Vurgunda yeni yol köpek çiftlikleri

Hayvan üretim merkezlerinde yetişen özel ırk köpek yavrularının internet yoluyla yüksek fiyata satılması, merdivenaltı çiftlik sayısını artırdı.

5996 sayılı Kanuna göre, ev ve süs hayvanlarının üretim, satış, barınma ve eğitim yerleri için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan izin alınması şart. Ancak bakanlıktan habersiz kurulan merdivenaltı çiftliklerde, ev ve süs hayvanları çoğaltılarak satışa sunuluyor. Köpek çiftliği denilen işletmelerde, kendi ırkları dışındaki köpeklerle bile çiftleştiriliyor. Çiftliklerin çoğunluğu takip edilmesi gereken program ve kuralları uygulamazken, ‘hayvan fabrikaları’nda dişi köpekler, üst üste doğum yapmaya zorlanıyor. Yavru köpekler ise normalden erken sütten kesildikleri için anneler daha çabuk kızgınlık dönemine giriyor ve yılda 3-4 kez çiftleştiriliyorlar.

Sosyal medyadan satış

İnternette ve sosyal medyada binlerce ilan ve sayfaları olan bu merdivenaltı köpek çiftlikleriyle karşılaşmak oldukça mümkün. Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan izin veya ruhsat almayan sözde üreticilerden bazıları köpekleri satarken para almadığını göstermek için mama desteği istediği, daha sonra bu mamaları da pet shoplara sattığı öne sürülüyor.

‘Bin 500 liraya sahiplendirebilirim’

Facebook üzerinden iletişim kurduğumuz ‘Köpek Üretim Çiftliği’ ismiyle köpek üretim ve satış yapan işletme sahibi sorularımıza şöyle yanıt verdi:

Muhabir: Facebook’ta sayfanızı gördüm Golden Retriever sahiplenmek istiyorum. Elinizde var mıdır?

Satıcı: Şu anda golden yok. Birkaç gün önce elimde vardı.

Muhabir: Anladım. Peki üretimi kendiniz mi yapıyorsunuz.

Satıcı: Benim kendi özel mülküm, kendi köpeklerim eğitime gelen köpekler de var.

Muhabir: Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan izniniz var mı?

Satıcı: Hayır yok. 60 arkadaş aktif olarak sahadayız. Kendimize ait köpeklerimiz var. Eğitim ve üretim yapıyoruz. Elimde Alman Kurdu var. Bin 500 TL’ye sahiplendirebilirim.

Muhabir: Bakanlık onaylı değilse malesef sizden alamayacağım.

Satıcı: Sıkıntı yok. Bizim amacımız burada para kazanmak değil. Diyeceksiniz ki köpek satışından kâr ediyor musunuz? Köpek üretimi veya satışından bin 500 TL alıyorsam, 5 bin TL kadar para harcıyorum.

Yasaklı ırk ama üretim yapıyor

‘Yavru Köpek Üretim Çiftliği’ adı altındaki internet sitesinde yasaklı ırklar arasında yer alan Dogo Argentino üretimi yapan bir başka çiftlik sahibiyle yaşadığımız diyalog ise şöyle:

Muhabir: Merhabalar. Dogo Argentino cinsi köpek almak istiyorum. Fiyatları nedir?

Satıcı: Bin 500 dişi, 2 bin 500 erkek yavrular. 1.5 aylık yavrularımız mevcut. Aşıları tam ve karneli.

Muhabir: Kendiniz mi üretiyorsunuz?

Satıcı: Evet burası üretim çiftliği.

Muhabir: Peki 1.5 aylık köpeklerin satılması sıkıntılı değil mi? 2 aylık olmadan önce satılması yasak.

Satıcı: Yok sıkıntılı değil.

Muhabir: Dogo Argentino’lar yasaklı ırklar içerisinde değil mi?

Satıcı: Herhangi bir yasak söz konusu değil. Türkiye’de 20 bin civarında Dogo Argentino besleyen insan var.

Muhabir: Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan izniniz var mı?

Satıcı: Kardeşim biz üretim yapıyoruz. Çiftliğimiz var. Boş boş konuşuyorsun.

Yurt dışından da getirtiliyor

Köpek çiftliği sahibi başka bir satıcı ise ellerinde Golden retriever yavru kalmadığını belirterek, orjinalini yurt dışından 2-3 bin euro karşılığında bize getirtebildiklerini söyledi. Tarım Bakanlığı onaylı üretim ve satış yaptığını iddia eden satıcı, “Genelde Golden Retriever’i kişiye özel siparişle getirtiyoruz. Piyasada bir sürü merdivenaltı yerler var. Neden yurt dışından getirtiyorum. İşte bu söylediğiniz nedenlerden dolayı. Türkiye’de safkan golden retriever bulmanız mümkün değil. 2 bin TL’ye orijinal Golden olmaz” dedi.

Cins kediler de satışta

Ruhsatsız ve damızlık olarak kullanılan çiftliklerde yüksek para karşılığında üretimi ve satışı yapılan hayvanlar arasında köpeklerden sonra en çok cins kediler geliyor. Kedi çiftliklerinin sayısının da bir hayli fazla olduğu Türkiye’de, çiftleştirilen hayvanlar pet shoplarda yüksek fiyatlara satılıyor.

‘Kanun revize edilmeli’

Uzmanlar ise merdivenaltı köpek üretim yerlerinin fazlalığına dikkati çekiyor. Türkiye Veteriner Hekimleri Konseyi Başkanı Ali Eroğlu konuya ilişkin olarak Milliyet’e şunları söyledi:

“İnternet aracılığıyla değil, belediyelerin bakım merkezi ve barınaklarındaki merkezler aracılığıyla hayvan sahiplenilmeli. Hayvanları Koruma Günü’nde de belirttiğimiz gibi bilinçsiz vatandaşlarımız yüzünden böyle üretim çiftliklerinde hayvan satanlara fırsat tanınıyor. Merdivenaltı üretim çiftlikleri aslında yasak. Ama denetim ve kontrol eksik. Hayvan Hakları Kanunu revize edilemedi. Edilirse rastgele üretim ve satışlar olmayacak. Köpeği paraya endeksli çiftleştirmeler gibi uygulamaların önüne geçilecek. Para kazanmak için sürekli yapılan çiftleştirmeler hayvana zulümdür.”

‘Denetim yok’

Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Başkanı Avukat Ahmet Kemal Şenpolat da şu bilgileri verdi:

“Her önüne gelen çiftlik açabiliyor. Büyük bir kısmı da bunu kaçak olarak yapıyor. Normalde bunu yapabilecek yerler cins hayvanlar için yapıyor, onlarda izinli ve ruhsatlı. Fakat Türkiye’de kontrol ve denetimler yapılmadığı için kapanma bir yana para cezası bile kesilmiyor. Üretim çiftliklerini tarlalarda etrafı kümes gibi çevrilmiş yerler olarak düşünmeyin. İnternette istediğiniz hayvanı yurt dışından kargo ile alabiliyorsunuz. Maliyeti düşürmek için yurt dışından insanlara uçakla otobüs ve trenle kaçak köpekler getiriliyor. Bu hayvanlar doğuruyor, ürüyorlar. Bir anne köpek, merdivenaltı üretim çiftliklerinde doğum makinesi gibi kullanılıyor. Petshoptaki hayvanların çoğu o şekilde.”

 Fiyat tarifesi değişiyor

Satışı yapılan köpeklerin fiyatları ise sosyal medyada ve internette satıcıdan satıcıya değişiyor. Ortalama fiyatlar ise şöyle:

Golden retriever: 2 bin TL

Maltese-Terrier: 3 bin 500 TL

Alman Kurdu: Bin 500- 4 bin TL

Rotweiller: 2 bin 500 TL

Yorkshire: Bin 500- 3 bin 500 TL

İngiliz Bulldog: 6 bin TL

Dogo Argentino: 2 bin TL