Toplumsal cinsiyet eşitliği için medyaya sorumluluk

Ahenk Bayazıt - Birleşmiş Milletler Kadın Birimi’nin (UN Women) 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde başlattığı #IşıkTut kampanyası bugün sona eriyor. Milliyet’in medya partnerliğinde 16 gün süren kampanya boyunca kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü ayrımcılığa ve şiddete ışık tutmak için psikolojik, fiziksel, cinsel, siber olmak üzere şiddetin her türlüsüne ilişkin haberlere, araştırmalara yer verildi. Kampanya toplumsal cinsiyet eşitliği için medyanın önemini bir kez daha ortaya çıkardı. Şiddetle ve ayrımcılıkla mücadele kapsamında cinsiyetçi dilden vazgeçilmesi, toplumun bilinçlendirilmesi, kadınların hak ve özgürlükleri konusunda bilgilendirilmesi için medyaya önemli görevler düşüyor. Bu kapsamda medyanın dikkat etmesi gereken hususlar özetle şöyle;

- Kadına yönelik şiddet haberlerinde failin sorumluluğunu azaltan bir yaklaşıma aracılık edilmemeli.

- Toplumsal olaylar münferit olarak gösterilerek basitleştirilmemeli, şiddete veya cinayete giden süreçte yetkililerin ihmali olup olmadığı araştırılmalı.

- Şiddet içerikli haberlerde saldırganla empati kuran bir dil kullanılmamalı. Şiddet kesinlikle romantize edilmemeli. ‘Yasak aşk, kıskançlık cinayeti, töre cinayeti’ gibi ifadelerden uzak durulmalı.

- Haberlerde cinsiyetçi ve yanlı klişelerden kaçınılmalı, kişilerin kimlikleri değil beyanları esas alınmalı.

- Haberin magazinleştirilmesinden ve popülist bir yaklaşımdan kaçınılmalı. Tarafsızlık ve kamu yararı gözetilmeli. Özel hayat ihlal edilmemeli.

- Haberde kullanılan görsellerin içerikle uyumuna ve konuya katkısına dikkat edilmeli. Görsellerde doğrudan veya dolaylı olarak bir şiddet olup olmadığına özen gösterilmeli. Kadın bedeni üzerinden tık alma, daha çok okunma vs gibi yaklaşımlardan uzak durulmalı.

- Haberde çocukların isimleri ve fotoğrafları kullanılırken hassasiyet gözetilmeli, mağduriyet oluşturulmamalı.

- Toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bir dil oluşturulmalı. Bayan yerine kadın, adam yerine insan, baba ocağı yerine memleket, kadınlarımız yerine kadınlar, işinin eri yerine işinin ustası, çocuk gelin yerine çocuk yaşta evlilik, sportmen yerine sporcu, teknik adam yerine teknik direktör ifadeleri kullanılmalı.