18.07.2021 - 10:24 | Son Güncellenme:
Vücudun yapısal bütünlüğünü oluşturan esas protein kolajendir. Kolajen vücudumuzdaki proteinlerin üçte birini oluşturur. Proteinler içinde en bol olanı kolajendir.
Kolajen bilinen en sağlam maddelerden biridir. Deri altında bulunan bağ dokusunun ana elemanıdır. Başta deri, kemik ve tendonlarda olmak üzere tüm dokularda bulunan kolajen aynı zamanda genç ve kırışıksız bir cilt yapısının temel taşıdır.
Temel özelliği dokulara destek sağlamak, doku ya da organların canlı ve esnek kalmasına yardımcı olmaktır. Bu özellikleri yanında yıpranan dokuların onarım ve yenilenmesinde, kemik dokunun ve derinin şekillenmesinde önemli görevler üstlenir.
Yaş ilerledikçe vücutta üretimi ve miktarı azalır. Derimizdeki kolajen miktarı azalmaya başladığında deri elastikiyetini ve sıkılığını kaybetmeye başlar. Sonuç olarak yaşımız ilerledikçe derimizde sarkmalar, kırışıklıklar ve kıvrımlar kaçınılmaz bir hale gelir.
Kolajen mekanik olarak bilinen en dayanıklı biyolojik moleküldür. Kolajenin sentezlenmesi için için vitaminlere (C vitamini) ve eser elementlere (bakır) gerek vardır. Derinin esneklik ve dayanıklılığını sağlayan kolajen tip I ve tip III’tür.
Cilde mekanik dayanıklılık yanında gergin bir görünüm de verirler. Derimizde bulunan tip I ve II kolajen, 15 ila 95 yıl kadar canlı kalabilirler.
Çok sayıdaki kolajen tipinin dağılımı, işlevleri ve yapıları birbirlerinden çok farklıdır. Organlarımızı oluşturan hücreler kolajen sayesinde bir arada durur, kemiklerimiz kolajen sayesinde mekanik olarak dayanıklı ve işlevsel olabilir. Damarlarımız kolajen sayesinde esnek ve sağlamdır.
Tip 1 kolajen, tüm kolajen tipleri arasında insan vücudunda en fazla miktarda bulunandır. Deriye gerginlik, sıkılık ve elastikiyet sağlar; kemikleri destekler ve dokuları bir arada tutar.
Tip 3 kolajen kalbi, kan damarlarını ve kan dokusunu oluşturma; deriye esneklik ve sıkılık kazandırma gibi pek çok görevi vardır.
Kolajen kaybının asıl nedeni “yaşlanma”dır. Dış etkenlerden en önemlisi güneş ışığıdır. Güneşin birikim etkisinden dolayı zamanla derimizdeki kolajen miktarı azalır. Cildimiz kabalaşır, rengi sarı, mat bir hal alır. Cildimiz kırışır, derin kıvrımlar gelişir ve sarkar. Buna foto yaşlanma denir.
Doğal yolla kolajen alımı için en önemli besin kaynağı hayvansal besinlerdir. Özellikle kemiği ile beraber pişen etler ve sakatatlar kolajenden zengindir.
Kolajenin en çok bulunduğu gıdalar arasında kemik suyu ilk sırada yer alıyor. Kırmızı et ve tavuğun haşlandığı suyu da kolajen alımı için uygun bir kaynaktır.
Yeterli miktarda kolajen takviyesi sağlamak için haftada en az 3 kere et tüketilmelidir. Buğulama balıklar ve kılçıkları ile tüketilebilen küçük balıklar da vücudumuzun ihtiyaç duyduğu kolajeni kazanmasına yardımcı olur. Balık ürünleri arasında özellikle somon tüketimi tavsiye ediliyor.
Kolajen içeren gıdalar arasında kereviz, yeşil zeytin, sarımsak, salatalık, muz gibi sülfür içeren maddeler ve lahana, patlıcan, ıspanak gibi sebzeler de yer alır.
Yumurtanın beyazı da içerdiği aminoasitler nedeniyle kolajenden zengindir. Sebzelerin ve turunçgillerin tüketilmesi C vitamini sağlayarak kolajen yıkımına engel olup kolajen depolarımızın dolmasını sağlar. Yaban mersini de kolajen üretimini artırır.
Kolajen takviyeleri, vücutta eksilen kolajeni yerine koymak için teknolojik olarak geliştirilmiş gıda takviyeleridir.
En iyi kolajen takviyesi; sindirimi kolay, alerjik olmayan, kokusuz ve tadı rahatsız etmeyen, içinde sağlık açısından toksik maddeler bulunmayan ürünlerdir. Dikkat edilmesi gereken en önemli husus, alacağınız takviyenin sindirilebilirliğidir.
Moleküler ağırlığı küçük olan kolajenler (hidrolize kolajen) vücut tarafından kolay sindirilirken moleküler ağırlığı büyük olan kolajenler vücut tarafından tamemen sindirilemezler.
Eğer amaç kırışıklıkların azaltılması ve sıkılaşma ise Tip 1 ve Tip 3 kolajen bakımından zengin bir kolajen desteği almanız gerekir.
Amaç, eklem ve kemik sağılığı ise Tip 2 kolajen bakımından zengin bir kolajen takviyesi alınmalıdır.
Sığırdan elde edilen kolajenlerin içerisinde ağırlıklı olarak Tip 1 ve Tip 3 kolajen bulunur.