01.03.2021 - 08:35 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Dağlık Karabağ savaşının kaybedilmesiyle türbülansa giren ve ordunun geçen hafta verdiği muhtırayla siyasi krizin boyut değiştirdiği Ermenistan'da, bugün başkent Erivan bir kez daha sarsıldı.
Ordu tarafından istifası istenen Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Pazar günü yaptığı açıklamada, ülkenin demokratik ve anayasal sistemini savunmak için 1 Mart'ta bir miting ve yürüyüş çağrısı yaptı.
Facebook hesabından canlı yayın yapan Paşinyan, "Yarınki miting ve yürüyüşün amacı, Ermenistan'daki demokratik anayasal sistemi ve halkın gücünü savunmaktır. Bizim değil, halkın. Çünkü ülkemizdeki güç halka aittir" dedi.
Günlerdir sokaklarda kurdukları çadırlarda geceleyen muhalifler de bugün harekete geçti, Reuters haber ajansı protestocuların Ermenistan hükümet binasına girdiğini bildiriyor. Sosyal medyaya düşen görüntülerde, hükümet binasının içerisinde bir grup göstericinin olduğu, aralarından birinin megafonla kalabalığa seslendiği görülüyor.
Gece kurdukları çadırlarda sabahlayan muhalifler de bugün sokağa indi. Reuters haber ajansı, protestocuların Ermenistan hükümet binasına saldırdığını bildiriyor.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın destekçileri ve muhaliflerin kitlesel mitingleri, ordunun başbakan ve hükümetin istifasını talep eden bir açıklama yapması üzerine geçen hafta Perşembe günü ülkeyi salladı. Paşinyan, muhtırayı bir askeri darbe girişimi olarak değerlendirerek sert tepki gösterdi ve Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan'ı görevden aldığını duyurdu. Ancak Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan, söz konusu talebi imzalamayı reddetti.
Daha sonra Paşinyan, belgeyi tekrar cumhurbaşkanına gönderdi ve destekçilerini 1 Mart'ta Erivan'ın merkez meydanında bir miting için toplanmaya çağırdı. Paşinyan, mitinge Erivan ve Ermenistan'ın dört bir yanından olabildiğince çok insanın katılacağını umduğunu söyledi.
Muhalif yerel medya, Paşinyan'ın mitingine ülkenin zenginlerinin destek verdiğini, Hovhannes Harutyunyan gibi valilerin ise tüm memurları bugün Erivan'da gerçekleşecek mitinge gönderdiğini ileri sürüyor.
Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan'ın kararnameyi imzalamak veya Anayasa Mahkemesine itiraz etmek için üç günü bulunuyor. Paşinyan'ın partisi Benim Adımım ise Sarkisyan'ın görevden alabileceği imasında bulundu.
İktidar partisi üyesi üyesi Vahan Hovakimyan, Facebook sayfasında Cumhurbaşkanı Sarkisyan aleyhine suçlama olasılığını kaydetti. Hovakimyan'a göre, anayasanın ağır ihlali nedeniyle Cumhurbaşkanının görevden alınmasına yönelik gerekçeler var. Ermenistan Anayasa Mahkemesi'ne göre, siyasal sistemde Cumhurbaşkanı parlamento tarafından görevden alınabiliyor.
9 Kasım'da yenilgi anlaşmasını imzalayan Başbakan Nikol Paşinyan, hafta içinde Genelkurmay Başkan Yardımcısı Tiran Kaçaryan'ı görevden aldı. Yerel medyaya verdiği röportajda ise Rus İskender füzelerini savaşta Azerbaycan'a attıklarını ilk kez itiraf etti.
Çarşamba günü yayınlanan röportajda bir diğer dikkat çeken detay, Paşinyan'ın söz konusu füzelerin ancak yüzde 10'unun patladığını ve diğerlerinin infilak etmediğini söylemesiydi.
Röportajın üzerinden bir gün geçmeden Ermenistan'da fırtına koptu. Genelkurmay Başkanı ve diğer komutanlar, Başbakan Paşinyan'ın istifasını isteyen bir bildiri yayımladı. Ordunun bildirisi, Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Tiran Kaçaryan'ın Paşinyan tarafından görevden alınmasının ardından geldi. Kaçaryan, Paşinyan'ın Ermenistan'ın ana askeri müttefiki olan Rusya tarafından tedarik edilen İskender füzelerinin hedefleri vurmadığı yönündeki iddialarıyla alay etmişti.
Başbakan Paşinyan ise, bildiriden sonra yaptığı ilk açıklamada bir askeri darbe teşebbüsünün olduğunu söyledi ve destekçilerini sokağa çıkmaya çağırdı. Nikol Paşinyan, bir sonraki adım olarak istifasını isteyen Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan'ı kovduğunu Facebook üzerinden yaptığı canlı yayında açıkladı.
Hem Paşinyan taraftarları hem de muhalifler başkent Erivan'da gösteri yaparken, gökyüzünde savaş uçaklarının sesi duyuldu. Yerel medya, alçak uçuş yapan jetlerin Rus üretimi MiG-29 olduğunu bildirdi.
Başbakan Paşinyan, yerel medyaya verdiği mülakatta, eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın Dağlık Karabağ savaşında Rus İskender füzelerinin neden kullanılmadığıyla ilgili eleştirilerinin hatırlatılması üzerine, "Sorduğu sorunun cevabını bilmeli ve cevabını bildiği soruları sormalı. İskender füzelerinin neden patlamadığını ya da yüzde 10'unun patladığını söyleyebilir mi?" demişti. Paşinyan, röportajda bu silahların 80'lerin teknolojisi olduğunu söyledi. Gazeteye göre bunun üzerine Rusya Parlamentosu'nun alta kanadı Duma'nun Savunma Komisyonu Başkan Yardımcısı Aleksander Şerin, Paşinyan'ın Rus silahlarını eleştirerek suçsuz çıkmaya çalıştığını öne sürdü.
Rus İzvestiya gazetesinde yer alan bir habere göre de, Ermenistan Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan, daha önce bu gazeteye verdiği bir mülakatta füzelerin kullanılması için Paşinyan'dan birkaç kez izin istediklerini ancak Başbakan'ın uluslararası toplumun tepkisinden çekinerek buna izin vermediğini söyledi.
27 Eylül tarihinde başlayan Dağlık Karabağ savaşı, Azerbaycan'ın mutlak zaferiyle sona erdi. 9 Kasım'da yenilgi anlaşmasını imzalayan Başbakan Paşinyan, haftalar boyunca protestoların hedefi olmuş ve göstericiler mağlup başbakanın istifasını istemişti.
Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev, 11 Ocak'ta Rusya'nın başkenti Moskova'daki zirvede Rus lider Vladimir Putin ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyanla buluşup yeni bir anlaşmaya imza attı. Ermenistan'ın mağlubiyetiyle sonuçlanan savaşı bitiren 9 Kasım ateşkes anlaşmasının ardından ilk kez bir araya gelen Aliyev ve Paşinyan, el sıkışmadı.
Moskova zirvesinde imzalanan bildiriyle, Azerbaycan'ı Nahçıvan ve Türkiye'ye doğrudan bağlayacak demiryolu hattının haritası da ortaya çıktı.
11 Ocak tarihindeki Moskova zirvesinde imza konulan bildiri, savaşın kaybedeni Erivan'da büyük hayal kırıklığına yol açtı. Ermenistan, özellikle savaş esirleri başlığında istediğini elde edemedi.