‘Kuran Okuyan Kız’ en pahalı Türk resmi

Osman Hamdi Bey’in 1880 yılında tamamladığı “Kuran Okuyan Kız” isimli tablosu, önceki gün Londra’daki Bonhams Müzayede Evi’nde düzenlenen bir açık artırmada satışa sunuldu. Eser, “19’uncu Yüzyıl Avrupa, Viktorya Dönemi ve Britanya Empresyonist Sanatı” başlıklı müzayedede bir rekora imza atarak 6 milyon 315 bin 62 sterline (44,122,230.38 TL) satıldı ve bir rekora da imza attı. Eser şimdiye kadar dünya genelinde bir Türk sanatçıya ait satılmış en pahalı eser olurken, Türkiye’nin de en pahalı eseri unvanını aldı.

Müzayede evinin 19. Yüzyıl Sanat Bölümü Direktörü Charles O’Brien, “’Kuran Okuyan Kız’, Osman Hamdi Bey’in son yıllarda bir müzayedede ortaya çıkan en iyi tablolarındandı. Teklifin o kadar güçlü olması ve sanatçı için yeni bir dünya rekoru olması beni şaşırtmadı” dedi. Açık artırma öncesinde müzayede yetkilileri Osman Hamdi Bey’in 1880 yılında yaptığı bu tablonun 600 bin sterlin ile 800 bin sterlin arasında alıcı bulacağını tahmin ediyordu.

Oryantalist rekor

Osman Hamdi Bey’in 1860’ta Paris’te hukuk çalışmalarını tamamlarken, büyük Fransız Oryantalist ressamları Jean-Leon Gerome ve Gustave Boulanger’den eğitim aldığını hatırlatan seyahat yazarı Barnaby Rogerson, “Kur’an Okuyan Kız” tablosu için Bonhams dergisinin sonbahar sayısında, “Eser, İslami tasarımlarla renkli bir arka plana karşı Kur’an okurken diz çökmüş genç bir kızı ve Osman Hamdi’nin oryantalizminin eşsiz doğasını ve sanat oyununu gösteriyor” ifadelerini kullanmıştı.

Toplam 10 milyon 970 bin sterlin elde edilen satışta, Avusturyalı oryantalist ressam Ludwig Deutsch’un “The Qanun Player” isimli tablosu da Osman Hamdi Bey’den sonra gecenin ikinci rekorunu elde etti. Eser 1 milyon 167 bin 063 sterlin’e (8 milyon 128 bin 141 TL) satıldı. O’Brien’a göre hem “Kuran Okuyan Kız”ın rekor satışı hem de Avusturyalı Oryantalist ressam Ludwig Deutsch’un eserlerinin yüksek fiyatlara alınması, koleksiyoncuların oryantalist eserlere yöneldiğini gösteriyor. Deutsch’un diğer eserleri “The Connoisseur” 337 bin 563 sterline ve “The Goza Smoker”ı 1 milyon 143 bin sterline satıldı.

‘Yeşil Cami’nin rekorunu kırdı

2016 yılında Osman Hamdi Bey’in “Yeşil Cami Önü” tablosu Antik A.Ş. tarafından satışa sunulmuş ve 13 milyon 509 bin TL’ye alıcı bulmuştu. Eser o dönem En Pahalı Türk Resmi unvanını elde etmişti. Ancak, “Kuran Okuyan Kız” önceki gün düzenlenen satışta “Yeşil Cami Önü”nün rekorunu elinden aldı. Sotheby’s Müzayede Evi de 22 Ekim’de Londra’da düzenleyeceği “Najd Koleksiyonundan Önemli Eserler” müzayedesinde Osman Hamdi Bey’e ait altı eseri satışa sunacak. Eserler için beklenen fiyat aralığı 3 milyon sterlin ile 5 milyon sterlin arasında. 

Klasik eserlerde rekor kıranlar

1.‘Yeşil Cami Önü’ - Osman Hamdi Bey - 13 milyon 509 bin TL

Tablo, 16 insan figürü ve bir köpeği gündelik bir manzara içinde Bursa’daki Yeşil Cami’nin önünde gösteriyor. Edhem Eldem tablo için “1882 tarihli Yeşil Cami Önü, 1880-1900 yılları arasında dış mekân ve güncel sahneler döneminin ilk ve en iddialı örneklerinden birini oluşturmaktadır” diye belirtiyor.

2. ‘İstanbul Hanımefendisi’ - Osman Hamdi Bey - 8 milyon TL

Oryantalist resmin çok başarılı bir örneği olarak gösterilen eser, Türk resim sanatında tam boy olarak bir insanın resmedilmesinin de ilk denemelerinden biri olmasıyla daha da önem kazanıyor.

3. ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ - Osman Hamdi Bey- 5 milyon TL

Ciddi bir ön hazırlığın ardından yapıldığı düşünülen bu başyapıtın tekniği mükemmel olarak nitelendiriliyor. Tablo müzayede rekoru kırdığı dönem Türkiye’de sanat piyasasını canlandırmak adına bir dönüm noktası olmuştu.

4. ‘Avluda Oturanlar’ - İbrahim Çallı- 2 milyon 460 bin TL

İbrahim Çallı’nın başyapıtlarından 1913 tarihli tuval üzerine yağlıboya eser, dönemin gündelik hayatına tanıklık etmesi ve Çallı tekniğini yansıtması bakımından önem taşıyor.

5. ‘Narlar ve Ayvalar’- Şeker Ahmet Paşa - 1.3 milyon TL

Işıkların ve renklerin birbirileriyle oluşturduğu uyum ve resmin gerçekçi duruşu, geometrik açıdan sepetteki ayva ve narların dizilişiyle önemli bir Şeker Ahmet Paşa eseri…

Çağdaş tablolarda en pahalı 5 eser

1- ‘Atomun Parçalanışı ve Bitkisel Yaşam’ - Fahrelnisa Zeid-  5.4 milyon TL

Sanatçının 1962’de yaptığı resim 210 x 540 cm boyutlarındaki ve en önemli çalışmalarından biri. Zeid resimde İslam hat sanatının estetiği ile Sufizmin mistik karakterlerini, Bizans ve Batı sanatının estetiği ile birleştiriyor.

2- ‘Kâbe’ - Erol Akyavaş - 2.9 milyon TL

Akyavaş’ın 1982 tarihli eseri sanatçının tüm dönemlerinin izlerini taşıyan kompozisyonu ile dikkat çekiyor. Tuval üzeri yağlıboya tablo, 268x260 cm ebatlarında.

3- ‘En-el Hak’ - Erol Akyavaş - 2.7 milyon TL

İslam düşünürü mutasavvıf Hallacı Mansur’un tasavvuf inancının yansıdığı ve Akyavaş’ın en önemli eserleri arasında gösterilen tablo, 190 x 350 cm ebatlarında.

4- ‘Mavi Senfoni’ - Burhan Doğançay - 2.7 milyon TL

1987 yılında tuval üzerine karışık teknikle yapılan eseri, Doğançay’ın Sultanahmet Camii’ndeki İznik çinilerinden esinlenilerek yaptı.

5- ‘Kuşatma’ - Erol Akyavaş - 2.6 milyon TL

Akyavaş’ın Türk çağdaş sanatını dünyaya tanıtan eserlerinden olan “Kuşatma”, 266x385 cm boyutlarında ve 1982 tarihli.