Bakmakla yetinmeyin, görün!

Melisa Vardal - Kalyon Kültür’ün Taş Konak binasında kapılarını açan “Gündelik Mucizeler” sergisi, gündelik yaşamın sıradan görünen anlarına sanatsal bir mercek tutuyor. Ayla Turan, Ebru Kocaer, Ecem Dilan Köse, Erhan Lanpir, Gülveli Kaya, Muhammet Bakır, Mr. Hure, Saghar Daeiri, Seydi Murat Koç ve Zeynep Abacı’nın eserlerinden oluşan sergi, izleyiciyi görmeye alışkın olduklarına yeniden ve dikkatle incelemeye davet ediyor. Küratörlüğünü Kalyon Kültür Sanat Yönetmeni Aslı Bora’nın üstlendiği seçki, resimden heykele, sokak sanatından dijital üretimlere kadar farklı mecralardan 29 eseri bir araya getiriyor. Bora, sergiyi “gözümüzün önünde duran ama bakışın aceleciliğiyle ıskalanan o ince, neredeyse soluk anlara odaklanma” çabasıyla tanımlıyor.

Hafıza ve aidiyet 

Ona göre burada mucizevi olan, büyük anlatılar değil; bir taşın gölgesi, bir boşluğun nefesi ya da bir jestin kırılganlığı. Bu yaklaşımdan hareketle “Gündelik Mucizeler”, her sanatçının gündeliğe dair kişisel yorumlarını mekâna yayarak, sıradan olana bakmaya değil görmeye çağırıyor. 

İranlı sanatçı Saghar Daeiri, neon yağlı pastel boyayla saten kumaş üzerine çalıştığı “The Trilogy of Collapse / Çöküş Üçlemesi” ile figüratif anlatıyı varoluşsal bir kriz ve çılgınlık hâliyle iç içe sunuyor. Daeiri’nin diğer eseri “Aynadaki Nesneler Gördüklerinden Daha Yakındır” ise ekolojik kriz, teknoloji ve bireyler arasında gidip gelen bir evren kuruyor. Gülveli Kaya “Field of Struggle Home” adlı iki parçalı işinde, kazıma tekniğiyle ev formunu soyut bir simgeye dönüştürüyor. Ev, burada yalnızca fiziksel bir yapı değil mücadele, hafıza ve aidiyetin iç içe geçtiği bir anlatı alanı olarak yeniden tanımlanıyor. Sergide mekânla ilişki kuran bir başka sanatçı Muhammet Bakır. Sanatçı eserlerinde mekânı salt fiziksel bir alan olmaktan çıkararak duygusal bir atmosferin taşıyıcısına dönüştürüyor. Sanatçı, mekânı insanın kendini iyi hissettiği yer olarak tanımlarken beyaz geometrik çizgilerle izleyiciyi hem korunaklı hem de geçirgen bir alana davet ediyor. Sergide karşımıza çıkan heykellerde Ayla Turan’ın imzası yer alıyor. 

‘Free Palestine’

Sergide yer alan dikkat çekici sanatçılardan biri Mr. Hure. Beyrut’taki Borj Al Barajneh mülteci kampında Filistinli çocuklarla birlikte graffiti sanatı yapan sanatçı, Taş Konak’taki bir odanın duvarını boydan boya kapladığı çalışmasında bu hafızadan beslenen bir anlatı kuruyor. Duvarın en tepesinde kırmızı büyük harflerle “Free Palestine” yazıyor. Altında Taksim ve Rumeli tabelaları, Taş Konak’ın çevresinden toplanmış “Paraya İhtiyacı Var” afişleri, duvarda yazılı duran “Sokağa çıkıyorum, her şey ayağa kalkıyor” cümlesi ve yerlere dağılmış boş sprey kutuları… Mr. Hure’nin yerleştirmesi, günümüz kent estetiği içinde direniş, yoksulluk ve aidiyet meselelerini katman katman örerek duvarı politik bir hafıza mekânına dönüştürüyor.

‘Sıradanın içindeki titreşim’

Serginin küratörü, Kalyon Kültür Sanat Yönetmeni Aslı Bora: “’Gündelik Mucizeler’, gözümüzün önünde duran ama bakışın aceleciliğiyle ıskalanan o ince, neredeyse soluk anlara odaklanmamıza ilişkin bir öneri. Burada mucizevi olan, gösterişli bir sahne ya da büyük bir anlatı değil. Aksine, bir taşın gölgesi, bir boşluğun nefesi, bir jestin kırılganlığı. Biz, izleyiciyi o hızlı akan gündeliğin içinden hafifçe çekip çıkarıyor, onu yavaşlamaya, bakmaya dair alışkanlıktan sıyrılmaya davet ediyoruz. Seçki hep etrafımızda , gündeliğin içinde saklı duran o gizil mucizeyi duyumsatmak üzerine kurgulandı. Çünkü gerçek dönüşüm, büyük hadiselerde ya da yüksek perdede değil, sessizlikte, duraksamada, bir anlığına içe doğru çekilen nefeste gerçekleşir. İzleyicinin bakışını gürültüden arındırıp, ona sıradanın içindeki titreşimi duyumsatmak istiyoruz.”