Dünyada sahibi olmayan tek yer! 143 yıldır duruyor, ne Mısır ne Sudan'ın umurunda
Tarih boyunca sınırlar uğruna sayısız savaş verildi, milyonlarca insan bu uğurda hayatını kaybetti. Toprak için dökülen kanın büyüklüğü düşünüldüğünde, dünyanın herhangi bir köşesinde sahipsiz bir kara parçası olması neredeyse imkansız gibi görünüyor. Ancak tam 143 yıldır Mısır ve Sudan arasında bir bölge, hiçbir ülkeye ait değil.
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - İnsanlık tarihi boyunca savaşlar, sınırları belirledi. Güçlü olan daha fazla toprağa hükmetti, daha fazla toprağa hükmeden, daha güçlü oldu. Haritalar defalarca yeniden çizildi, ülkeler büyüdü, küçüldü, hatta yok oldu. Günümüzde ise dünya üzerinde bir devletin hâkimiyetinde olmayan tek bir toprak parçası bile olmadığı düşünülüyor. Ancak bu algıyı yıkan bir yer var: Bir Tawil. Mısır ve Sudan arasında sıkışıp kalmış bu 2,060 km²’lik çöl parçası, tarihin ve siyasetin garip bir oyunu sonucu kimseye ait değil. Ne Mısır sahipleniyor ne de Sudan. Zaman zaman maceraperestler gelip burada kendi krallıklarını ilan ediyor, bayraklar dikiyor, ancak hiçbiri uzun süre tutunamıyor. Peki, New York ve Londra’dan bile büyük olan bu toprak parçası neden sahipsiz kaldı? Dünyanın dört bir yanında toprak uğruna savaşlar verilirken burası neden kimsenin umurunda değil?
HER ŞEY 143 YIL ÖNCE BAŞLADI
Takvimler 1882 yılını gösteriyordu, İngilizlerin Mısır ve Sudan'ı işgal ile bölmesinin ardından dünyanın en ilginç sınırlarından biri yaratılmış oldu. 1899 yılında Birleşik Krallık, Mısır ve Sudan arasındaki sınırı 22. enlem paraleli olarak belirlemişti. Sınır çizimiyle Hala'ib Üçgeni Mısır'a, Bir Tawil ise Sudan'a bırakılmıştı.
Fakat 1902 yılında bu bölgenin sınırı yeniden gündeme geldi. 1902 yılında Bir Tawil için masaya yeniden oturan İngilizler, o yıllarda bölgede yaşayan kabilelerin yaşam alanlarını dikkate alarak idari sınırı yeniden düzenledi. Yeni düzenlemeyle Bir Tawil Mısır'ın, Hala'ib Üçgeni ise Sudan'ın kontrolüne verildi. Ancak Bir Tawil'i Mısır sahiplenmedi ve Sudan'a bıraktı. Sudan'da Bir Tawil'i sahiplenmeyince bu bölge 'terra nullius' kavramıyla yani uluslararası hukukta hiçbir devletin yönetiminde bulunmayan bir bölge olarak tanımlanmış oldu.
ABABDA KABİLESİ KÖKLERİNİ KORUYOR
2060 kilometrekare büyüklüğünde olan bu bölge, New York ve Londra kadar büyük. Ancak ne Mısır'ın ne Sudan'ın sınırlarında yer almamasının iki nedeni var: Birincisi bölgenin büyük ölçüde çöl olması. İkincisi de Bir Tawil'in bitki örtüsünden ve sudan yoksun bir yer olması. Bir Tawil'in nüfuzsuz bir bölge olduğu iddia ediliyor ancak yapılan araştırmalara göre Sudan'da yaşayan Ababda kabilesi Bir Tawil'i kendi anavatanları olarak görüyor ve özellikle son yıllarda Bir Tawil'e artan ilgiyi çok da iyi karşılamıyorlar.
Resmi olmasa da Ababda kabilesi tarafından yönetilen bu yerde yine Ababda kabilesindeki insanlar bölgedeki madenlerde çalışıyor. İşçilerin çoğunun Sudan'ın Darfur bölgesinden geldiği ve otobüslerle işe getirildiği biliniyor. Bir Tawil'in nüfusu resmi olarak bilinmiyor ancak bilindiği kadarıyla belli dönemlerde insanlar buraya geliyor ve göçebe bir şekilde yaşayıp kendi ülkelerine geri dönüyor.
KIZINA SÖZ VERDİ, BİR TAWİL'E BAYRAK DİKTİ
Son yıllarda hikâyesi sosyal medyada sıkça konuşulur olan Bir Tawil'e olan ilgi de haliyle artmış durumda. İnsanlar bu bölgenin kime tarafından istenmediğini düşünse de aslında Bir Tawil'in sahipsiz kalışı istenmemesinden değil, sömürgeciliğin yarattığı bir sorun olarak görülüyor. Dünya üzerinde hiçbir yönetimin olmadığı ve kimsenin sahiplenmediği bu yeri merak edip çölün tüm zorlu şartlarını kabul ederek ziyaret edenler olduğu gibi bu toprak parçasını sahiplenmek isteyenler de oldu.
Bir Tawil'le ilgili en ilginç sahiplenme talebi ise minik kızı için krallık kurmayı isteyen ABD'li Jeremiah Heaton'dan geldi. ABD'de yaşayan 37 yaşındaki Jeremiah Heaton, kızı Emily’e prenses olacağına dair söz vermişti. Daha önce Bir Tawil'in hikayesini duyan Heaton ailesiyle birlikte bir bayrak tasarladı ve bölgeye gitmek üzere yola çıktı. Tamamen kendi imkanlarıyla Bir Tawil'e giden Heaton hazırladığı bayrağı en yüksek tepeye dikerek Kuzey Sudan Krallığı'nı ilan etti. Kızını kurduğu krallığın prensi ilan eden baba hayalini gerçekleştirmiş olsa da uluslararası arenada resmi bir karşılık bulmadı ve tanınmadı.
Bir Tawil'in sahipsizliği 143 yıldır devam ediyor. Ancak dünya üzerinde hiçbir yönetimin bulunmadığı bu yere, ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam ediyor. Bölgeye olan ulaşımın zorlu şartlarda olması Bir Tawil'e olan ziyaretlerin sıklığını etkilese de gerçek maceraperestler hiçbir zorluktan çekinmeden gitmeye devam ediyor.
