02.07.2025 - 11:24 | Son Güncellenme:
Kadın sağlığı söz konusu olduğunda en çok kafa karıştıran konulardan biri, polikistik over ile polikistik over sendromunun aynı şey olup olmadığıdır. Her iki terim benzer gibi görünse de aslında birbirinden oldukça farklıdır. Polikistik over, yumurtalıklarda çok sayıda küçük kistin görülmesi durumudur ve çoğu zaman herhangi bir hormonal bozukluğa neden olmaz. Ancak polikistik over sendromu, yani PCOS, daha karmaşık bir tablo sunar. Bu sendrom, hormonal dengesizlikle birlikte adet düzensizliği, tüylenme artışı, kilo alımı, sivilce gibi bir dizi belirtinin eşlik ettiği, sistemik etkileri olan bir durumdur.
Polikistik over yapısal bir durumdur ve birçok kadında rastlantısal olarak ultrasonla fark edilirken, genellikle herhangi bir belirtiye yol açmaz. Oysa PCOS’ta belirgin semptomlar görülür. En sık rastlanan belirtiler arasında adet gecikmeleri, düzensiz yumurtlama, yüzde ve vücutta kıllanma, saç dökülmesi, insülin direnci, kilo kontrolünde zorlanma ve sivilce problemi yer alır. Bu belirtiler, kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir ve uzun vadede farklı sağlık sorunlarına da yol açabilir.
PCOS tanısı konulurken sadece ultrason görüntüsü yeterli değildir. Tanıda Rotterdam kriterleri adı verilen üç temel ölçüt dikkate alınır: adet düzensizliği veya yumurtlamama, erkeklik hormonlarının artışı (androjen fazlalığı) belirtileri ve yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist görünümü. Bu üç kriterden en az ikisinin varlığı tanı koymak için yeterlidir. Öte yandan polikistik over tanısı konulmuş bir kadın, bu kriterlerin ikisine sahip değilse PCOS olarak değerlendirilmez. Bu nedenle tanı süreci mutlaka bir kadın doğum uzmanı ve gerekirse endokrinoloji desteğiyle yürütülmelidir.
PCOS’un tedavisi kişiye özeldir çünkü her kadında farklı belirtiler ön planda olabilir. Bazı kadınlar için en büyük sorun kilo vermek olurken, bazıları ise çocuk sahibi olamama nedeniyle başvuruda bulunur. İlk adım genellikle yaşam tarzı değişiklikleridir. Sağlıklı ve dengeli beslenme, düzenli egzersiz, uyku düzeni ve stres yönetimi tedavinin temelini oluşturur. Özellikle düşük glisemik indeksli besinlerle beslenmek ve insülin dengesini sağlamak büyük önem taşır.
PCOS tedavisinde tıbbi destek kadar doğal yöntemler de tamamlayıcı olarak kullanılabilir. Özellikle spearmint çayı (nane çayı) düzenli kullanıldığında erkeklik hormonlarını dengelemeye yardımcı olabilir. Tarçın, insülin direncine iyi geldiği bilinen bir baharattır ve birçok kadının şikayetlerini hafifletmede etkilidir. Ayrıca çinko, D vitamini ve omega-3 takviyeleri hormonal denge açısından destekleyici olabilir. Ancak bu takviyelerin mutlaka doktor kontrolünde kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.