Kozmik korku sardı her yanımızı

Efnan Atmaca - İklim değişikliği dünyayı yok olmaya sürüklüyor; deniz seviyesinin yükselmesine, sıcaklıkların artmasına, okyanusların asitlenmesine, buzulların geri çekilmesine, tuzlanmaya, toprak ve orman bozulmasına, biyolojik çeşitliliğin kaybına, çölleşme ve aşırı hava olayları gibi durumlara yol açıyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre iklim değişikliği, 21. yüzyılda küresel sağlığa yönelik en büyük tehdit... İnsanlığı ekokalips bekliyor! Peki bu durum karşısında biz ne yapıyoruz? Moda Sahnesi’nin yeni oyunu “Kozmik Korku ya da Brad Pitt’in Paranoyaya Kapıldığı Gün” neler yapabileceğimizi ve neler yapmadığımızı anlatıyor.

Kurtarıcı rolü

Ekokalipse hızla sürüklenen dünyada ‘kozmik korku’ya kapılan yani insani çıkarların, paranın, arzuların, yasaların ve ahlakın genel olarak evrende hiçbir anlamı veya önemi olmadığını anlayan üç genç dünya için ne yapabileceklerini tartışmaya başlıyor. Dünyayı ancak Brad Pitt kurtarır deyip ufuklarını çok uzaklara kadar genişletiyorlar. Danimarkalı yazar Christian Lollike’nin yazdığı oyun vazgeçmeyi ve eylemsizliği kınayan bir komedi. İnsanı eylemden uzaklaştıran ve koparan ruh hâlinin eleştirisi. Çünkü oyun aslında hepimizin yapıyormuş, üzülüyormuş, dert ediyormuş gibi görünüp vicdanımızı rahatlattığımızı sonra da kendi güvenli alanlarımızda iç rahatlığıyla başkalarına karşı suçlamalarımıza devam ettiğimizi gösteriyor. Brad Pitt olaya girerek el yükseltiyor. Ya sen Brad Pitt olsaydın neler yapabilirdin? Hollywood yıldızları ekran önünde dünyanın kurtarıcı rolünü oynamak için sıraya giriyorlar. En önemli yıldızlardan biri olan Brad Pitt nasıl bir fark yaratabilir? Bir film ya da sanat eseriyle insanlığın doğayla uzlaşmasını sağlayıp yaklaşan iklim felaketini durdurabilir mi yoksa bu o kadar da kolay değil mi? Yani Brad Pitt bile kozmik korku tarafından ele geçirilebilir mi?

Yaşıyor ve yaşıtıyorlar

Sahnedeki üç genç sırayla Brad Pitt olup neler yapılabileceğini tartışırken toplumsal ikiyüzlülüğe kocaman bir ayna tutuyorlar. Efsane Odağ Yıldız, Hakan Can Kargidanoğlu, Efe Taşdelen sahnede zor bir işin üstesinden geliyor. Lollike’nin çok katmanlı metni pek çok felsefi soruyu barındırırken insana dair eleştirileri de hiç çekinmeden sertçe yapıyor. Sahnede tüm bunları seyirciye geçirirken oyuncular mizah dengesini başarıyla ayarlıyorlar. Yer yer dalga geçen ama kahkahaların ardına hemen yerden yere vurucu tespitler ekleyen oyunda oyuncular da farklı ruh hâllerinde ‘kozmik korku’nun hepimizi ele geçirdiğinde neler olacağını birebir yaşıyor ve yaşatıyorlar. Yönetmen Kemal Aydoğan metnin gücüne ve haklı olarak oyuncuların performanslarına güvenerek sade bir sahnelemeye gidiyor. Yurt dışındaki sahnelemelerde özellikle Théâtre Niveau dijitali daha çok kullanarak videolarla kozmik korkuyu güçlendirmeyi tercih etse Moda Sahnesi’nin uyguladığı yalınlık “Kozmik Korku ya da Brad Pitt’in Paranoyaya Kapıldığı Gün”ü yeterince vurucu yapıyor.

‘Akıllı telefonumun yenisini alayım mücadeleye başlayacağım’

Pek çoğumuzun kendini değil başkalarını eylemsizlikle suçlaması, elimden gelmez bahanesiyle geri çekilmesi oyunun vurucu yanlarından birini oluşturuyor. Efsane Odağ Yıldız’ın oyunun bir yerinde söyledikleri durumu özetliyor gibi. Yıldız mealen şunları ifade ediyor: “Elbette bir şeyler yapacağım ama önce şu akıllı telefonumu yeni modeliyle değiştireyim, bilgisayarım ile tabletimin son sürümünü alıp meşhur dik süpürgemi evime koyayım... Ondan sonra ben de mücadeleye başlayacağım.” Çok tanıdık geliyor değil mi? Zihin uyuşturan eğlencenin cazibesi ve benmerkezci dürtülere itaat! Sekterleşen ekolojik söylemi tekrar ederek vicdan rahatlatma ama aşırı tüketimi engelleyememe. Üstüne eğlence dünyasının pek renkli kandırmacası... Lollike arttırıyor; bir mesihin gelip insanlığı kurtarmasını bekleme alışkanlığımızı eleştirerek son vuruşu yapıyor. İronik ve sinimden izler taşıyan bir oyun “Kozmik Korku ya da Brad Pitt’in Paranoyaya Kapıldığı Gün”. Eski moda mesaj kaygılı oyunlardan çok uzak, yeni bir dil geliştiren absürt bir tarzı var. Ama yine de bir gün gelip çocuklarımızın bize dönüp dünyanın bu gidişatını durdurmak için neden hiçbir şey yapmadığımızın hesabını soracağını hatırlatıyor. Hatırlatırken harekete geçmemiz için de kışkırtıyor.