Değişim tek başına değil birlikte adımlarla mümkün

EBRU SUNGUR- Trendyol 2 yıl önce açıkladığı ve uygulamaya koyduğu kapsamlı sürdürülebilirlik yol haritası ‘Sürdürülebilir Etki Planı’yla dikkatleri üzerine çekmişti. “Değişimin tek başına değil, ancak birlikte atılacak adımlarla gerçekleştirilebileceğine inanıyoruz” diyen Trendyol Grubu Kurumsal İletişim Direktörü İrem Poyraz, 2040 yılına kadar karbon nötr olma hedefleri bulunduğunu, sürdürülebilirliğin “İnsan” boyutunda da sosyal etki projeleri tasarlarken paydaşlarla birlikte hareket ettiklerini vurguluyor.

Dijital Fırsat Eşitliği, Nitelikli Eğitim ve Kadının Güçlenmesi alanlarına odaklanıklarını anlatan Poyraz, “Sepette İyilik, Yarının Köyleri, Türkiye’nin Müzeleri, Trendyol Sanat, Yöresinden Ürünler gibi birçok programı eş zamanlı olarak yürütüyoruz. Faaliyet gösterdiğimiz her yerde kalıcı ve faydalı bir miras bırakmak istiyoruz” diyor. İrem Poyraz’la bu yöndeki çalışmalarını Milliyet Executive’e anlattı...

Trendyol’un sürdürülebilirlik stratejisinin başlıca hedefleri neler? Bu konudaki yol haritanızda neler gözüküyor?

Trendyol’un kuruluşundan itibaren vizyonumuz, tüm ekosistemimiz ve ülkemiz için en büyük pozitif etkiyi sağlayan şirket olmak. Türkiye ile birlikte 16 pazarda faaliyet gösteriyoruz. Sürdürülebilirlik alanında attığımız adımlar da faaliyet gösterdiğimiz pazarların beklenti, ihtiyaç ve düzenlemeler doğrultusunda global standartlara uygun olarak şekilleniyor.

Bundan 2 yıl önce, sektörümüzün ilk ve en kapsamlı sürdürülebilirlik yol haritası olan Trendyol Sürdürülebilir Etki Planı’nı oluşturduk ve uygulamaya koyduk.

Dünya ve İnsan odaklarında oluşturduğumuz bu plan, “Birlikte Dönüşüm” yaklaşımımızı temel alarak çevreye ve topluma duyarlı, uzun vadeli çözümler üretmeyi hedefe koyuyor. Dünya başlığı altındaki sürdürülebilirlik stratejimizde üç ana hedefimiz var: Karbon azaltımı, sürdürülebilir üretim ve atık ve ambalaj yönetimi.

Operasyonlarımızda ve değer zincirimizde karbon ayak izimizi azaltarak 2040 yılına kadar karbon nötr olmayı, 2050’ye kadar ise tüm değer zincirimizde bu hedefe ulaşmayı amaçlıyoruz. Aynı şekilde sürdürülebilir üretim ve atık-ambalaj yönetimi alanlarında da oldukça güçlü hedefler koyduk, bu doğrultuda projeler geliştiriyoruz. Değişimin tek başına değil, ancak birlikte atılacak adımlarla gerçekleştirilebileceğine inanıyoruz. Sürdürülebilirliğin “İnsan” boyutunda da sosyal etki projelerimizi tasarlarken paydaşlarımızla birlikte hareket ediyoruz. Dijital Fırsat Eşitliği, Nitelikli Eğitim ve Kadının Güçlenmesi alanlarına odaklanıyoruz.

Sepette İyilik, Yarının Köyleri, Türkiye’nin Müzeleri, Trendyol Sanat, Yöresinden Ürünler gibi birçok programı eş zamanlı olarak yürütüyoruz. Faaliyet gösterdiğimiz her yerde kalıcı ve faydalı bir miras bırakmak istiyoruz. Adım attığımız her yeni ülkede, ajandamızda mutlaka ülkemizde edindiğimiz deneyimleri o ülkeye aktarmak var.

Yurt dışında da girdiğimiz her pazarda operasyonlarımızla eş zamanlı olarak sosyal etki projeleri yürütmeyi önceliklendiriyoruz. Örneğin Yarının Köyleri projemizi Azerbaycan’da da başlatmak amacıyla Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Azerbaycan temsilciliği ile görüşmelerimiz başladı. Hedefimiz önümüzdeki sene burada projenin ilk adımını atmak. Aynı zamanda, bu yıl kasım ayında Bakü’de düzenlenecek COP29’da Türkiye’den kendi pavilyonuna sahip tek sivil inisiyatif olarak yer almaya hazırlanıyoruz. Bu yıl, Azerbaycan’da ‘Yeşil Bir Dünya için Dayanışma Yılı’ olarak ilan edildi. Biz de COP29’un Azerbaycan ayağındaki çalışmalarımızı Bakü’de COP29 Başkanlığı ve Birleşmiş Milletler iş birliği ile düzenlediğimiz geniş katılımlı çalıştayla başlattık. Türkiye’de de Sürdürülebilir Gelecek Platformu ile iş birliği yaptık. Sürdürülebilir bir gelecek için ortak hedeflerimiz doğrultusunda yıl boyunca kendileriyle birlikte çalışacağız.

Kadın girişimcilere destek için Trendyol’un ‘Gelecek Kadınların’ ve ‘Güçlü Kadınlar’ programlarını devreye aldığını biliyoruz. Bu programların kapsamı nedir ve nasıl işliyorlar? Kimler destek alabiliyor? Kadın girişimcilerle ilgili gündeminizde başka neler var?

Trendyol olarak, insan haklarından çevreye farklı alanlarında, 10 temel ilkeyi içeren dünyanın en büyük kurumsal sürdürülebilirlik inisiyatifi UN Global Compact Küresel İlkeler Sözleşmesi’nin imzacıları arasında yer alıyoruz. Bu ilkelere uygun olarak gerçekleştirdiğimiz çalışmalar içerisinde kadınları güçlendirme üzerine projeler üretiyoruz. Aynı zamanda Kadının Güçlenmesi Prensipleri (WEPs) imzacısı olan şirketimizin, kadınları güçlendirme hedefi doğrultusunda gerçekleştirdiği önemli çalışmalardan biri KAGİDER ile hayata geçirdiği “Gelecek Kadınların” programı oldu. Bu programla birlikte binlerce kadın girişimciye e-ticaret eğitimi sağladık. Eğitim, pazarlama ve teknoloji desteği verdik. Kadın girişimcilerimiz, işlerini büyütürken kendi markalarını oluşturup, güçlü pazarlama iletişimiyle bilinirliklerini artırdı. Kadın KOBİ destek programımız “Güçlü Kadınlar”la da bir işletmede yüzde 50’den daha fazla hisse sahibi olan kadın girişimcilere ve kadın kooperatiflerine girişimcilik yolculuklarına katkı sağlayacak teşvikler sunuluyor. Öte yandan döngüsel ekonomiyi destekleyen, ikinci el alışveriş uygulamamız Dolap ile de kadınların ekonomik hayata katılımlarına olanak yaratıyoruz. Dolap platformunda yapılan satışlar, 254 bini aşkın kadının ana gelir kaynağını oluşturuyor.

Kırsal kalkınma için tam destek

Trendyol UNDP ile hayata geçirdiği Yarının Köyleri projesiyle 2022 yılından beri kırsal kalkınmaya da destek veriyor. Bu projeyle ana hatlarıyla neler hedefleniyor?

Yarının Köyleri projemiz, Türkiye’nin en kapsamlı kırsal kalkınma projelerinden biri. Bu projeyle; Trendyol’un teknoloji, eğitim, pazarlama gibi alanlardaki yetkinliklerini ve UNDP’nin kalkınma alanındaki saha tecrübesini köylere taşıyoruz. “Hayatın her alanında dijital uçurumun kapatılması” vizyonuyla kırsal ekonomileri canlandırmayı, kültürel mirası korumayı ve kapsayıcı büyüme için yollar oluşturmayı hedefliyoruz. Köyleri teknoloji ile buluşturup yarına hazırlamayı odağına alan Yarının Köyleri, kapsayıcı bir büyüme ve fırsat eşitliği seferberliği niteliğinde.

Yarının Köyleri projesinin ilk dijital merkezlerini Adana’nın Kürkçüler ve İzmir’in Ulamış köylerinde açtık. Çok yakında Sakarya’nın Taraklı Köyü’nde ve yıl sonunda kadar Diyarbakır’ın Bağıvar Köyü’nde de dijital merkezimiz açılacak. Ayrıca, deprem sebebiyle Hatay’da yaşanan büyük yıkımın ardından Hatay’ın Batıayaz Köyü’nde de dijital merkez açmak için çalışmalara başladık. 2028 yılı sonuna kadar toplam 10 köyde Dijital Merkezler kuracağız demiştik. Şimdiden 5 merkeze ulaşmak üzereyiz. Proje kapsamında toplamda 1 milyondan fazla kişiye ulaşmayı planlıyoruz.

Yarının Köyleri projesi kapsamındaki köyler aynı zamanda dijital tarım uygulamalarının avantajlarıyla tanışıyor. Yarının Köyleri projesi kapsamında belirlenen köylerin her biri birer merkez görevi üstleniyor.

Seçilen her köyde, ulusal ve küresel pazarlarda yüksek satış potansiyeline sahip, kendine özgü yerel ürünlerden oluşan bir kısa liste oluşturularak yol haritaları hazırlanıyor. Amacımız, yerel ürünleri sadece Türkiye’de değil, Azerbaycan, Almanya, Körfez ve Doğu Avrupa gibi uluslararası pazarlara ulaştırmaktı. Projede yer alan yerel üretici ve girişimciler ürünlerini Azerbaycan ve Dubai’ye göndermeye başladılar.

Dönüşüm yolculuğunu herkes için hızlandırıyor

Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi ve Cabana Eğitim-Danışmanlık iş birliğiyle Trendyol, e-ticaret sektöründe bir ilk olarak tüm paydaşları için sürdürülebilirlik eğitim programını başlattı. Bu program hakkında bilgi verebilir misiniz?

Trendyol olarak, geniş ekosistemimizin tamamında dönüşüm yolculuğunu herkes için hızlandırmayı sorumluluğumuz olarak görüyoruz. Bu amaç doğrultusunda attığımız adımlara geçtiğimiz günlerde bir yenisini daha ekleyerek Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi (BÜYEM) ve Cabana Eğitim-Danışmanlık iş birliğinde e-ticaret sektörünün ilk sürdürülebilirlik eğitim programını hayata geçirdik. Bu program aynı zamanda Türkiye’de tüm paydaşları kapsayan ilk sürdürülebilirlik eğitimi programı olma niteliği taşıyor. Eğitimlerden hem Trendyol çalışanları hem de satıcı ve tedarikçi iş ortaklarımız yararlanabiliyor. Dijital dönüşüm ve sürdürülebilirlik odaklı konular üzerine yapılandırılan kapsamlı bir program sunuyoruz. Programda yer alan eğitimler; karbon azaltımı, sürdürülebilir üretim, döngüsel ekonomi, atık yönetimi, toplumsal cinsiyet eşitliği ve Yeşil Mutabakat gibi konulara odaklanarak ekosistemimizdeki tüm iş ortaklarımıza ve dünya çapındaki çalışanlarımıza sürdürülebilirlikte doğru adımlar atma yolunda rehberlik ediyor. Böylece, faaliyet gösterdiğimiz tüm pazarlardaki ekosistemlerimizi sürdürülebilir dönüşümün bir parçası haline getiriyoruz.

STK’lara e-ticaret üzerinden ek gelir sağlayan Sepette İyilik programınızdaki son durum nedir?

2020 yılında başlattığımız “Sepette İyilik” girişimiyle ile e-ticaret platformunda STK’lara özel bir alan açarak dünyada benzeri bulunmayan bir sivil toplum-özel sektör iş birliği modelini hayata geçirdik. Sepette İyilik, sivil toplumun gücünü teknolojiyle birleştirerek pozitif etki yaratma misyonumuzu temsil ediyor. Günlük 15 milyonu aşkın kullanıcımız ve milyonlarca kişiye ulaşan güçlü iletişim kanallarımızla önemli bir etki alanına sahibiz. Sepette İyilik, tam da bu etkiyi toplum yararına nasıl dönüştürebiliriz fikrinden ortaya çıktı. Öncelikle STK’lara yapılacak destekleri bireysel bağışçılar ve yardımseverler için kolaylaştırmayı hedefledik. Bizimle bu yola çıkan STK’lara  teknoloji, eğitim ve operasyon desteği sağladık. Süreç içerisinde bazı STK’ların satışa sunulacak ürün üretmekle ilgili sıkıntılar yaşadığını gözlemledik. Burada yine yardıma teknoloji koştu. Türkiye’de ilk kez Dijital Destek Kartı uygulamasını başlattık. Ortaya koyduğumuz bu sürdürülebilir iş modeliyle onlara ek kaynak yaratılmış oldu. Bu sayede Türkiye genelinde faaliyet gösteren yaklaşık 100 STK’nın, ürün veya dijital destek kartları aracılığıyla daha fazla bireysel destekçiye ulaşmasını mümkün kılıyor ve ülkemizde sivil topluma olan desteğin artmasına önemli ölçüde katkıda bulunuyoruz. STK’lar, Sepette İyilik üzerinden destekçilerine ürün veya dijital destek kartları satarak, elde ettikleri gelirin tamamını kesinti yapılmadan projelerine aktarabiliyorlar.

Sepette İyilik ile STK’lar şimdiye kadar 210 milyon TL’nin üzerinde kaynak sağladı. Eğitimden çevreye kadar geniş bir yelpazede çalışan sivil toplum kuruluşları, Sepette İyilik sayesinde sadece Türkiye içinde değil, uluslararası arenada da daha görünür hale geliyor. Örneğin, yakın zamanda bir sivil toplum kuruluşumuz Azerbaycan’dan ilk uluslararası siparişini aldı. Dijital destek kartları sayesinde yurt dışından da kaynak yaratabilen STK’lar, ürünleri için de sipariş alarak kaynaklarını artırıyorlar. Azerbaycan’da başlayan bu faaliyetlerimizi var olduğumuz tüm ülkeleri kapsayacak şekilde genişletiyoruz.

Döngüsel ekonomiye katkı

Trendyol’un ikinci el alışveriş uygulaması Dolap’ın döngüsel ekonomiye de katkısı oluyor mu?

Dolap platformu üzerinden yürüttüğümüz döngüsel ekonomi odaklı faaliyetler, ikinci el tüketimi teşvik ederek çevresel etkilerin azaltılmasına katkıda bulunuyor. Her yıl binlerce ton atığın önüne geçilmesi, su ve enerji tasarrufu sağlanması, Dolap uygulamasının döngüsel ekonomiye olan katkılarından sadece bazıları.

Alıcı ve satıcı arasında ikinci el alışveriş için köprü oluşturan Dolap; ev ve yaşam, elektronik, kadın, erkek, bebek ve çocuk kategorilerinde milyonlarca ürüne ev sahipliği yapıyor. Geçtiğimiz günlerde Dolap’ın yayınladığı Sürdürülebilirlik Etki Raporu’na göre, platform sayesinde Türkiye’de her yıl  15 milyondan fazla ürün yeniden hayat buluyor.

Bu sayede yılda 50 milyon metreküp su, toplam 10 bin tonun üzerinde metal, plastik ve tekstil tasarrufu sağlanıyor. Önlenen sera gazı emisyonu ise 204 bin ton karbondioksit eşdeğerinde.