Afrika Boynuzu’nda Türk barışı

AYDIN HASAN/ANKARA- Afrika Boynuzu’nun iki önemli ülkesi Etiyopya ile Somali arasında savaş potansiyeli taşıyan kriz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın devreye girdiği lider diplomasisi ile çözüldü. Ankara Bildirisi, Etiyopya ve Somali liderleri arasında yapılan ve Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın da katıldığı 7 saatlik bir müzakere maratonunun ardından yayınlandı.

Etiyopya’nın, Kızıldeniz’e erişim için Somali’den tek taraflı bağımsızlık ilan eden özerk bölge Somaliland’la yaptığı anlaşma sonrasında iki ülke arasındaki kriz derinleşmişti. Türkiye, Temmuz ayından bu yana Afrika Boynuzu’nda istikrarı ve barışı sağlamak için Etiyopya ve Somali arasında yoğun bir mekik diplomasi yürüttü. Ankara süreci çerçevesinde iki toplantı yapılırken, Fidan da, bölgeye ziyarette bulundu. Erdoğan’ın daveti üzerine Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali, beraberlerinde dışişleri bakanlarının da yer aldığı geniş katılımlı heyetlerle, önceki gün Ankara’da bir araya geldi. Beştepe’deki farklı formatlarda gerçekleştirilen ve yaklaşık 7 saat süren müzakerelerin ardından geceyarısı Ankara bildirisi dünyaya duyuruldu.

Somali’nin bütünlüğü tanındı

Bildiri, Somali ve Etiyopya’nın önümüzdeki döneme güven içinde bakacağına ve yaşananları geride bıraktıklarına dair atıflar içeriyor. Bildiri ile bir taraftan Somali’nin toprak bütünlüğü, birliği ve egemenliği BM Şartı’na ve Afrika Birliği Kurucu Antlaşması’na uygun şekilde ve uluslararası hukukun ilkeleri çerçevesinde tanındı. Diğer taraftan ise Etiyopya’nın uluslararası hukuk çerçevesinde ticari anlamda denize çıkışı, Somali Federal Hükümeti’nin egemen olduğu gerçeğinden hareketle garanti altına alındı.

Bildirinin en önemli operatif maddelerinden biri, Somali ve Etiyopya teknik heyetlerinin Türkiye’nin kolaylaştırıcılığında en geç 2025 yılı Şubat ayına kadar müzakerelere başlamasını ve bu müzakereleri dört ay içinde tamamlamalarını öngörmesi. Bildiride, tarafların taahhütlerin yorumlanması ve uygulanmasına ilişkin her türlü görüş ayrılığını diyalog yoluyla ve gerektiğinde Türkiye’nin desteğiyle barışçıl bir şekilde çözme taahhüdünde bulunduğu kayda geçirildi.

Bildirinin önemi

Bildirinin imzalanması, dünyanın savaşlar ve çatışmalar içinde olduğu bir dönemde krize dönüşen anlaşmazlıkların müzakere yoluyla üstesinden gelinmesinin mümkün olduğunu gösterdi. Ankara Süreci’nde iki ülke arasında 1 Ocak 2024 tarihinden bu yana yaşanan gerginliğin üstesinden gelmek için ülkelerin kırmızı çizgi olarak tanımladıkları hassasiyetler hakkında etraflıca bilgi sahibi olundu ve süreç boyunca bu hassasiyetler dikkate alındı. Fidan, bu süreçte iki kere Ankara’da ve bir kere New York’ta mevkidaşlarıyla kapsamlı görüşmelerde bulundu.

Türkiye’nin lider rolü

Müzakerelerde sağlanan başarıda, Somali Cumhurbaşkanı ve Etiyopya Başbakanının Türkiye’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a duydukları güven önemli bir rol oynadı. Bildiride, tarafların ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bu girişim ve sürece yönelik devam eden bağlılığı için şükranlarını ifade etti.

Erdoğan, Blinken’ı kabul etti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’ya gelen ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ı Esenboğa Havalimanı’nda kabul etti. İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre; Erdoğan, Türkiye’nin en başından beri Suriye’nin toprak bütünlüğünün, birliğinin ve üniter yapısının korunmasından yana olduğunu, Suriye’deki kurumların ihyası ve yeniden imarı noktasında uluslararası toplumun birlikte çalışması gerektiğini belirtti. Suriye’de faaliyet gösteren ve Türkiye için tehdit kaynağı olan, PKK/PYD/YPG ile DEAŞ terör örgütleri başta olmak üzere tüm terörist yapılanmalara karşı Türkiye’nin öncelikle kendi milli güvenliği için önleyici tedbirler alacağını vurgulayan Erdoğan, DEAŞ ile göğüs göğüse mücadele etmiş tek NATO ülkesi olarak, PKK ve uzantılarının sahadaki durumu fırsata çevirme gayretini engelleyeceğini, DEAŞ ile mücadelede zafiyet oluşmasına da asla müsaade etmeyeceğini söyledi. -ANKARA Milliyet

Erdoğan, Sulyok ve Orban ile görüştü

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2024 Türk-Macar Kültür Yılı kapanış töreni dolayısıyla Türkiye’ye ziyarette bulunan Macaristan Cumhurbaşkanı Tamas Sulyok ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile bir araya geldi. Erdoğan, Suriye’de yaşanan son gelişmelerin Türkiye’nin insani ve vicdani dış politikasının ne kadar isabetli olduğunu ortaya koyduğunu belirtirken “Suriye’nin yeniden imarı için AB ülkeleri ile iş birliği gerekli” dedi. Erdoğan, mükemmel seviyede olan ve 100 yılı geride bırakan Türkiye-Macaristan ilişkilerini güçlendirme iradesine sahip olduklarını, karşılıklı ticaret hacmini 6 milyar dolar seviyesine ulaştırmak için gayretlerin artarak sürdürülmesinin önemli olduğunu ifade etti. -ANKARA Milliyet

'Husumeti Erdoğan bitirdi'

Somali ile Etiyopya arasında yaklaşık bir yıldır devam eden bölgesel gerilimi Türkiye’nin arabuluculuğunda sona erdiren Ankara Bildirisi dünya basınında geniş yer buldu. Dünya basını bu tarihi gelişmeyi farklı manşetlerle kamuoyuna duyurdu.

ABD merkezli haber ajansı Associated Press (AP) Ankara Bildirisi ile ilgili haberinde “Etiyopya ve Somali, ayrılıkçı Somaliland bölgesi konusunda ‘teknik görüşmeler’ yapma konusunda anlaştı” başlığını kullandı.

ABD merkezli Bloomberg’in “Etiyopya ve Somali, Türkiye’nin aracılık ettiği anlaşmayla anlaşmazlığı azaltmayı kabul etti” başlığıyla manşete taşıdığı haberinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Somali ve Etiyopya arasında barış ve işbirliğine dayalı yeni bir başlangıç için ilk adımı attık” ifadelerine yer verildi.

Haberde, Türkiye’nin iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin arabulucu rolüne değinilerek, “Bu hareket, Türkiye’nin Afrika’daki etkisini genişletme ve Somali’ye ait açık deniz petrol bloklarını keşfetmek için bir araştırma gemisi göndererek enerji güvenliğini güçlendirme girişimleriyle aynı zamana denk geldi” denildi.

Türkiye’de anlaştılar

Alman haber kanalı Deutsche Welle (DW), “Türkiye, Etiyopya ile Somali’nin husumeti sonlandırmak için anlaştığını söylüyor” başlığıyla manşete taşıdığı haberinde, “Anlaşma, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yardımıyla sağlandı” ifadelerine yer verdi.

Fransız haber kanalı France 24’ün “Türkiye, Etiyopya ve Somali’nin husumeti sona erdirmek için uzlaşmaya vardığını söyledi” başlığıyla manşete taşıdığı haberinde, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı açıklamada, Somali ve Etiyopya’nın Ankara’da Türkiye’nin arabuluculuğunda saatlerce süren görüşmelerin ardından yaklaşık bir yıldır devam eden şiddetli anlaşmazlığa son vermek üzere anlaşmaya vardıklarını söyledi” ifadeleri kullanıldı. -AA