14.01.2021 - 14:45 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Rusya'nın başkenti Moskova'daki zirveden Türkiye'yi Azerbaycan'a doğrudan bağlayan haritanın çıkmasıyla Dağlık Karabağ bir kez daha gündemin en tepesine yerleşti.
Rus Kommersant gazetesi, Azerbaycan ve Ermenistan arasında inşa edilecek yollar ve demiryolu projelerini gösteren haritayı sayfalarına taşıdı. Harita, Azerbaycan ve Türkiye arasında kurulacak bağlantıyı açıkça gösteriyor. Yeni projede ayrıca Ermenistan ve Rusya bağlantısı da var.
Kasım 2020'de yenilgiyi kabul edip işgal ettiği toprakların büyük çoğunluğundan çekilen Ermenistan'da ise, 11 Ocak zirvesi yeni bir siyasi türbülansa yol açtı. Yerel medya Zhoghovurd gazetesi, savaş sonrasında Ermenistan'da dikkat çekici gelişmelerin meydana geldiğini, bazı Ulusal Güvenlik Servisi çalışanlarının siyasilerin emirlerini reddettiğini yazdı.
Rusya lideri Vladimir Putin'in davetiyle Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın bir araya geldiği zirveden çıkan sonuçlar, Erivan'da büyük bir hayal kırıklığına neden oldu. BBC, Ermenistan'ın Moskova zirvesinden 44 günlük Dağlık Karabağ savaşında Azerbaycan tarafından esir alınan askerlerin iadesi konusunda bir anlaşma beklediğini bildiriyor.
Ermenistan'ın ilk ombudsmanı ve Yasal Şiddete Karşı Sivil Toplum Örgütü başkanı Larisa Alaverdyan, "Olumlu olan tek şey müzakerelerin devam ediyor olmasıdır. Görüşmeler olursa savaş olmaz" diyor.
Küreselleşme ve Bölgesel İşbirliği Analitik Merkezi başkanı Stepan Grigoryan ise, "Ermenistan'ın şu anda en büyük endişesi tutsakların ve rehinelerin serbest bırakılması. Diğer konuların bizim için ne kadar önemli olduğunu söylemek zor" ifadesini kullanıyor. BBC'ye konuşan siyaset bilimci Stepan Grigoryan, "Ermenistan tarafı için bir diğer önemli konu da Dağlık Karabağ'ın statüsüyle ilgili müzakerelerin başlamasıdır. Bu da olmadı" dedi.
Başbakan Paşinyan'ı yerden yere vuran Stepan Grigoryan'a göre, durum Rusya tarafından kontrol ediliyor ve Moskova şu anda çok sert bir şekilde Azerbaycan yanlısı: "Bugün Rusya neredeyse arabuluculuk yapmıyor, Azerbaycan tarafında. Buna şaşırıyorum. Hem Vladimir Putin hem de Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bu pozisyonu aldı."
9 Kasım'da imzalanan anlaşmayla 10 Kasım 2020'de silahların susması üzerine yazdığı makaleye 'Rusya ikinci Karabağ savaşında nasıl kaybetti?' başlığı atan Rus Strateji ve Teknoloji Analiz Merkezinden Konstantin Makiyenko, "Karabağ savaşı, Ermenistan'ın yanı sıra Rusya için de felaketle sonuçlandı" deyip eklemişti:
"Başarılı bir arabuluculuk ve barış güçleri konuşlandırmaktan oluşan aldatıcı bir dış politika zaferinin ince perdesinin arkasından, çok yakında acı bir gerçek ortaya çıkacak. Başarılı ve hırçın Türkiye'nin prestiji ise tam tersine muazzam bir şekilde arttı."
Strateji ve Teknoloji Analiz Merkezi'nin direktör yardımcısı Konstantin Makienko, yine Vedomosti gazetesinde bu kez 11 Ocak zirvesinin ardından 'Karabağ'ın statükosu' başlığıyla Putin, Aliyev ve Paşinyan görüşmesinin perde arkasını kaleme aldı.
Rus düşünce kuruluşu yetkilisi Makiyenko, Rusya'nın gelecek beş yılda Ermenistan'ın bile tanımadığı kağıt üstündeki Dağlık Karabağ yönetimini devralabileceğini savundu. Açılan yeni sayfada en büyük meydan okumanın Karabağ'ın statükosunun korunması ve sağlamlaştırılması olacağını belirten Makiyenko, çözümün Rus diplomasi ve askeri güçlerine bağlı olmadığını, Rusya ve Türkiye eşleşmesinin sonucu belirleyeceğini yazdı.
Türkiye'nin geride kalan 10 yılda savunma teknolojisini modern silahlarla yenilediğini belirten Rus uzman, 44 gün süren savaşta Türkiye'nin sağladığı silahlı insansız hava araçları (SİHA) ve ordu birliklerine verdiği taktiklerle Azerbaycan'ın zafere ulaştığını aktardı. Makiyenko, Türk yapımı SİHA'ların Türkler tarafından kullanıldığına yönelik küçük şüphelerin bulunduğunu da ileri sürdü.
Gelinen noktada Ermenilerin geleceğe karamsar baktığını, hiç kimse tarafından tanınmayan kağıt üstündeki Dağlık Karabağ yönetiminin devlet olma uğraşlarının ağır bir darbe yediğini vurgulayan Makiyenko, buna karşın Rus ordusunun Ermeniler için tek umut olabileceğini savundu. Rus uzman, Ermenilerin yüksek teknolojiyle donatılan bir ordu yaratmalarını, İsrail gibi süper askerileşmelerini önerdi.
Rus yayın organı Sputnik'in Ermenice versiyonunda da, Kommersant'ın ardından yine bölgedeki demiryollarını gösteren bir haritayı yayınlandı.
Rus Ria News, 9 Kasım anlaşmasıyla çatışma hatları ve Laçın koridoruna yerleşen 1960 Rus barış gücü askerlerinin Dağlık Karabağ'daki tatbikatını gösteren bir video yayınladı.
Rus medyası, daha önce bölgeye konuşlandırılan askerlerin tatbikat videolarını yayınlamamıştı. Ria News'ın kaydı, bir ilk niteliği taşıyor.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı ise, asker taşıyan bir aracın 12 Ocak'ta Şuşa yönünde kaza yaptığını bugün açıkladı. Olayda bir asker yaşamını yitirdi, ikisi yaralandı.
Dağlık Karabağ savaşı 44 günde Azerbaycan'ın tarihi zaferiyle bitti, 9 Kasım'daki ateşkes anlaşmasından iki ay sonra, 11 Ocak'ta Rusya'nın başkenti Moskova'da yeni imzalar atıldı.
Putin'in davetiyle savaşın ardından ilk kez bir araya gelen Aliyev ve Paşinyan, bölgenin geleceğini belirleyecek yeni bir bildiriyi imzaladı.
Böylece, Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla kapanan demiryollarının neredeyse 30 yıl sonra yeniden canlandırılması hedefleniyor.
9 Kasım tarihinde imzalanan tarihi anlaşmayla, Azerbaycan yaklaşık 30 yıldır Ermenistan işgali altındaki topraklarının büyük çoğunluğunu resmen geri aldı. Ağdam, Kelbecer ve Laçın çevresindeki işgalci Ermeniler 1 Aralık 2020 tarihine kadar çekildi, Azerbaycan askerleri bölgeye yerleşti.
Anlaşmayla Dağlık Karabağ'daki çatışma hatlarına 1960 Rus barış gücü askeri yerleştirildi, Ermenistan ve Hankendi arasındaki Laçın Koridoru'nun güvenliği de Ruslar tarafından sağlanıyor.
Türkiye ise anlaşmanın gereği olarak Rusya'yla birlikte Dağlık Karabağ sınırında kurulan ateşkes gözlem merkezinde askerleriyle yer alıyor.