Bir kültür kenti: Ordu

Seray Şahinler - Karadeniz; yeşiliyle, deniziyle, yöresel lezzetleriyle Türkiye mozaiğinin en özel ve güzel parçalarından. Sahil boyunca omuz omuza sıralanan kentler kendilerine özgü renkleriyle tarihe ve kültüre selam duruyor. Ordu da bu yelpazenin en güzel renklerinden.

Geçtiğimiz hafta ziyaret ettiğim Ordu’da tarihi yerleri, kiliseleri, müzeleri görme fırsatı buldum. Eşsiz yeşilliği ve heybetli denizinin yanı sıra Ordu’da kültür turu yapmak isteyenler için birbirinden güzel rotalar var. Perşembe’de yer alan 1. derece arkeolojik, 2. derece doğal SİT alanı olan Yason Kilisesi mutlaka görülmesi gereken yerlerden. 1869 yılında yapılan kilisenin onarılarak ziyarete açılması ve aslına uygun çevre düzenlemesi ile ziyaretçilere sunulması çok değerli. Yason’un yakınlarında yer alan Hoynata Adası da büyüleyici. Eskiden gemicilerin depo ve sığınak olarak kullandıkları tahmin edilen ada, martı ve karabatak kuşlarının yaşadığı kuş cenneti. Aynı zamanda Tepeli Karabataklar’ın Türkiye’de tek yuva yaptığı yer.

Bir sanat alanı

Doğayı keşfin ve tarihin izini sürmenin yanı sıra, Ordu’daki kültür sanat hayatı da oldukça dinamik. Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen konserler, sanatçı buluşmaları, festivaller, kitap fuarları yıl boyunca sanatseverlerle buluşuyor. Altınordu ilçesindeki Taşbaşı Mahallesinde bulunan tarihi kilise ise “Ordu Taşbaşı Sanat Alanı” olarak hizmet veriyor. Tarihi bina yıl boyunca güncel sanat sergilerine ev sahipliği yapıyor.

Şehrin kültür bereketindeki en önemli paylardan biri ise tiyatroda. Halit Akçatepe, Ferhan Şensoy, Kadir İnanır, Erdal Beşikçioğlu gibi sanatçıların memleketi Ordu’da tiyatro bir gelenek. Ordu’nun bir markası olan Ordu Büyükşehir Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu (OBBKT), sanatseverleri 58 yıldır birbirinden güzel oyunlarla buluşturuyor.

Muhsin Ertuğrul’un desteği

Ben de Ordu’daki tiyatro geleneğinden bahsetmek istiyorum zira Anadolu’da bu denli uzun soluklu oluşumlar çok kıymetlidir. Bu girişimlerin yaydığı enerji çevre illere de bölgenin tamamına da sirayet eder. Şehrin tiyatro tarihi Düz mahalledeki kilisede gerçekleşen temsiller göz önüne alındığında I. Dünya Savaşı yıllarına kadar uzanıyor diyebiliriz. Rumca temsillerin yapıldığı etkinliklere imrenen gazeteci Ali Rıza Gürsoy, Hamdi Uzman, Mustafa Öngör ve Fevzi Güvemli gibi isimler aynı binadaki ilk oyunları “İntihab-ı Milli” (Ulusal Uyanış) adlı eseri sahneye koyuyor. Milli Mücadele yıllarında ise birçok temsil burada halkla buluşuyor. Namık Kemal’in “Vatan Yahut Silistre”, Ahmet Nuri’nin “Sekizinci”, Reşat Nuri Güntekin’in “İstiklal” ve “Beş Devir” piyesleri hem ilkokullarda hem halkevleri ve sinema salonlarında sahneleniyor. 1964’te ise Ordu Valisi Sefa Poyraz’ın, İBB Şehir Tiyatroları’nın başındaki Muhsin Ertuğrul’a yazdığı mektupla birlikte tiyatroda yeni bir dönem başlıyor. Ertuğrul’un Ordu’ya gelip yaptığı çalışmalar sonucunda OBBKT kuruluyor.

İlk oyun “Hülleci”

1964 yılında kurulan tiyatro Ergun Köknar’ın, Suna Pekuysal ile birlikte yönettiği “Hülleci” isimli oyun ile perdelerini açıyor. İki perdelik oyunda iki sanatçıya, Uğur Gürsoy ve Fatma Demirhan eşlik etmiş. Aradan geçen yıllarda pek çok klasik yine aynı sahnede sanatseverlerle buluşuyor. OBBKT, o günden beri perdelerini hiç kapatmamış. ‘80’ darbesinde dahi salonlar dolmuş, oyunlar kesintiye uğramadan sahnelenmeye devam etmiş. Kurulduğu günden bu yana sahnede tam 192 oyunu sanatseverlerle buluşmuş. Tiyatro, 58 yıldır kentin kültürel, sosyal ve sanatsal yönüne ışık tutmayı sürdürüyor. Ordu’da tiyatroya verilen değerin en önemli göstergesi olan tiyatro, sanatçının yetişmesine katkı sağlıyor.

Bu köklü gelenekten beslenen Ordu Büyükşehir Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu’nun yeni sezon programı da dopdolu. Bu yıl seyirciyle buluşacak yetişkin ve çocuk oyunları belli oldu. Özlem Lale’nin yazdığı, Emrah Özdilek’in yönettiği “Radyo-yu Hümayun”, Muzaffer İzgü’nün yazdığı, Emrah Özdilek’in yönettiği “Sınır” adlı yetişkin oyunları bu sezon sahnede olacak. OBBKT çocukları da unutmuyor ve geleceğin seyircisini kendi sahnesinde yetiştiriyor. Ömer Uslu’nun yazdığı A.Rıfat Çol’un yönettiği “Rapunzel”, Emrah Özdilek’in yazdığı Cemil Gündüz’ün yönettiği “Deniz Yıldızı”, Özer Tunca’nın yazıp Orkun Öngen’in yönettiği “Otobüs Durağında Üç Bencil” adlı çocuk oyunları sezon boyunca minik izleyicilerini bekliyor.

‘Mutlaka bir oyun izlenmeli’

Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Mehmet Hilmi Güler tiyatronun şehrin kültürü için bir misyonu olduğuna dikkat çekiyor: “Binlerce yıldır pek çok sanat dalına ilham veren tiyatro, Ordu’muzda da en sevilen sanat dallarının başında geliyor. Ordu’muz doğal güzellikleri ile kendine hayran bırakmasının yanı sıra, kültür ve sanatla da adından söz ettiriyor. Ordu Büyükşehir Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu (OBBKT) ilimizde tiyatroya verilen değerin en önemli göstergesidir. Aynı zamanda Anadolu’nun ikinci yerel tiyatrosu olma özelliği taşır.”

Ordu Büyükşehir Belediyesi Kültür Turizm ve Sanat Dairesi Başkanı Mehmet Altun ise tiyatroyu şehrin kültürel mirası olarak gördüklerine dikkat çekiyor. “Tiyatromuzun bugünlere gelmesini sağlayan sanatçılarımıza ve büyüklerimize müteşekkiriz” diyen Altun, “OBBKT’nin varlığı bize tarihi kültürel bir mirasın sorumluluğunu yüklüyor. Bunun bilinci içerisinde Türkiye’de parmakla gösterilen bir tiyatro olmak istiyoruz. Aynı zamanda yeni tiyatro sanatçıları yetiştirmek istiyoruz. Burayı bir okul olarak görüyoruz. Tecrübeli tiyatro sanatçılarımızla yeni nesli buluşturup Türkiye’ye Ordu’yu ve OBBKT’ni tanıtmak istiyoruz. Nasıl Paris’e gidildiğinde ‘Şu oyun izlenmeli’, nasıl Prag’a gidince ‘Şu yer ziyaret edilmeli’ gibi bir düşünce varsa, Ordu’ya gelindiğinde ‘OBBKT’nin bir oyunu izlenmeli’ düşüncesini zihinlere yerleştirmek istiyoruz. Hedefimiz bir kültür kenti ortaya çıkarmak” şeklinde konuşuyor.

“Ordu Taşbaşı Sanat Alanı” yıl boyunca sergilere ev sahipliği yapıyor.