23 Nisan 1920'de kayda geçti: İşte TBMM'nin ilk tutanağı
23.04.2025 - 11:03 | Son Güncellenme:
Türkiye Büyük Millet Meclisi, 23 Nisan 1920'de açıldı. En yaşlı üye Sinop mebusu Şerif Bey'in açılış konuşması ile tüm dünyaya ilan edildi. Meclis'in açılışı ile Mustafa Kemal Atatürk de ilk gün kısa bir konuşma yaptı. O tarihi gün tutanaklara iki sayfayla kayda geçti. Şimdi o tutanağın hem Osmanlıcası hem de Türkçesi Meclis'in en güzide noktasında saklanıyor.
Takvim yaprakları 23 Nisan 1920'yi gösteriyordu. O gün bir milletin egemenliğini yeniden kazanmak için kıvılcım ateşlendi. Türkiye Büyük Millet Meclisi, bir cuma namazı sonrası kurbanlar kesildikten sonra açıldı. Ve ilk oturum başladı, Meclis'in hafızası olan ilk tutanak da tutuldu.
Mustafa Kemal, 19 Mart 1920'de yayımladığı genelgeyle, ''Ankara'da olağanüstü yetkili bir Meclis''in toplanacağını duyurdu. Cumhuriyete giden yolda büyük adımlar atılmasını sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 105 yıl önce 23 Nisan'da açılması, Türkiye Cumhuriyetinin kurtuluş mücadelesinin en önemli safhalarından birisi oldu.
İstanbul işgal altında olduğu için 15 gün içerisinde seçime gidilerek Meclis'in Ankara'da toplanması için Mustafa Kemal Atatürk'ün hazırladığı genelge de TBBM arşivinde.
Büyük Millet Meclisi'nin varlığı, 23 Nisan 1920 günü, en yaşlı üye Sinop mebusu Şerif Bey’in açılış konuşması ile tüm dünyaya ilan edildi. İlerleyen yıllarda Atatürk tarafından kaleme alındığı ortaya çıkan konuşma metninde Şerif Bey, "Ezelden beri hür ve serbest milletimiz, esaret vaziyetini tam bir şiddet ve katiyetle reddetmiş ve derhal vekillerini toplamaya başlayarak yüce Meclis'inizi vücuda getirmiştir" diyordu. İşte o sözler tutanaklara işlendi.
Mustafa Kemal Atatürk de "Bütün gayemiz bu millî sınır dahilindeki milletimizin istirahatını, refahını ve bu millî sınır ile belirlenmiş vatanımızın tamamiyetini korumaktan ibarettir" dedi ilk Meclis oturumunda.
CNN TÜRK Muhabiri Melike Görür: Elimde gördüğünüz bu sayfalar, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk tutanağı. 23 Nisan 1920 yılında saat 1.45'ten sonra kayda geçti. Tarih ise 23 Nisan 1920'ydi. Uzun yıllardır hem Osmanlıcası hem de Türkçesi, TBMM kütüphanesinin en güzide yerinde saklanıyor.
O kısa mesajların ardından Meclis kapandı. Tutanaklara da 2 sayfa olarak yansıdı. Sonrasındaki günlerde uzun mesajlar verildi.
