CNN listeledi, kebap sadece görünen kısmı! İşte 23 lezzetli Türk yemeği
29.05.2025 - 16:54 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Türkiye kebaplarıyla ünlü olabilir ama bu popüler tat, Türk mutfağının sunduklarının yalnızca görünen kısmı. Bu ifadeler CNN International'ın Travel yazarı Lisa Morrow'a ait. İşte listelenen 23 tat.
300 bin mil kareyi (783 kilometre kare) aşan yüzölçümüyle bu Avrupa ülkesinin zengin ve çeşitli mutfağı büyük oranda doğallığına dayanıyor. Sönmüş volkanların oluşturduğu verimli topraklara sahip plato ve ovalar, karlarla kaplı dağlar ve delice akan nehirler, zengin ve çeşitli sofraların temelini oluşturuyor. Bu, Akdeniz kıyısından zeytinyağlı yemekleri, Orta Anadolu'dan doyurucu hamur işleri, doğu ve güneydoğudan ise hafif baharatlı tatları kapsıyor ve bunlar sadece başlangıç.
Geleneksel Türk yemekleri, baharatlardan çok taze ve lezzetli malzemelere dayanır; bu malzemeler özenle yoğrulur, şekillendirilir, pişirilir ve tutkuyla sunulur. Hatta Türkler yemeklerini o kadar çok sever ki, onlarla ilgili şarkılar bile yazarlar: Anadolu rock yıldızı Barış Manço'nun 'Domates, Biber, Patlıcan' adlı şarkısı tam olarak bu anlamı taşır. İşte kebabın ötesine geçen 23 Türk yemeği:
PİYAZ
Antalya'nın piyaz salatası, bu Türk şehrinin en ünlü yemeklerinden biri ve sırrı, fasulyesinde. Bunlar sıradan birer fasülye tanesi değil, Candır adı verilen küçük bir bakla türü ve adını yetiştiği iç bölgelerden alıyor. Narin ve lezzetli Candır fasulyeleri: Tahin (biraz su ile inceltilmiş), limon suyu, sirke, tuz, sarımsak, maydanoz ve zeytinyağıyla karıştırılır. En geleneksel versiyonunda ise yumuşak haşlanmış bir yumurta doğranarak servis öncesi salataya eklenir.
EZOGELİN ÇORBASI
Efsaneye göre, bu çorba mutsuz bir evliliği olan Ezo adındaki bir kadın tarafından kaynanasını etkilemek için yaratılmış. Ezogelin çorbası: kırmızı mercimek, domates salçası (tatlı ya da acı), rendelenmiş domates ve soğanla hazırlanır; üzerine kuru nane ve pul biber serpilir. Gerçekten işe yarayıp yaramadığı bilinmiyor ama ne olur ne olmaz diye, Gaziantep yakınlarındaki küçük bir köyden çıkan bu çorba, hala gelin adaylarının favori yemeği olmaya devam ediyor.
ŞAKŞUKA
Geleneksel bir Türk meze yemeği olan şakşuka, patlıcan, kabak, sarımsak, domates ve biberle hazırlanıyor. Türk mutfağı, 'zeytinyağlı yemekler' adı verilen sebzeli tariflerle doludur. Yeşil fasulye, enginar ve tabii ki patlıcan bunların başlıcaları. Şakşuka da bu lezzetler arasında öne çıkar. Patlıcanlar, kabak, sarımsak, domates ve acı biberle pişirilir, biberin oranı ise Türkiye'nin hangi bölgesinde yapıldığına göre değişir.
KISIR
Bu basit salata; ince bulgur, domates, sarımsak, maydanoz ve nane ile yapılıyor. Türkiye'nin dört bir yanında farklı kısır tarifleri bulunur. Antakya usulü ise nar ekşisi ve pul biberle hazırlanıyor. Güneyde baharatlı seviliyor.
MERCİMEK KÖFTESİ
Diyarbakır'da 'belluh' olarak bilinen mercimek köftesi, Türk mutfağının çok sevilen bir mezesidir. Kırmızı mercimek, ince bulgur, tuz, ince doğranmış soğan, yeşil soğan, domates ve acı biber salçası ile kişniş karıştırılır.
Bu lezzet toplarından birini marul yaprağına koyup, biraz limon sıkın, sarın ve afiyetle yiyin.
YAPRAK SARMA
Bu geleneksel yemek, salamura asma yapraklarına baharatlı pirinç ya da kıyma sarılmasıyla yapılır. Isparta usulünde, pirinç: domates, maydanoz, soğan, sarımsak, domates salçası, zeytinyağı, karabiber ve suyla pişirilir. Karışım yaprağa konur, sarılır ve küçük silindirler halinde elde sarılır. En güzel yapraklar, gece yarısı komşunun asmasından toplanır. Rumlardan kalma bir dokunuş olarak, Ege usulü sarmalara bazen biraz tarçın da eklenir.
İNEGÖL KÖFTE
Mustafa Efendi tarafından 19. yüzyılda Bulgaristan'dan göç ettiği İnegöl'de yaratılan bu köfte, sade malzemeleriyle öne çıkar. Sadece kıyma (dana ya da kuzu) ve galeta unu, bolca soğanla yoğrulur.
İSKENDER KEBAP
Bursa'nın Kayhan Çarşısı'nda 1867'de İskender Efendi tarafından işçilere sunulan bu kebap türü, şehrin sembollerindendir. Döner dilimleri, pide üzerinde sunulur; üzerine domates sosu ve kızgın tereyağı dökülür. Yoğurt, közlenmiş domates ve yeşil biberle servis edilir.
CAĞ KEBAP
Erzurum'un meşhur eti, yatay çubuğa geçirilen marine edilmiş kuzu etiyle yapılır. Et, odun ateşinde ağır ağır döndürülerek pişirilir.
Lavaş ekmeğine sarılıp domates, beyaz soğan ve sivri biberle birlikte yenir.
HAMSİLİ KEBAP
Karadeniz'in gözbebeği hamsi, Rize mutfağında pilavla birleşir. Soğan, tereyağı, fıstık, yenibahar ve kuru üzümle hazırlanan pilav; taze maydanoz ve dereotu ile karıştırılır. Üzerine fileto hamsiler dizilir ve fırında pişirilir.
PERDE PİLAVI
Siirt'e özgü bu pilav, badem, fıstık, kuş üzümü ve tavukla hazırlanır ve tereyağlı hamurla kaplanıp fırınlanır. Genellikle düğünlerde sunulur. Şekli, yeni bir evin kurulmasını temsil ediyor: Pilav doğurganlığı, kuş üzümü ise gelecekteki çocukları simgeliyor.
MANTI
En meşhuru Kayseri usulü olan mantı, küçük hamur karelerine kıyma doldurularak hazırlanıyor. Bazen peynirle de yapılır. Kaynar suda haşlanır, üzerine yoğurt ve pul biber dökülerek servis edilir. Efsaneye göre, iyi bir Türk kadını mantıyı öyle küçük yapar ki, bir kaşığa 40 tane sığar.
TESTİ KEBABI
Nevşehir bölgesine özgü bu yemek, Kızılırmak’tan çıkarılan kırmızı kil ile yapılan çömleklerde hazırlanır. Testinin içine et, domates, biber, sarımsak ve tereyağı konur. Üstü patatesle kapatılır, alüminyum folyo ile sarılır ve odun fırınına atılır. Servis öncesi, usta, folyonun altından testiyi bir çekiçle kırarak açar.
SİMİT
Eğer bir ülkenin midesiyle ayakta kaldığı söylenebilirse, simit Türkiye'yi ayakta tutan yakıttır. Sokak satıcıları tarafından sepetlerle veya arabalarla satılıyor, fırınlarda ve kafelerde, hatta tramvay, tren ve metro istasyonlarında hatta vapurlarda bile bulunabiliyor. Simitin, 1500'lerde Kanuni Sultan Süleyman'ın saray mutfağında yaratıldığına inanılır, ancak bu konuda resmi bir kayıt mevcut değil. Ekim 2019'da, "simit" kelimesi Oxford İngilizce Sözlüğü tarafından resmi olarak tanındı ve gerisi, dedikleri gibi, tarih...
LAHMACUN
Lahmacun, genellikle "Türk Pizzası" olarak anılıyor. 17'inci yüzyılda geniş çapta seyahat eden Osmanlı gezgini Evliya Çelebi'ye göre, lahmacun adını Arapça "lahm-i acinli" kelimesinden alıyor. Bu, lahm (Arapça'da et) ve acin (hamur) kelimelerinden oluşan bir tür hamur işi. Hamur, az yağlı kıyma, domates salçası, sarımsak ve baharatlarla karıştırılan bir karışımla kaplanır ve isteğe bağlı olarak daha baharatlı yapılabilir. Taze maydanoz ve bir dilim limonla servis edilir; Türkler bu yemeği 300 yıldan fazla süredir yemekte.
ÇİĞ KÖFTE
Çiğ köfte, genellikle bulgur ve/veya öğütülmüş cevizle yapılan çiğ köfte yemeği. Şanlıurfa kökenli olan çiğ köfte, adını orijinal tarifte kullanılan çiğ (çiğ) kıyma etinden alıyor. Bu et, bulgur, domates salçası, soğan, sarımsak, biber ve Türk baharatlarıyla birleştirilir. Bu karışım, hazır olduğuna karar verilene kadar yoğrulur ve bir parçası tavana atılarak test edilir. Tavana yapıştığında, hazırdır. Günümüzde et tamamen bulgur ve bazen öğütülmüş cevizle değiştirilmiştir, bu da aslında daha sağlıklı ama aynı derecede lezzetli bir seçenek sunuyor.
BAKLAVA
Türkiye'nin güneydoğusundaki Gaziantep, diğer adıyla Antep halkı, en iyi baklavanın, bu Türk mutfak ikonuna giren 40 yaprak doku gibi ince hamurun üst üste konulması için mükemmel sıcaklıkta kontrol edilen karanlık bir odada yapıldığını bilir. Her yaprak önce tereyağı ile fırçalanır ve her birkaç kat üzerine öğütülmüş Antep fıstığı serpilir. Ardından bal şurubu içeriklerin üzerine dökülür ve hamur altın rengini alana kadar pişirilir. Bükülmüş türban, bülbül yuvası, saray baklavası gibi çekici isimlere sahip farklı versiyonları da vardır ve hepsi eşit derecede karşı konulmazdır. Baklava sade olarak veya kaymakla birlikte tüketilebilir.
DONDURMA
Dondurma, süt ve orkide yumrularından yapılan bir un olan salep ile mastik (sakız) kullanılarak yapılır. Bıçak ve çatalla yenilebilecek dondurmayı nerede bulabilirsiniz? Elbette, geleneksel Türk dondurması olan dondurmanın memleketi Kahramanmaraş'ta. Geleneksel dondurma (Türkçe'de "dondurma" donmak anlamına gelir), süt ve iki özel bileşenle yapılır: salep ve mastik. Salep, dondurmaya pürüzsüz, kadifemsi bir doku sağlayan orkide köklerinden üretilen bir un türüdür; mastik ise doğal bir sakız olup çiğnenebilirlik katar.
LOKUM
Türkçe'de "lokum" olarak bilinen Turkish Delight, yüzyıllar öncesine dayanır. Ancak, 19. yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı sultanları arasında popülerlik kazanmadı. Bu, mısır nişastasının icat edildiği ve İstanbul'lu şekerci Hacı Bekir'in bunu içerik listesine eklediği zamandı. Su, nişasta ve şekerin basit kombinasyonu; gül suyu, Antep fıstığı ve diğer tatlarla tatlandırılan hassas küpler üretmek için birlikte kaynatılır ve keyifle tüketilir.
EKMEK KADAYIFI
Afyonkarahisar şehrinden gelen bu tatlı, İngiliz çöreklerine benzer bir kıvama sahip özel bir tür kurutulmuş ekmekten yapılır. Ekmek büyük bir tepsiye yerleştirilir ve genişlemesi için suya batırılır. Daha sonra şeker, su ve limondan yapılan bir şurupla kaplanır ve ocakta kaynatılır. Şurup daimi olarak ekmeğin üzerine dökülerek tatlı, yapışkan bir doku kazandırılır. Hazır olduğunda, servis tabağına ters çevrilir ve kalın Türk kaymağı ile birlikte yenir.
