Temas edince 10 dakika içinde bulaşabiliyor!
12.06.2021 - 09:58 | Son Güncellenme:
Uyuz, sarcoptes scabiei olarak isimlendirilen eklem bacaklı bir akar tarafından oluşturulan yaygın bir cilt hastalığıdır. Her yıl dünyada yüz milyonlarca insanı etkisi altına alan uyuz hastalığının bulaşıcı olduğuna dikkat çeken Dermatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Oya Yeşim Hacımustafaoğlu Utkan, konu hakkında bilgi verdi.
Uyuz etkeni olan küçük böcekler insan derisi üzerinden kan ile beslenir. Dolayısıyla bu beslenme sırasında oldukça kaşıntılı hale gelen ciltte aynı zamanda gri çizgilenmeler ve küçük kırmızı kabarcıklar da meydana gelebilir.
Hastalık fiziksel temas ile bulaşabiliyor
Direkt temas dışında enfekte bireyin kıyafet, yatak örtüsü ve havlu gibi eşyaları ile uzamış temas da uyuz hastalığının bir diğer bulaş yoludur. Klasik uyuz olgularında deri teması sonrası hastalığın geçişi yaklaşık olarak 10 dakika içerisinde gerçekleşen bir durumdur.
Evcil hayvanlar da başka tür bir akar ile uyuz hastalığına yakalanabilir. Bu hayvansal akarların insan vücuduna bulaşması ile bireyler birkaç gün kaşıntı şikayeti yaşayabilir.
Bu durum insanlardaki uyuz hastalığı ile farklıdır. Uyuz hastalığının belirtilerinin ortaya çıkışı o kişinin daha önce bu akar türü canlı ile temas edip etmediğine göre değişebilir.
İlk kez uyuz akarı ile karşılaşan bireylerde şikayetlerin ortaya çıkması yaklaşık olarak 4-6 haftayı bulur. Daha önce uyuz geçirmiş kişilerde ise belirtilerin ortaya çıkış süresi 3-4 güne kadar kısalabilir.
Bu belirtilere dikkat!
Gece artan kaşıntı, spesifik cilt bölgelerinde kabartı ve kaşıntıya ait yaralar ve aynı evde yaşayan ya da yakın temasta bulunan kişilerde de kaşıntı varlığı. Normalde uyuz hastalığının bulaştığı bir kişide hastalığın aktif döneminde vücutta 10-15 adet akar bulunur.
Uyuz tanısı genel olarak hastanın tıbbi öyküsü ve karakteristik deri bulguları sayesinde gerçekleştirilebilir. Spesifik tutulum bölgeleri; el parmak araları, kol iç yüzü, göbek, sırt bölgesi, bayanlarda meme uçları, erkeklerde genital bölge özellikle tutulur.
Bebeklerde el- ayak tabanı, saçlı deri dahil olmak üzere tüm vücut cildi tutulabilir. Klinik olarak konulan tanıdan emin olunmadığı durumlarda biyopsi işlemine de başvurulabilir. Oldukça karakteristik özelliklere sahip olması nedeniyle bu tarz invaziv tanı metodları oldukça nadir uygulanır.
Tedavi genellikle krem veya losyon şeklinde kullanılan ilaçların reçetelendirilmesi ile gerçekleştirilir. Bu zaman dilimi içerisinde kişinin yaşamını beraber sürdürdüğü kişilerin herhangi bir belirti göstermeseler de tedavi almaları oldukça önemlidir.
Genellikle önerilen uygulama ılık bir lifli banyo sonrasında ilacın boyun hizasından ayaklara kadar her bölgeye sürülmesidir. Bazı kişilerde bu tedaviye ek olarak kaşıntı ve enfeksiyon halinin giderilmesi adına antihistaminik ve antibiyotik ilaçların reçetelendirilmesine de başvurulabilir..
Cansız yüzeylerdeki akarların öldürülmesi uyuz hastalığına tedavi yaklaşımının bir diğer önemli basamağıdır. Kullanılan bütün kıyafet, yatak örtüsü ve havlu gibi kişisel eşyalar yüksek ısılarda yıkanmalı ve üzerindeki akarlardan arındırılmalıdır. Genellikle 3 günlük bir tedavi süresinin ardından bireyler normal yaşantısına geri dönebilir.
