Her ülkenin yılbaşı ritüeli farklı

Bir yıl daha geride kalırken, şans, sağlık, başarı, mutluluk, huzur dilekleriyle tüm dünyayı yeni yıl heyecanı sardı. Bir günde bir şey değişmeyecek ancak yine de saatler 00.00’ı vurduğunda, bir mucize olacakmış gibi dilekler tutulacak. Bu dileklerin kabul olması için de her ülkede ilginç ritüeller düzenleniyor. İşte onlardan bazıları:

- Anadolu’da, un kapları, tüm yıl dolu olsun diye o gece ağzına kadar dolduruluyor, bereket getirsin diye fasulye taneleri evin duvarına serpiliyor.

- Yunan mitolojisine dayandırılan bir geleneğe göre yeni yıla girerken, şans ve bereket getirmesi dileğiyle dış kapıda nar patlatılıyor. Narın taneleri ne kadar saçılırsa o kadar çok şans getireceğine inanılıyor.

-Almanya’da yılbaşında eritilmiş kurşun soğuk suya atılıyor. Kurşunun aldığı şekle göre bir çeşit fal bakılıyor. Almanlar, bereket getirsin diye yemeğin birazını tabaklarında bırakıyor.

- Amerika’da ve Kuzey Avrupa ülkelerinde kapılar ökse otuyla süsleniyor. Saatler gece yarısını gösterdiğinde ökse otunun altında sevdiğin kişiyi öpmenin uğur getirdiğine inanılıyor.

Bir kaşık mercimek

- Danimarka’da yılbaşı gecesi eski tabaklar dostların kapılarında kırılıyor.

- İzlanda’da herkes birbirine kitap hediye ediyor ve aralarında kitap alışverişi yapıyorlar. O geceyi kitap okuyarak ve çikolata yiyerek geçiriyorlar.

- İngiltere’de eve gelen ilk misafirin şans getirdiğine inanılıyor. Tabii misafirin eli kolu dolu gelmesi gerekiyor.

- Brezilyalılar beyaz giyerek yeni yılı karşılıyor. Ayrıca yeni yıla girerken 7 dalga üzerinden atlamanın şans getireceğine inanıyorlar.

- Avustralya’da ise yeni yıl ıslıklar, kornalar, kilise çanlarıyla gürültü yaparak karşılanıyor. Yeni Zelanda’da yüksek sesle tencere tava çalınıyor.

- Avusturya’da yılbaşında, şans getirsin diye dört yapraklı yonca şeklinde naneli dondurma yeniliyor.

- İspanya’da saatler gece yarısını gösterdiğinde, yılın her ayı için bir üzüm, yani 12 tane üzüm yeniyor. Perulular ise şanslarını garantilemek için 13 tane üzüm yiyor.

- Şili’de yeni yıla girerken bir kaşık mercimek yemenin para getireceğine inanılıyor.

- Galler bölgesi yeni yılı guguklu saatle karşılıyor. İlk gonk çaldığında arka kapı açılıp eski yıl uğurlanıyor. On ikinci gonkta ise ön kapı açılıp yeni yıl içeri buyur ediliyor ve şansın eve girmesine izin veriliyor.

- Hollanda’da eski yılın kötü ruhlarını göndermek ve yeni yılı şanslı karşılamak için sokaklarda ateş yakılıyor.

- İsviçre’de, kötü ruhları simgeleyen çeşitli kostümler ve şapkalarla yeni yıl karşılanıyor.

- Sicilya’da şanssızlık getireceğine inanıldığı için yeni yılın ilk günü makarna yenmiyor. Yerine şans kapısını açtığına inanılan lazanya yeniyor.

- Japonya’da evler dini ritüellere göre süsleniyor. Buna göre çam ağacı uzun ömrü, bambu kamışı bolluğu, erik tomurcuğu asaleti simgeliyor. Japonlar, ayrıca yeni yılı neşeli ve şanslı geçirmek için gece yarısında kahkaha atıyorlar.

- Çin’de yeni yıla girerken evlerin kapıları kırmızıya boyanıyor. Eski yılın kötü şansını temizlik yaparak gönderiyorlar. Şans ve bereket getirmesi için evlerine çiçek alıyorlar.

- Norveç’te sütlaç pişiriliyor ve içine badem ekleniyor. Badem kimin kasesinde çıkarsa yeni yılın şanslısı o oluyor.

Yılbaşı ağacının kökleri Anadolu’da

Yeni yılın ilk kez, 4 bin yıl önce, eski Babil’de ilkbahara denk düşen bir zamanda kutlanmaya başlandığı biliniyor. Babilliler’in yazılı bir takvimi yok ancak yeni yıl kutlamalarının 11 gün sürdüğü arkeolojik kayıtlardan biliniyor.

Yeni yılın ocak ayının ilk günü olarak belirlenmesi ise M.Ö. 46 yılına dayanıyor. Roma’da Jul Sezar tarafından kabul edilen ve günümüzde hâlâ kullanılan takvimle 31 Aralık eski yılın son günü, 1 Ocak ise yeni yılın ilk günü olarak kabul ediliyor.

Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ, yılbaşı kutlamalarının Türklerin İslamiyet öncesi dönemdeki geleneklerinden geldiğini söylüyor. Çığ, Mersin Üniversitesi’nde yaptığı bir konuşmasında şu bilgileri vermişti: “Eski Türklerde, gökyüzü tanrısal bir güç olarak kabul ediliyordu. Geceyle gündüz kavga halindeydi. 21 Aralık’ın ardından günlerin uzamaya başlaması, kutsal kabul edilen güneşin kavgayı kazandığı gün olarak kabul edilir ve bunun için şenlikler düzenlenirdi. Bu kutlamalarda ‘Akçam’ denilen çam dalı kullanılır, o çam dalının altına, Tanrı iyi insanlara iyi şeyler sunduğu için hediyeler konulurdu. Tanrı gelecek yıl iyi şeyler versin diye de o çam dalına iyi dilekleri simgeleyen bezler, süsler bağlanırdı. O gün aileler bir araya gelir, yemekler yapılır, yenir, şarkılar söylenip dans edilirdi.”