Adım başı pazarlık

Nüfusu 1.5 milyara yakın olan Çin’in dünyanın en kalabalık ülkesi olduğu gerçeğini daha havaalanına iner inmez hissediyorsunuz. Pasaport kontrolünde uzun bir kuyruğa girerek ülkeye adım atıyorsunuz, sonra taksiye binmek için uzun kuyrukta bekleniyor. Trafik nedeniyle havaalanından şehir merkezine gitmek yaklaşık 2 saat sürüyor.

Ticari uçurum
Buraya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın resmi temaslarını izlemek için kalabalık bir ekiple geldik. Erdoğan’ın, geçen haftaki 9 günlük Uzakdoğu gezisinde, Çin’den sonraki durak Endonezya’ydı. Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik ilişkileri geliştirmek amacıyla çıkılan geziye 100’ün üzerinde iş insanı, özel uçakla geldi. İş dünyası özellikle Çin’e çok büyük önem veriyordu.
Türkiye, ihracat bakımından Çin’in çok gerisinde kalmış durumda. Aradaki büyük uçurum dikkati çekiyor. Bu yıl Çin’in Türkiye’ye ithalatı 10 milyar dolar olurken Türkiye’nin ihracatı ise 910 milyon dolarda kaldı. 2014 yılında ise Çin’in Türkiye’ye ithalatı 25 milyar dolar, Türkiye’nin ihracatı ise 3 milyar dolar… Son 5 yıldaki verilere göre ise Çin’in Türkiye’ye ithalatı 110 milyar dolar, Türkiye’nin ihracatı ise
15 milyar dolar oldu.
Çin’in başkenti Pekin’e geldiğimiz gün, nem oranı yüzde 90’a yakındı; sisli ve kirli hava nedeniyle nefes almak neredeyse imkânsızdı.
Çin’de taksiye binerken şoförle pazarlık etmeniz gerekiyor. Bir taksici gideceğimiz yol için 100 dolar istedi, kimi 50 dolara kadar indi. Daha sonra normal fiyatın 30 dolar civarında olduğunu öğrendik. Alışverişe çıktığımızda yağmur yağdığı için Türkiye’de de satılan naylon şeffaf şemsiyelerden aldım. Türkiye’de fiyatı en fazla 5 lira olan şemsiye 2 dolar verdim. Çin’in çok ucuz bir ülke olduğu hep söylenir ama alışveriş merkezlerinde kısa bir tur atınca o kadar da ucuz olmadığı fark ediliyor. Ucuz olan ürünler, ünlü markaların taklitleri; taklit ürünler ise ayrı alışveriş merkezlerinde satılıyor.

Taklit ürün cenneti
Taklit ürün satan merkezlerde neredeyse her markanın taklit ürünü var. Burada da satıcılarla iyi bir pazarlık etmeniz gerekiyor. Bir markanın taklidi olan ayakkabıya satıcı 200 dolar istiyor. “Olmaz çok pahalı” diyorum; “Sen ne kadar verirsin?” diye soruyor. Fiyatı önce 150, sonra 100 dolara kadar indiriyor. Bir itirazla 75 dolara, gitmeye kalkınca 50 dolara, “hayır” dedikçe sonunda fiyatı 20 dolara indiriyor.
Hediyelik eşya satan dükkânların olduğu Wangfujing Caddesi’nde, akrep, çekirge ve pek çok böceğin satıldığı yemek tezgâhları da bulunuyor. Çinliler, tezgâhların başında iştahla bu böcekleri yiyor.
Daha sonra gittiğimiz dünyanın en büyük meydanı olarak nitelenen Tiananmen Meydanı’nı öyle kalabalık ki büyük bir meydanda olduğumu bile fark edemiyorum. Buradan alt geçitle Yasak Şehre doğru gidiyoruz. Yasak Şehir’e giriş için 30 civarında bilet satış yeri hazırlanmış. Hepsinin önünde de uzun kuyruklar var. Bilet alabilmek için kuyrukta yarım saat beklemeniz gerekiyor. Turnikelerden geçerken de ana girişte kalabalık nedeniyle uzun süre beklemek gerekiyor. Ünlü Yasak Şehir’den, hem gezip görülecek çok yer olduğu hem de kalabalık olduğu için 3 saate ancak çıkabiliyoruz.

Sosyal medya yasak
Ekonomik büyüklüğü ile dünyada birkaç ülkeden biri olan Çin, dünyaya kapalı bir toplum. Twitter ve Facebook’a erişilemiyor. Caddelerde bisikletlerin çokluğu dikkatimizi çekiyor. Her zaman da kalabalıktan ötürü trafik var. Taksilere merkezde binmek de kolay değil. Almıyorlar ve aldıkları zaman da taksimetre dışında ücret istiyorlar.
Şehir merkezinde çok yüksek yeni binalar ile tek katlı eski binalar yan yana dikkatimizi çeken bir diğer nokta. Dünyanın ekonomik açıdan devleri arasında yer alan Çin’in fakir kesimiyle de tanışmış oluyoruz böylece.