‘Resmin özgürlüğü başka’

Seray Şahinler - Psikiyatr ve yazar Cem Mumcu aynı zamanda tutkulu bir ressam… Mumcu’nun son yıllara yayılan üretimini buluşturan yeni sergisi Derya Yücel’in küratörlüğünde Beyoğlu Belediyesi İstiklal Sanat Galerisi’nde açıldı. “İnhibition / Exhibition (Çile Bülbülüm Çile)” adlı sergide yer alan 229 eser, insan doğasının iki temel ve çelişkili yönü olan bastırma ve dışa vurumu görsel bir metafor olarak ele alıyor. Sanatçı hem kişisel hem de toplumsal düzeyde kendini ifade etme cesaretine dair bir hikâye anlatıyor. Mumcu’nun el yazısıyla duvarlara düştüğü notlar da hikâyenin bir parçası. Yani hayata dair ne ararsanız bu sergide var.

- Sergide ne görecek izleyiciler?

Hep birlikte hissettiğimiz şeyleri, dertlendiğimiz meseleleri dışarı çıkarmaya çalıştım. İsmi de bu yüzden “İnhibition / Exhibition”. Engellenmek, bastırılmak ama buna rağmen bir şeyleri açığa çıkarmak düşüncesi… Bunu Türkçe söylemenin de bir yolu olmalı diye düşündüm ve adına “Çile Bülbülüm Çile” dedim. Çünkü bülbüle çilemek demek ‘şakı’ anlamına gelmektedir aslında. Bir yandan hepimiz çileliyiz tabii.

- Yazmak- tan sonra resim nasıl bir ifade aracı sizin için?

Şimdi siz sorunca düşündüm bunu… Yazmanın ve ifade etmenin zor olduğu, engellendiği yerde büyük bir çare resim yapmak. Konuşamadığım, düşünemediğim, yazamadığım, hatta bir filmi bile 18 günde bitirdiğim günlerde hep resim yaptım. 13 saattir yerde resim yaptığımı kalktığımda anlıyordum mesela ama o an sorsanız konuşacak hâlde bile değilimdir. Dolayısıyla resmin başka bir özgürlüğü var. Malzemeyle ilişki, her şeyi kontrol edememen, her malzemenin yeni bir ifade yoluna hem seni zorlaması hem sana yol açması çok heyecanlı. Kurgu yazdığımda ben de benden çıkacak şeyi merak ederim; makalede denemede öyle değildir, ne yazacağım nettir ama resim onu yapan kişiyi hayrete düşürür. Beni de hayrete düşürdü. 

‘Ne hissettiğinize bakın’

- Yazar ve psikiyatr olarak sizi tanıyanlar, ressam Cem Mumcu evrenine tanık olacaklar bu sergide. Üç disiplinin birbirini bir şekilde etkilediğini düşünüyorum...

Başka türlüsü mümkün değil. Trabzonluyum o da vardır, ayakkabı numaram, çocukluğum, annem, babam, bildiklerim ve bilmediklerim vardır bu resimlerde… Anladıklarım, anlamaya çalıştıklarım var. İnsanla çok derin ilişki kuran bir işim var benim. Dolayısıyla o derinlik buraya yansıyor. Yazılarımda da öyledir, bu yüzden belki biraz düşlerin diliyle konuşuyor olabilirim. Aslında kendimizle ilgili en çok bilgi içeren ama en az anlayabildiğimiz, başka bir dili olan yerdir düşler. Ben biraz o dille konuşuyorum. O yüzden işlerime bakarken hep şunu söylüyorum: Düşünmeyi düşünüzde bırakın ama en çok ne hissettiğinize bakın. Mesela “Bu resminden çok rahatsız oldum, içim sıkıştı, öfkelendim, sinir oldum” gibi olumsuz duygular da dahil gelen her geri bildirimi çok seviyorum.