Bir kahramanın doğuşu

Tarihçi Dr. Mithat Atabay, Atatürk’ün 18 Mart’ta kara muharebelerinden sorumlu olduğunu ve Gelibolu Yarımadası’nda Eceabat Mıntıka Komutanı ve aynı zamanda 19. Tümen Komutanı olarak görev yaptığını vurguladı. Atabay, “18 Mart’ta düşman kuvvetleri karaya asker çıkarmadı. Atatürk, 18 Mart’taki göreviyle ilgili olarak, ‘18 Mart Arıburnu Muharebeleri Raporu’nda, ‘18 Mart’taki görevim, şayet düşman karaya ayak basarsa onları durdurmaktı’ ifadelerini kullanmıştır” dedi.

İnisiyatif kullandı

Atabay, 25 Nisan 1915 sabahı ise düşman kuvvetlerinin Seddülbahir ve Arıburnu’na çıkarma yaptığını, Mustafa Kemal’in o sırada Gelibolu Yarımadası’nda, 5. Ordu’ya bağlı 19. Tümen’in komutanı olduğunu belirterek şunları söyledi: “Mustafa Kemal’in karargâhı Bigalı Köyü’ndeydi. 27. Alay’ın gözetleme birlikleri düşmana karşı koymaya çalıştı. Ancak çok sayıda düşman askeri karaya çıktığı için savunma imkânları kısıtlıydı. Bu durumu öğrenen Mustafa Kemal’in emrinde 57., 72. ve 77. Alaylar bulunuyordu. Kendi inisiyatifiyle üstlerinden emir almadan hareket eden Mustafa Kemal, sabah saat 07.30’da 57. Alay’ı yanına alarak yola çıktı ve saat 10.00 civarında Arıburnu bölgesine ulaştı. Mustafa Kemal’in komutasındaki 57. Alay’ın desteğiyle karaya çıkan düşman askerler bertaraf edildi.” Atabay, Mustafa Kemal’in kendi inisiyatifini kullanarak düşmana müdahale etmesinin savaşın kaderini değiştirdiğini belirtti.

Anafartalar Kahramanı

Düşmanın, 6 Ağustos’ta Anafartalar bölgesine çıkarma yaptığını söyleyen Atabay, “Düşman yenilgiden sonra Türk ordusunu kuşatma harekâtına yöneldi. Ancak Mustafa Kemal, Anafartalar Grup Komutanı olarak görevi üstlendi ve düşmanın karşısına çıktı. Dört gün süren çetin savaşın ardından, 10 Ağustos’ta düşmanı yenerek ‘Anafartalar Kahramanı’ unvanını kazandı. Bu zafer, tüm Türkiye’de büyük yankı uyandırdı ve dünya basınında geniş yer buldu” dedi.

Mustafa Kemal’in Gelibolu Yarımadası’nın savunmasıyla ilgili planlarını I. Dünya Savaşı’ndan iki yıl önce yapmaya başladığını vurgulayan Atabay, “Tümen komutanları arasında en genci Atatürk’tü ancak Gelibolu’yu nasıl savunacağını en iyi bilen kişi de oydu. Bu durum, onun ‘Çanakkale Kahramanı’ olarak ön plana çıkmasını sağladı” ifadesini kullandı. / SEVGİ ÇAVUŞOĞLU

29 Ekim 1915’te Tasvir-i Efkâr gazetesinde İstanbul’u kurtaran iki komutanın resmi vardı: Mirliva Cevat Paşa ve Miralay Mustafa Kemal…