Kalbi yenileyen kapsaisin etkisi! Acı biberde bolca var, iyi gelmediği şey yok
15.11.2024 - 13:51 | Son Güncellenme:
Acı biber, yüzyıllardır mutfaklarımızda kendine yer edinmiş, yemeklere farklı bir lezzet ve tat katan baharat çeşididir. Bazılarımız için basit bir baharat olmaktan öte, şifa kaynağı olarak öne çıkar. İçerdiği ‘kapsaisin’ adlı bileşen sindirimden bağışıklık sistemine kadar vücudumuzun çeşitli bölgeleri üzerinde önemli etkilere sahip. Acı biber yediğiniz zaman dilinizde ve ağzınızda oluşan yanma hissinin kaynağı olan kapsaisin vücudun farklı sistemlerini harekete geçirerek çeşitli faydalar sağlar.
Acı biberin faydalarını ve olası etkilerini anlamak için farklı türlerin içerdiği kapsaisin miktarlarına göz atmak önemli. Biberin acılık seviyesi, Scoville Isı Birimi (SHU) ile ölçülüyor. Örneğin, jalapeño biberi 5 bin SHU civarında bir acılığa sahipken, Carolina Reaper 1,5 milyon SHU’yu aşabiliyor. Bu farklılık, farklı biber türlerinin vücutta oluşturduğu etkileri de çeşitlendiriyor. İşte kalbi yenileyen acı biber kullanımı.
KAPSAİSİNİN GÜCÜ
Acı biber yediğimiz oluşan o yanma hissi, kapsaisinin TRPV1 adlı sinir reseptörlerine bağlanmasıyla oluşur. Bu reseptörler aslında sıcaklık algılayıcı olarak çalışırlar. Bu yüzden de kapsaisin vücuda girdiğinde yanma hissi var eder. Biber yediğimizde beynimize acı ve sıcaklık sinyalleri gönderilir. Bu durum ise vücudun stres hormonu salınımını artırır. Vücudumuz ise bu sinyallere tepki vererek terleme, kalp hızında artış gibi tepkiler gösterir. Yani acı yediğimizde sadece dilimiz değil, bütün vücut etkilenir ve bir enerji artışı gözlemlenir.
FAYDALARI BİLİMSEL OLARAK KANITLANDI
Kapsaisinin sağlımıza faydaları, olumlu etkileri bilimsel çalışmalarla da destekleniyor. Kapsaisinin antioksidan ve anti-enflamatuar özellikleri, bağışıklık sistemini güçlendirme ve bazı kronik hastalıkları önleme gibi önemli bir potansiyele sahiptir. Kalp sağlığını destekleyen kapsaisin, düzenli tüketim ile kan dolaşımını iyileştirerek, damarların elastikiyetini artırabilir ve kötü kolesterol seviyesini düşürebilir. Ayrıca acı biberin yine düzenli tüketimde metabolizmayı hızlandırarak kilo kaybına yardımcı olduğu da biliniyor. Hatta bazı bilimsel çalışmalar, düzenli acı biber tüketen bireylerin daha uzun yaşama eğiliminde olduğunu da gösteriyor. Örneğin 2015 yılında yapılan bir çalışmada düzenli acı biber tüketenlerde erken ölüm oranının daha az olduğunu ortaya koydu.
BAĞIRSAK HAREKETLERİNİ HIZLANDIRIR
Acı biberin sindirim sistemi üzerinde iki yönlü bir etkisi söz konusudur. Sindirim sistemine giren kapsaisin, bağırsak hareketlerini hızlandırarak ve sindirimi destekleyici bir etki var edebilir. Ancak yüksek miktarda kapsaisin tüketimi ise hassas mideye sahip olanlarda veya reflü problemi yaşayanlarda rahatsızlık oluşturabilir. Acı biberin mide ülserine sebep olmadığı bilinse de var olan ülserleri tetikleyebilir. Acıyı tolere edebilme durumu ise kişiden kişiye farklılık gösterir. Asya ve Latin Amerika gibi baharatlı yiyeceklerin yoğun tüketildiği bölgelerde insanlar acıya karşı daha dayanıklı olurlar.
ACIYA KARŞI DAYANIKLILIK ARTABİLİR
Acı biber yedikçe acıya olan dayanıklılığınızı artırabilirsiniz. Vücut, kapsaisine karşı duyarlılık geliştirebilir ve acıya verilen tepki azalabilir. Bu durum özellikle baharatlı yiyeceklerin yaygın olduğu bölgelerde yaşayan insanlar arasında daha sık görülür. Bu bölgelerde yaşayan insanlar, kültürel olarak daha fazla baharat ve acı tükettikleri için acıya karşı daha dayanıklı olurlar. Ayrıca acıya karşı hassasiyet ve dayanıklılık durumu genetik faktörüne dayalı olarak da değişiklik gösterebilir.
YANMA HİSSİ AZALTILABİLİR
Kapsaisinin var ettiği yanma hissini hafifletmenin bazı basit ancak etkili yolları vardır. Mesela acıyı yatıştırmak için su içmek yerine süt, yoğurt, dondurma veya avokado gibi yağ içeren besinler tercih tüketilmelidir. Bu besinlerdeki protein ve yağ, kapsaisinin TRPV1 reseptörlerinden ayrılmasını sağlar ve yanma hissi azaltır. Özellikle yoğurt veya süt, anında etki göstererek, rahatlama sağlar.
ACI BİBERİN OLASI ZARARLARI
Her şeyin fazlasının zararı olduğu gibi, acı biberin fazla tüketimi de bazı kişilerde olumsuz etkilere yol açabilir. Hali hazırda hassas bağırsak sendromu, reflü veya gastrit gibi sindirim problemi yaşayan kişilerin yüksek miktarda acı biber tüketmesi bu rahatsızlıklarını tetikleyebilir. Ayrıca herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan kişilerde de aşırı tüketim halinde mide bulantısı, kusma veya ishal gibi belirtiler görülebilir. Ancak bu etkiler de kişinin hassasiyetine bağlı olarak değişkenlik gösterir.
