10.07.2024 - 12:29 | Son Güncellenme:
Çabuk hazırlanması nedeniyle tercih edilen kahvaltılık gevrekler aslında pek de sağlıklı değil. Çünkü yapılan araştırmalar sonucu mısır, buğday, yulaf ve pirinçten üretilen gevreklerde hormon bozucu ve kanserojen tarım ilacı glifosat kalıntısına rastlandı. ABD'de kanser olan bir çiftçi, glifosat nedeniyle kanser olmuş ve açtığı davayı kazanmıştı. Günümüzde kahvaltıların bir parçası haline gelen gevreklerde de glifosata rastlandığı ortaya çıktı.
Çevre Çalışma Grubu tarafından özelikle yulaf içerikli kahvaltılık gevrek kategorisindeki çeşitli ürünler incelendi. Analiz edilen gıdaların yüzde 95’inin glifosat kalıntısı içerdiği tespit edildi.
Çevre Çalışma Grubu çocukların hormonal sistemlerinin toksik kimyasallara karşı daha hassas olması nedeniyle mevzuatta önerilen glifosat miktarının 100 katı daha düşük bir değeri dikkate alarak değerlendirme yaptı. Bu değerin dikkate alınarak yapılan incelemede çocukların yediği kahvaltılık gevrek ürünlerinin üçte ikisi problemli çıktı.
Glifosat hormonal sistemi bozucu etkiler gösteren bir kimyasal madde olduğundan durum son derece ciddi. Çocukların hormonal sistemi üzerinde olumsuz etkiler gösteren kimyasallar gıdalarda ya da sularda çok düşük miktarlarda olsa bile zarar verici etki gösteriyor.
Kahvaltıdaki tek tehlike bu ürünlerde değil. Son birkaç yıl içinde yapılan çalışmalar dünya genelinde bir glifosat kirlenmesi olduğunu ortaya çıkardı. Sadece bal, süt, yumurta, soya, patates, çeşitli tahıllar, ekmek, un, su gibi gıdalarda değil bebek bezi ve tampon gibi ürünlerde bile glifosat kalıntısı tespit edildi.
Çeşitli ülkelerde yapılan çalışmalarda insanlardan alınan idrar örneklerinde de glifosat oldupu saptandı. Küresel ölçekte gözlenen glifosat kirliliğinin en kaygı verici noktası ise günlük hayatta en çok tükettiğimiz suların da glifosat kirlenmesine maruz kalması oldu. Sulardaki glifosat kirliliğini belirlemek için İtalya’dan 29 bin su örneği analiz edildi. Bu kapsamlı çalışmada ülkedeki yerüstü sularının yüzde 21’inde ve yeraltı sularının yüzde 7’sinde tespit edilen glifosat miktarları yasal mevzuatta belirtilen sınır değerin üzerinde çıktı.
Buğday, çavdar, arpa, sorgum, yulaf, mısır, kuru bakliyatlar ülkemizde üretimlerinde en fazla glifosat kullanılan tarım ürünleri. Bu ürünler kahvaltılık ve diyet ürün kategorisindeki pek çok ürünün bileşiminde yer alıyor ve dünyada glifosat kullanımı 1995 yılında 56 bin ton olduğu halde, 2014 yılında 15 katı artış göstererek 826 bin tona çıktı. Benzeri bir artış Türkiye’de de yaşandı. Türkiye’de tarımında glifosat kullanımı 15 ila 20 yıl önce 200 ila 300 ton civarındaydı. Şimdi ise en az 5 ya da 6 bin ton seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. 2013 yılı verilerine göre ise ülke genelinde kullanılan glifosat miktarı 4500 ton.