Kaçkar Dağları'nda ortaya çıktı: Dünya için yeni bir tür
22.05.2025 - 11:59 | Son Güncellenme:
AA
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kürşat Şahin, Kaçkar Dağları'ndaki keşfettiği kertenkele türüne vefat eden annesinin adını verdi. Şahin; "Dünya için yeni bir tür. Sürüngenlerde yeni bir tür keşfetmek oldukça zor, hele ki bizim ülkemizde" dedi.
Uzun yıllar sürüngen ve amfibi canlılar üzerine çalışan Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kaçkar Dağları'ndaki arazi incelemeleri sırasında keşfettikleri yeni kertenkele türü ve bilimsel araştırmaları hakkında bilgi verdi
Yusufeli ilçesindeki Barhal Vadisi'nin ilginç bir güneşlenme dinamiğine sahip olduğunu, arazide bunu incelemek için çalışmalar yürütürken yeni bir kertenkele türüyle karşılaştıklarını anlatan Şahin, kertenkeleyi ilk gördüğünde desenlerinin değişik olduğunu fark ettiğini söyledi.
Şahin, "Yeni bir tür olduğunu anlayınca çok heyecanlandım. Yanımda Gümüşhane Üniversitesinde görev yapan Doç. Dr. Muammer Kurnaz vardı, göz göze geldik ve heyecanla birbirimize sarıldık." diye konuştu.
"DİĞER KERTENKELELERDEN GENETİK OLARAK UZAK"
Keşfin yapıldığı Barhal Vadisi'nin güneşlenme süresinin diğer vadilere kıyasla oldukça kısa olduğunu dile getiren Şahin, bu özgün ekolojik koşulların türün yaşam alanını da sınırladığını belirtti.
Diğer kertenkele türleri vadinin farklı bölgelerini tercih ederken, keşfedilen yeni türün sadece küçük bir alanda güneşlendiğini aktaran Şahin, "Keşfettiğimiz kertenkele sadece 150 metrelik kaya blokuyla 5-6 metrelik bir kaya yüksekliğinde yani yaklaşık 750 ila 900 metrekarelik bir alanda yaşıyor. Çevresindeki diğer kertenkelelerden de genetik olarak hayli uzak." dedi.
"SÜRÜNGENLERDE YENİ BİR TÜR KEŞFETMEK OLDUKÇA ZOR"
Şahin, kertenkelenin hem morfolojik hem de genetik bazlı analizlerini yaptıklarını ve dünya üzerinde yakın canlı türlerinden oldukça farklı bir tür olduğunu tespit ettiklerini bildirdi.
Kertenkelenin keşfinin ardından tür için taksonomik ve etimolojik olarak bir isim belirlemeleri gerektiğini anlatan Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İlk başta bulunduğu yer olan Barhal Vadisi'nin adını vermeyi düşündük. Ancak o dönem benim için çok zordu, elim bir hastalık nedeniyle annemi kaybetmiştim. Trabzon'da annemi defnettikten sonra arkadaşım Doç. Dr. Muammer Kurnaz taziyeye geldi. Orada babama keşfimizden bahsederek, keşfimize annemin adı 'Saliha' ismini koymamızı önerdi. Ailecek çok duygulandık.
Çünkü bu, dünya için yeni bir tür. Sürüngenlerde yeni bir tür keşfetmek oldukça zor, hele ki bizim ülkemizde. Genç yaşta bu türün kaşiflerinden biri olabildiğim için annemin benimle gurur duyduğuna inanıyorum. Habitatı bozulmadığı sürece adıyla sonsuza kadar yaşayacak. Hepimiz göçüp gitsek de 'Saliha kertenkelesi' sonsuza kadar var olacak. Hala duygulanıyorum."
Türün bilimsel adının "darevskia salihae" olarak literatüre geçtiğini belirten Şahin, kertenkeleyi şimdiye kadar yalnızca Barhal Vadisi'nde tespit ettiklerini, bu nedenle neslinin tükenme riski taşıyabileceğini anlattı.
Şahin, bu konuda koruma ve izleme çalışmalarına devam ettiklerini kaydetti.
