E-ihracat için kritik ipuçları

MİTHAT YURDAKUL- İnternet üzerinden globalleşen dünya, e-ticarette büyük fırsatlar yaratırken, küçüklü büyüklü Türk şirketleri de e-ticaret üzerinden dünyaya açılıyor. Noel ve Kara Cuma (Black Friday) gibi özel günlerde büyük ticaret hacmi yakalanan ABD’li tüketiciler, internet alışverişlerinde ücretsiz iade hakkına dikkat ediyor. İngilizlerin alışveriş alışkanlıklarında tüketici yorumları, Fransa’da tüketici hakları daha belirleyici olurken, Çin’de Z kuşağı için tekstil pazarında büyük fırsat bulunuyor.

Kovid salgını sonrası dönemle birlikte değişen tüketici alışkanlıkları ve dijitalleşmenin etkisiyle Türkiye’de de e-ticaretin önemi günbegün artarken, Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) verilerine göre, 2023 yılında ülkemizde e-ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 131.67’lik artışla 1.85 trilyon TL olarak gerçekleşti.

E-ticaretin genel ticarete oranına bakıldığında söz konusu oran 2022 yılında yüzde 18.3 iken 2023 yılında yüzde 2 artarak yüzde 20.3’e çıktı. Ticaret Bakanlığı, e-ticaret ve e-ihracat yapmak isteyenlere yönelik yeni bir yol haritasıyla, en çok rağbet gören dış pazarlardaki e-ticaret potansiyelleri ve hukuki düzenlemeler başta olmak üzere bu alandaki fırsatları masaya yatırdı.

800 doların altına vergi muafiyeti var

ABD: ABD’de e-ticarette en çok satılan ürün grupları hazır giyim, tekstil, ev tekstili, aksesuar, gıda, içecek, sağlık, kişisel bakım ve kozmetik ürünleri, hediyelik eşya, kitap, mobilya, tüketici elektroniği ve ofis araç gereçleri olarak sıralanıyor.

Özellikle Noel dönemi, Kara Cuma (Black Friday), Siber Pazartesi (Cyber Monday) gibi özel gün ve haftalarda çevrim içi alışverişler önemli miktarda artış gösteriyor. ABD’ye gönderilen 800 doların altındaki e-ihracat gönderileri gümrük vergisinden muaf tutuluyor. Bu sınırı aşan ürünlerde ise resmi giriş (formal entry) yapılması ve belirlenen gümrük vergilerinin ödenmesi gerekiyor. Siparişlerin doğrudan posta veya kurye ile gönderilmesi durumunda, gönderilerin gümrükten geçmesi isteniyor. Uygulamada çoğu eyalet satılan malların üstüne yüzde 4.5 ila yüzde 9 arasında satış vergisi koyuyor.

Ücretsiz iade...

ABD’de posta, çevrim içi veya telefon siparişleri için müşteriye teslimat süreleri bulunuyor. Federal Ticaret Komisyonu’nun “30 gün kuralı” uyarınca, satıcının teslimat için reklamı yapılan süreyi veya böyle bir süre belirlenmemişse 30 gün olarak varsayılan süreyi karşılayamaması halinde, gecikme için müşterinin onayının alınması gerekiyor.

Çocukların Çevrimiçi Gizliliğini Koruma Yasası (COPPA) çerçevesinde, 13 yaşın altındaki çocuklardan bilgi toplayan çevrimiçi hizmetlerin belirli gizlilik kurallarına uyması isteniyor. Gramm-Leach-Bliley Yasası (GLBA) ile şirketlerin tüketicilerin finansal bilgilerini koruması şort koşulurken, CAN-SPAM Yasası kapsamında, alıcılara kendilerine e-posta gönderilmesinin durdurulması hakkı veriliyor. Ürünlerin etiketlenmesi sırasında izlenecek kurallara riayet edilmesi ciddi önem arz ederken, ABD pazarına girecek firmaların bir veya daha fazla sayıda çevrim içi satış sitesi platformuna üyeliklerinin yanı sıra, gönderilen malların fiziki olarak depolanacağı, elleçleneceği, paketleneceği, malın müşteriden iade süreçlerinin yönetilebileceği, fiziki bir sipariş karşılama merkezi olarak adlandırılan sipariş karşılama hizmeti ve satıcının bu sisteme çevrim içi olarak entegre olabilmesi; satışların ve iade süreçlerinin hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleşmesine ilişkin kritik rol oynuyor.

ABD’de e-ticaret satışlarında iade oranları oldukça yüksek olup, hazır giyim sektörü iadelerde ilk sırada. ABD’li tüketiciler, iade süreçlerinin ücretsiz ve hızlı şekilde tamamlanmasını bekliyor. ABD’li tüketicilerin dörtte biri doğrudan ve zamanında müşteri hizmeti sunulmasını talep ediyor.

Giysi ve ayakkabıda ‘sanal prova’ favori

Avustralya: Marka güvenirliğinin ve bilinirliğinin sağlanması, teslimat sürelerinin kısaltılması, teslimat aşamalarına ilişkin düzenli bilgi paylaşımında bulunulması, iade süreçleri dâhil olmak üzere satış sonrası hizmetlerin etkin ve hızlı bir şekilde yürütülmesi ve Noel, Black Friday gibi tüketimin yoğun olduğu dönemlerde yeterli stokla çalışılması gibi faktörler, Avustralya e-ticaret pazarında başarı için kilit rol oynuyor.

Avustralya’da tüketicilerin çevrim içi alışverişte tercih sebepleri “kolaylık/pratiklik”, “düşük fiyat”, “ücretsiz teslimat”, “indirimler” ve “fiyat karşılaştırması” üzerinden belirleniyor. Avustralya e-ticaret pazarında faaliyet gösterecek firmalar için kısa vadede fiyata bağlı koşulların fırsat yaratabileceği değerlendiriliyor. Orta ve uzun vadede bu pazarda faaliyetlerini güçlendirmek isteyen Türk firmalarının, depo kiralama yoluyla tüketiciye hızlıca teslim edilmek üzere stok bulundurarak ülkede fiilen yer almalarının ve marka bilinirliği ile güvenirliğine dönük stratejiler geliştirmelerinin kritik önemde olduğu düşünülüyor. Giyim, ayakkabı ve aksesuar sektörlerinde tüketicilerin satın alma öncesinde sanal prova yapabilecekleri teknolojilerin devreye girmesinin beklendiği Avustralya’da, başta “After Pay” olmak üzere “Şimdi Al, Sonra Öde” yöntemlerinin ilerleyen süreçte pazar payını daha da genişletmesi bekleniyor.

Nokta atış ürün istiyorlar

Almanya: Türkiye’den Almanya’ya e-ihracatın artırılabileceği ürünler; hazır giyim, elektrikli aletler, ev tekstili, takı ve aksesuar, hediyelik eşya, kişisel bakım ürünleri, temizlik ürünleri, ayakkabı, deri ürünleri, kitap, büro malzemeleri, kuru gıda ve ev dekorasyonu ürünleri olarak sıralanıyor. Türkiye’den Almanya’ya e-ticaret yolu ile ürün satmanın iki temel yolu; firmaların kendi internet siteleri üzerinden satış yapmaları ve birçok firmanın satış yaptığı tanınmış e-ticaret siteleri üzerinden satış yapmaları...

Firmalar tarafından müşterilerin siparişlerini vermeden önce sisteme giriş hatalarının belirlenmesi ve bunların düzeltilmesi için teknik araçların sunulmasından müşterinin siparişi kabul etmesine yönelik sözleşmeyi kaydetme seçeneğine kadar süreçle ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi önem taşıyor. Diğer taraftan, medyada sıklıkla reklamı görünen, müşterilerin güvendiği ve her gün binlerce müşterinin ziyaret ettiği e-ticaret sitelerinde satış yapmanın kısa dönemli kazanç için çok daha avantajlı, kolay ve masrafsız olduğu değerlendiriliyor.

Ülkede mobil cihazların sıklıkla kullanılıyor olması sebebiyle, sabit perakende mağazaları ile çevrim içi ticaret arasındaki ilişki, önemli hale geliyor. Bunun bir örneği, Click and Collect (Tıkla ve Al) hizmetleri.

Almanya’da e-ticaret alanında faaliyet gösteren önemli birlikler ve dernekler ile yapılacak işbirliklerinin de Türk ihracatçılar için faydalı olacağı düşünülüyor. Bununla birlikte, çevrim içi satış platformlarında sergilenen ürünler ile müşteriye gönderilen ürünlerin aynı olması, ürünlerin çevresel ve sosyal kriterlere uygun şekilde üretilmesi; çevrim içi platformlarda satışların yapılmasından sonra da müşteri memnuniyetinin takip edilmesi ve satış sonrası garanti ve hizmet devamlılığının sağlanması gibi hizmetler, sadık müşteriler bulunması için kritik önemde.

Yüksek gelir grubuna nasıl ulaşılabilir?

Brezilya: Önümüzdeki 5 yıl içerisinde e-ticaret alanında en cazip pazarlardan biri olacağı tahmin edilen Brezilya pazarında en büyük handikap, yüksek gümrük vergileri. Brezilyalı e-ticaret müşterileri moda ve aksesuar alanında fiyata, telefon ve elektronik alanında ise kaliteye önem veriyor. Çevrim içi alışveriş yapan müşterilerin yüzde 54’ünü orta gelirliler, yüzde 13’ünü yüksek gelirliler oluşturuyor.

Moda, ayakkabı, aksesuar, ev tekstili ve kozmetik alanında markalı firmaların, yüksek gelir grubunu hedefleyecek şekilde Brezilya’ya odaklanabilecekleri, dağıtıma ilişkin depo ve lojistik hizmeti ile birlikte pazaryeri ve mağaza yönetim hizmeti de sunan firmalardan hizmet almalarının firmalara fazlasıyla fayda sağlayacağı belirtiliyor. Bu noktada ülke genelinde faaliyet gösteren yaklaşık 200 bin nakliye firması ile tek tek anlaşma yapmak yerine tek bir lojistik entegratörü ile çalışmak öneriliyor. 

Çin’de hedef Z kuşağı

Çin: İç tüketimi teşvik etme politikası kapsamında, Çin e-ithalatın önünü açıyor. 5000 yuana (yaklaşık 777 ABD doları) kadar bireysel gönderiler gümrük vergisinden muaf tutulurken, KDV indirimi de alabiliyor.

Çin’de eyaletler, gelir ve gelişmişlik düzeyine göre dört sınıfa ayrılıyor. Pekin, Şanghay, Guangzhou ve Shenzhen’in başını çektiği gelir düzeyi yüksek şehirlerde lüks ithal tüketim ürünleri daha fazla rağbet görüyor. Çin’in sınır ötesi e-ticaretinde, kozmetik, sağlık ürünleri, anne-bebek ürünleri ve giyim ön plana çıkıyor. Bunun yanı sıra, Çin’de Y ve Z kuşağının yakın zamanda ev sahibi olma dönemine girecek olması nedeniyle ev tekstili ve dekorasyonu kategorisinin e-ticarette ön plana çıkacağı tahmin ediliyor.

Çin’de çevrim içi alışveriş, aynı zamanda sosyal etkinlik olarak görülüyor. Bu nedenle ABD’de bir e-ticaret tüketicisinin çevrim içi pazaryerinde geçirdiği zaman ortalama 3 dakika iken, Çin’de bu süre 30 dakikaya kadar çıkıyor. Çin e-ticaret ekosisteminde faaliyet gösterecek olan yabancı firmaların birtakım konulara özellikle dikkat etmesi gerekiyor. Bunlardan ilkini marka tescili oluşturuyor. Pazara girmek isteyen firmaların markalarını, İngilizce ve Çince karakterlerle olmak üzere iki dilde de tescil ettirmesi gerekiyor.

Sıkı tüketici kanunlarına dikkat

Fransa: Fransa’ya satış yapmak isteyen yabancı firmaların Fransa’nın sıkı tüketici hakları düzenlemelerinin farkında olması, yerel bir site oluşturulurken, Fransızca diline, satış, vergi ve iade kurallarına uyulması büyük önem taşıyor. Dikkate alınması gereken diğer noktalar arasında ise müşteri yorumlarının yönetimi, sosyal medya stratejilerinin uygulanması, SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) ile ilgili çalışmalar, mobil uyumlu uygulama sunmak, güncel ve güvenilir kargo ve teslimat seçenekleri, güncel fırsatları ve promosyonları takip etmek, müşterilerin güvenini kazanmak için güvenli ödeme seçenekleri sunmak ve veri analizi yer alıyor.  Fransa pazarına e-ihracat yoluyla girmek isteyen Türk firmalarının e-ticarete ilişkin ticaret kanunu hükümlerini iyi bilmeleri, E-Ticaret ve Uzaktan Satış Federasyonu FEVAD’ın sitesini takip etmeleri öneriliyor.