Son dakika haberi: Tehlike bitti sanmışlardı... Felaket çok yakın!
07.02.2021 - 12:51 | Son Güncellenme:
İnsanlığın sonunu getirebilecek felaketler zincirinin ilk halkasını tetiklemesinden korkuluyordu... Ve korkulan oldu. Uzmanların uyarı üstüne uyarı yapmasının ardından 'canavar'la ilgili son açıklama en yetkili isimden geldi. Avrupa Uzay Ajansı tarafından sağlanan görüntüler ve İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin uçuşları tarafından edinilen bilgiler incelendi ve insanları büyük bir tehlikenin beklediği açıklandı.
Koronavirüs salgınını bir an unutturan ve bütün dünyayı alarma geçiren tehlikede önceki ay, korkudan titreten yeni bir gelişme yaşandı. Bilim insanları, çarpışmayla insanlığın sonu getirebilecek felaketler zincirinin ilk halkasının tetiklenebileceği uyarısında bulunuyordu.
Bir zamanlar Jameika kadar büyük olduğu bilinen ve dünyanın en büyük buzdağı olan A68A'dan dev bir parça daha koptu. İngiltere hükümeti, Güney Atlantik'te Güney Georgia Adası'na doğru sürüklenen buzdağına geçen ay bir araştırma ekibi göndermişti.
Ancak İngiliz Antarktik Araştırma Kurumu'na ait geminin bölgeye ulaşıncaya kadar inceleyecek bir şey kalmayacağından endişe ediliyor.
Uydu görüntüleri, Antarktika'dan koptuktan sonra bölünen iki dev parçanın, birlikte Güney Georgia'nın 135 kilometre kadar güneydoğusunda sürüklendiğini gösteriyor. Şu anda birlikte hareket eden iki bloğun yakında birbirlerinden ayrılması bekleniyor.
A68A Temmuz 2017'de Larsen C Kıta Sahanlığı'ndan koptuğunda 5 bin 800 kilometre kare büyüklüğündeydi. Geçen hafta yapılan ölçümlerde buzdağının büyüklüğünün 2 bin 450 kilometre kareye indiği görüldü.
Buzdağından kopan parçalardan dördü, Güney Georgia Adası'na 60 kilometre kadar yaklaştı. Buzdağına A68a ismini ABD Ulusal Buz Merkezi vermişti. Ana kütlenin adı değişmezken, kopan her parça ya da "yavru buzdağları" yeni bir harfle adlandırılıyor. Bölünen son kütlenin adı A68g.
Buzdağının, yedi milyon penguen dahil 30 milyon kadar kuş ve 2 milyon fokun yaşadığı tahmin edilen Güney Georgia Adası'na çarparak karaya oturması halinde bölgedeki penguenler ve fokların besin kaynaklarına ulaşma yollarının kapanacağından endişe ediliyordu.
Buzdağındaki yeni bölünmeyle, bu tehlikenin büyük ölçüde ortadan kalktı. Ancak insanlar için yeni ve daha büyük bir tehlike kapıda. Amerikan Wall Street Journal gazetesinin haberine göre parçalanmış buzdağları, kuzeye doğru sürüklenmeye başlıyor.
A68a'nın kuzeye yolculuğunu izleyen İngiliz Antarktik Araştırması'nın uzaktan algılama sorumlusu Andrew Fleming, "Buzdağı parçalandıkça, binlerce küçük buzdağı bölgedeki nakliye şeritlerini engelleme olasılığına sahip" dedi.
Avrupa Uzay Ajansı tarafından sağlanan görüntüler ve İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin uçuşları tarafından edinilen bilgileri inceleyen Andrew Fleming, halen A68a olarak adlandırılan en büyük bölümün New York kadar büyük olduğunu hatırlattı.
Dünyanın en ünlü buzdağı sayılan A68a, bir zamanlar birleşik bir buzdağıydı. A68a'ya artık iki küçük parça (A68d ve A68e) eşlik ediyor. Uzmanlar bu iki küçük parçaya 'canavarın yavruları' diyor.
Bu devasa buz kütleleri, Temmuz 2017'de Antarktika'dan başlayan uzun yolculuğu sırasında daha önce birkaç parçaya bölünmüştü.
200 metre derinliğe sahip olan buzdağının erimesiyle deniz suyu sıcaklığının değişeceği, çok büyük miktarlarda tatlı su açığa çıkacağı için planktonik organizmalardan balinalara bölgedeki tüm deniz canlılarının yaşamının olumsuz etkileneceği düşünülüyordu.
Uzmanlar yine de buzdağı parçalarının penguen ve fokların ana besin kaynakları olan balık ve kril bulmasını güçleştirebileceğini söylüyor.
ABD'nin Boulder bölgesindeki Colorado Üniversitesi'nden bilim adamı Ted Scambos, A68a adı verilen dev buz kütlesi hakkında çok kritik bir açıklamada bulunmuştu. Uluslararası haber ajansı Reuters'a açıklamalarda bulunan Scambos ve A68a onun "yavrularının" hala hareket halinde olduğunu ve Güney Georgia Adası yakınlarındaki sularda döndüğünü söylemişti.
Scambos ve diğer bilim adamları, Temmuz 2017'de Antarktika'daki Larsen C buz sahanlığından koptuğundan ve "buzdağı geçidi" olarak bilinen bir bölgeden kuzeye doğru sürüklendiğinden beri buzdağını izliyorlar.
Scambos, A68a'nın kenarlarının "yemek tabağı gibi kıvrıldığını" ve daha sıcak akıntılardan geçtiği anların, parçaların yanlarından kopmasına neden olduğunu söyledi.
Scambos, Aralık ayında buzun sığ sularda ilerlerken bunu çoktan yapmış olabileceğini söylüyor. Scambos, ayrıca bebek buzdağlarının da hala bir tehdit olduğunu söyledi. Scambos, "Etrafta dolanan şehir bloğu büyüklüğünde buzdağları var," dedi. Bilim adamları, dördü adaya yakın olan bu küçük parçalardan altı tanesini izliyor.
Aralık ayında adanın batı sahanlığına yaklaşırken A68a'dan parçalar kopmaya başladı. Güçlü akımlar buzdağının yaklaşık 180 derece dönmesine neden oldu.
Uydu görüntüleri, su altında bulunan büyük bir kayalığın, buzdağını kırıp ilk büyük kırılmaya neden olabileceğini gösteriyor. Scambos, buzdağlarının adanın etrafında "dolaşmaya devam ettiğini" söyledi. Scambos, "Kısa bir süre için durabilirler... Günler, belki haftalar sürer." ifadelerini kullandı.
Ancak bilin insanı sonra eriyip incelmeleri gerektiğini söyledi ve buzdağlarının onlar için fazla sıcak olan bir suda yüzdüklerinin altını çizdi.
Uzaktan algılama uzmanı Pierre Markuse ise, "En büyük parça, A68a, son birkaç gün Güney Georgia adasının yaklaşık 150 kilometre güneyinde bir girdaba yakalanmış gibi görünüyor, saat yönünün tersine dönüyor ve yine batıya geri dönüyor" ifadelerini kullandı.
4200 kilometrekare büyüklüğündeki dev buzdağının Güney Georgia Adası ile çarpışma rotasında olduğu aktarıldı. 'Canavar' buzdağının şekli, işaret parmağıyla sıkılmış bir yumruğa benzetilmişti. Bu haftanın başlarında uydu görüntüleri, sürüklenen kütlenin 'parmağı' boyunca uzanan fay hatlarının tamamen kırıldığına dair ilk kanıtı yakalamış oldu.
RAF'ın yayınladığı yeni görüntüler, bir zamanlar dünyanın en büyük buzdağının parçalarının buzdağının ana kütlesinden nasıl ayrıldığını gösteriyor.
Güney Georgia Adası'yla neredeyse aynı büyüklükte olan A68a buzdağı ile ilgili uzmanlar insanlığın sonunu getirebilecek felaketler zincirinin ilk halkasının tetiklenebileceği uyarısında bulunuyor.
NEDEN BÖLÜNDÜĞÜ TAM OLARAK BİLİNMİYOR
Nisan ayında 5 bin 100 kilometrekareye kadar küçülen A68a'nın niye bölündüğü tam olarak bilinmese de ESA denizin, buzdağının ilerlediği rotada parçalanmasına neden olabilecek kadar sığ olabileceğini bildirdi.
A68a adlı buzdağının, 3.528 kilometre yüzölçümü olan adaya 90 kilometre kadar yaklaştığı geçen hafta duyurulmuştu.
Temmuz 2017'de Larsen C Kıta Sahanlığı'ndan kopan A68a, yakın bir zamana kadar dünyanın en büyük buzdağıydı.
Antarktika'nın Weddell denizindeki A-23a, yaklaşık 4 bin metrekarelik yüzölçümüyle unvanın yeni sahibi oldu. Karşılaştırma için rakamlara göz atmak yeterli: Rize 3 bin 920 kilometrekareyken, İstanbul'un yüzölçümü 5 bin 343 kilometrekare.
Zaman içinde kütlesinin önemli bir bölümünü kaybeden buzdağı, kıta sahanlığından koptuğunda Lüksemburg'un iki katı kadar bir yüzölçümüne (5 bin 800 kilometre kare) sahipti.
İngiliz Antarktik Araştırma Kurumu'nda görevli inceleme ekibinin Ocak sonunda bölgede olması bekleniyor. Ekibin uzaktan kumanda edilen iki sualtı planörü ve diğer cihazlarla örnek toplayarak buzdağının çevresine etkilerini inceleyeceği belirtiliyor.
Güney Georgia'da kışın daimi yerleşim yok. Yaz aylarında adada 30 kadar kişi ikamet ediyor. Ancak Güney Georgia, penguenler ve balıkçıllar için dünyanın en önemli üreme alanı.
Adada yedi milyon penguen dahil 30 milyon kadar kuş ve iki milyon fokun yaşadığı tahmin ediliyor.
Dünyanın en büyük buzdağı unvanını kaybeden A68a'nın bu hayvanlarla adayı besleyen kaynaklar arasındaki yolları kapatmasından korkuluyordu.
200 metre derinliğe sahip olan buzdağının erimesiyle deniz suyu sıcaklığının değişecek olması en ciddi kaygılardan biriydi. Bunun sonucunda çok büyük miktarlarda tatlı su açığa çıkacağı için planktonik organizmalardan balinaya bölgedeki tüm deniz canlılarının yaşamının olumsuz etkileneceği belirtiliyordu.
Uzmanlar, buzdağının adaya çarptıktan sonra kara oturmasıyla bölgedeki besin zincirinin bozulacağını kaydediyordu. Bunun sonucu olarak penguen ve fokların ana besin kaynağı olan balık ve kril bulmasının güçleşeceğini söylüyordu.
