’da zaten dar alanları var. Ben de dar alanda en çok ne yetiştirebilirim onun peşindeyim. Bir leğen de buna bir örnek. 40 litrelik bir leğende 20’ye yakın bitki yetiştirdim. İnsanların da çok hoşuna gitti. Adını da salata saksısı koydum” diyerek anlatıyor leğendeki salata saksının ortaya çıkış hikayesini.
“Günümüzde pek çok insan kendi gıda bahçesini yetiştirmek istiyor ama nereden başlayacağını bilmiyor. İşte sırf bu sebepten iş kurdum. Ya benim gibi uzun soluklu bir serüvene girip peyderpey bu işi öğrenmek için eğitimler alacaksınız ya da bir bilenden destek alacaksınız ve süreçte öğreneceksiniz. Benimle çalışmak için önce web siteme girmeli ve sıkça sorulan soruları okumalısınız. Ardından iletişim bölümünden başvuru formu doldurmalısınız. Tek başıma çalıştığım için bu şekilde çok rahat çalışabiliyorum. Başvuru formlarına mail ile geri dönüyorum. Süreç bu şekilde başlıyor.”
TARIM ZEHRİNDEN EN ÇOK YEŞİLLİKLER ETKİLENİYOR
“Evde ya da bahçede ürün yetiştirerek öncelikle zehirsiz gıdaya ulaşabiliyorsunuz” diyen Nevra, “11 ay bahçeden beslenebiliyorsun. Tabii küçük bahçelerde her şeyin olamayabiliyor ama en azından salata bahçesi yaparak, en çok tarım zehrinden etkilenen yeşillikleri yetiştirebiliyoruz. Bu işi öğrenince kendinize özgüveniniz geliyor, güçleniyorsunuz. Çünkü bahçeyle uğraşmak bir terapi, ruh haliniz düzeliyor. Şu sıralar hepimizin ihtiyacı var. Fizik aktivitesi, seni dışarı çıkartıyor. Bahçede çalışırken zaman duruyor, dertler gidiyor. Toprağa dokunarak depomin depoluyorsun. Yapılan araştırmalar, sağlıklı bir toprağın yapısında bulunan mycobacterium vaccae adlı bir mikrobun beynimizdeki nöronlar üzerinde fluoksetin türevi antidepresanlarınkine benzer bir etki ettiğini doğruluyor. Bu ‘mutlu mikroplar’, mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin üretimini artıran sitokin seviyelerinin yükselmesini sağlıyor. Serotonin seviyelerinin azalması, depresyon, kaygı, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve bipolar bozuklukla doğrudan ilişkiliyken, yeterince serotonin salgıladığımızda kendimizi mutlu ve rahat hissedebilmemiz mümkün olur. Toprakla uğraştığımızda maruz kaldığımız bu yararlı mikrop, tıpkı bir antidepresan gibi davranarak mutluluğumuzu destekliyor. Kanser hastalarına mycobacterium vaccae takviyesi vererek deney yapan araştırmacılar, hastaların stres seviyelerinin azaldığını ve yaşam kalitelerinin yükseldiğini gözlemlediler” diyerek toprağın insan üzerindeki etkilerine vurgu yapıyor.
TASARIM VE UYGULAMA FİYATI PROJEYE GÖRE DEĞİŞİYOR
Sadece bahçede değil, balkon ve teraslarda da gıda yetiştirmenin mümkün olduğuna dikkat çeken Nevra, “Okullar ve şirketler de hizmet alıyor. İsterseniz sadece tasarımı yaptırabiliyorsunuz uygulamayı kendiniz yapıyorsunuz, isterseniz uygulamayı da yapabiliyorum. Projenin büyüklüğüne göre tasarım olarak 10 bin TL ile 30 bin TL arasında değişiyor. Uygulama ise yine projenin büyüklüğüne göre 50 bin ila 200 bin TL arasında değişiyor. Şu an sezon başladı, harıl harıl çalışıyorum. Bahçelerim, okul projelerim, sosyal medya ve ailem arasında mekik dokuyorum. Haziran ortasına kadar yoğunluk devam ediyor sonra ağustos ortasında kış bahçeleri için çalışmalar başlıyor. O da ekim sonuna kadar devam ediyor” diyor.
Nevra Akın Oktay'ın geleceğe yönelik birçok projesi ve hayali var."Önce bir eğitim hazırlamak istiyorum ki bu işi hem daha çok kişi yapsın hem de insanlar kendi kendilerine de benim kadar vakit kaybetmeden bu işi öğrensinler. Sonra her türlü detayları içinde barındıran bir kitap hazırlamak istiyorum. Bir televizyon programı yapmak istiyorum. Bunun için tüm detaylar hazır" diyen Nevra sözlerini şöyle noktalıyor:
"Türkiye’de eğitim sisteminin içine sızmayı planlıyorum. Çünkü her okulda bir bostan olmalı. Bir satış sitesi kurmayı planlıyorum. Çünkü malzemeleri bulmak ve bahçeciliğe başlamak bir serüven. Bu serüveni olabildiğince kısa ve öz olarak yapıp insanlara yol göstermek istiyorum. Market Gardening (pazar bahçeciliği) ile ilgili yurt dışında eğitimlere Türkiye’den bir heyet ile katılmak ve bu sistemin tüm Türkiye’de yaygınlaşması için çalışmak istiyorum. Türkiye’de organik yem yetiştiriciliği benim bildiğim kadarıyla yok. Bunun yapılmasını istiyorum. Yani biz hayvanları tüketiyoruz ama hayvanlar nasıl besleniyor? Bir kompost tesisi kurulması gerekiyor. Benim gücüm yeter mi bilmiyorum ama kesinlikle kurulması gerekiyor."
