25.02.2021 - 23:40 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Son Dakika Haberine göre; Azerbaycan karşısında 44 günde diz çöken ve Dağlık Karabağ'da işgal altında tuttuğu toprakları kaybeden Ermenistan'da bugün kıyamet koptu, dünya saniye saniye başkent Erivan'ı izliyor.
9 Kasım'da yenilgi anlaşmasını imzalayan Başbakan Nikol Paşinyan, hafta içinde Genelkurmay Başkan Yardımcısı Tiran Kaçaryan'ı görevden aldı. Yerel medyaya verdiği röportajda ise Rus İskender füzelerini savaşta Azerbaycan'a attıklarını ilk kez itiraf etti.
Çarşamba günü yayınlanan röportajda bir diğer dikkat çeken detay, Paşinyan'ın söz konusu füzelerin ancak yüzde 10'unun patladığını ve diğerlerinin infilak etmediğini söylemesiydi.
Röportajın üzerinden bir gün geçmeden Ermenistan'da fırtına koptu. Genelkurmay Başkanı ve diğer komutanlar, Başbakan Paşinyan'ın istifasını isteyen bir bildiri yayımladı. Perşembe sabahı yayınlanan bildiriyi Reuters haber ajansı 'son dakika' koduyla geçti, bir anda tüm dünyanın gözü Ermenistan'ın başkenti Erivan'a çevrildi.
Ordunun bildirisi, Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Tiran Kaçaryan'ın Paşinyan tarafından görevden alınmasının ardından geldi. Kaçaryan, Paşinyan'ın Ermenistan'ın ana askeri müttefiki olan Rusya tarafından tedarik edilen İskender füzelerinin hedefleri vurmadığı yönündeki iddialarıyla alay etmişti.
Başbakan Paşinyan ise, bildiriden sonra yaptığı ilk açıklamada bir askeri darbe teşebbüsünün olduğunu söyledi ve destekçilerini sokağa çıkmaya çağırdı. Nikol Paşinyan, bir sonraki adım olarak istifasını isteyen Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan'ı kovduğunu Facebook üzerinden yaptığı canlı yayında açıkladı.
Paşinyan, "Çok zor bir durumdayız. Genelkurmay Başkanı'nı görevden alma kararı aldım. Şimdi en önemli görev, sivillerin ve halkın iktidarını korumaktır" diyerek taraftarlarından meydanları doldurmalarını talep etti. Nikol Paşinyan'ın konuşmasında Erivan'daki derin çatlağın izleri su yüzüne çıktı: "Halkın bazı üst düzey ordu yetkililerine yönelik de bazı soruları var ve bu sorulardan kaçılamaz."
İlerleyen dakikalarda Nikol Paşinyan ofisinden çıktı, kendisini bekleyen taraftarlarıyla Cumhuriyet Meydanı'na doğru yürüyüşe geçti. Bu sırada muhaliflerle Paşinyan destekçileri arasında arbede yaşandı, Rus medyası kavga görüntülerini ekrana getirdi.
Başkent Erivan'ın birçok noktasında Paşinyan destekçileri ve muhaliflerin yumruk yumruğa kavga ettiği görüntüler peş peşe geldi, sosyal medyada bir numaralı gündem oldu.
Akşam saatlerinde Meclis binası önünde toplanan kalabalığa karşı polis birlikleri konuşlandırıldı. Meclis binası önünde toplanan kalabalık, Paşinyan'ın yenilgiyi kabul ettikten sonra yaşanan Meclis binası baskınını akıllara getirdi.
Halka seslenen Paşinyan, bazılarının orduyu anayasaya karşı harekete geçirmeye çalıştığını söyledi. Ermeni Başbakan, "Ordu halkın seçtiğim iktidara itaat etmeli, iç siyasi sürece müdahil olmamalıdır" ifadelerini kullandı ve Ermenistan halkının darbeye izin vermeyeceğini söyledi.
Paşinyan ayrıca, Ermeni askerlerine işlerini yapmalarını ve Ermenistan'ın sınırlarını savunmasını söyledi. Reuters haber ajansının son dakika olarak geçtiği habere göre Paşinyan ayrıca, "Benim istifama ancak halk karar verir, ordu değil" dedi.
Paşinyan, güç değişiminin ancak normal ya da erken seçimle gerçekleşebileceğini söyledi. Meydanı dolduran binlerce Paşinyan destekçisi ise, Başbakan'a destek verdi. Paşinyan'ın konuşması sırasında alkışlar ve sloganlar yükseldi.
Ermenistan ordusu ise gün içinde ikinci bir açıklama daha yayınladı ve Paşinyan’a yönelik istifa çağrısına ilişkin pozisyonlarının değişmediğini, söz konusu çağrının bir baskı neticesinde yapılmadığını bildirdi. Yazılı açıklamada, "Pozisyonumuzu teyit ediyoruz. İstifa çağrısı bir baskı neticesinde yapılmamıştır" denildi.
Hem Paşinyan taraftarları hem de muhalifler Cumhuriyet Meydanı'nda toplanmaya devam ederken, Erivan semalarında savaş uçaklarını sesi duyuldu. Yerel medya, alçak uçuş yapan jetlerin Rus üretimi MiG-29 olduğunu bildiriyor.
Paşinyan dün 1in.am haber portalına verdiği mülakatta, eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın Dağlık Karabağ savaşında Rus İskender füzelerinin neden kullanılmadığıyla ilgili eleştirilerinin hatırlatılması üzerine, "Sorduğu sorunun cevabını bilmeli ve cevabını bildiği soruları sormalı. İskender füzelerinin neden patlamadığını ya da yüzde 10'unun patladığını söyleyebilir mi?" demişti.
Paşinyan, röportajda bu silahların 80'lerin teknolojisi olduğunu söyledi. Gazeteye göre bunun üzerine Rusya Parlamentosu'nun alta kanadı Duma'nun Savunma Komisyonu Başkan Yardımcısı Aleksander Şerin, Paşinyan'ın Rus silahlarını eleştirerek suçsuz çıkmaya çalıştığını öne sürdü.
Rus İzvestiya gazetesinde yer alan bir habere göre de, Ermenistan Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan, daha önce bu gazeteye verdiği bir mülakatta füzelerin kullanılması için Paşinyan'dan birkaç kez izin istediklerini ancak Başbakan'ın uluslararası toplumun tepkisinden çekinerek buna izin vermediğini söyledi.
Ermenistan'daki çalkantı Rusya'da yankı buldu. Kremlin'den yapılan ilk açıklamada taraflar sağ duyuya davet edildi ve derin endişe duyulduğu vurgulandı. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, yaşananların Ermenistan'ın iç meselesi olduğunu savundu.
ABD'nin Erivan Büyükelçiliği, "Ermenistan'daki gelişmeleri yakından takip ediyoruz ve tüm taraflara sükunet çağrısı yapıyoruz. Krizin şiddete başvurmadan barışçıl bir şekilde çözümünü istiyoruz" açıklamasını yaptı.
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ankara'nın Ermenistan'daki darbe girişimini şiddetle kınadığını belirterek "Biz dünyanın neresinde olursa olsun darbe ya da darbe girişimlerine karşıyız. Askerlerin, seçimle iş başına gelmiş bir hükümete bırakın darbe yapmayı, istifa çağrısında bulunması bile kabul edilemez" ifadesini kullandı.
Azerbaycan lideri İlham Aliyev, Erivan'daki kriz için "Ermenistan hiçbir zaman bu kadar acınası durumda olmamıştı" deyip ekledi: "Onları bu duruma sokan liderleridir, hem ülkeyi 20 yıl yöneten Koçaryan-Sarkisyan rejimi hem de onlardan sonra gelen yönetim."
Interfax haber ajansının aktardığına göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Paşinyan ile yaptığı telefon görüşmesinde taraflara sakin olma çağrısında bulundu.
Paşinyan, muhaliflerini protestoları durdurmaya çağırdı ve ordunun Paşinyan ve hükümetini istifaya çağırmasının ardından siyasi krizi konuşmak üzere görüşmelerde bulunmaya davet etti.
NATO Sözcüsü Oana Lungescu, sosyal medyadaki açıklamasında, İttifak'ın ortak ülkelerinden Ermenistan'daki gelişmeleri yakından izlediklerini bildirdi. Gerginliği daha da yükseltecek açıklamalar ve eylemlerden kaçınmanın önemine işaret eden Lungescu, "Siyasi farklılıklar barışçıl yollarla ve Ermenistan anayasasına uygun şekilde demokrasiyle çözülmelidir." ifadesini kullandı.
Avrupa Birliği (AB), Ermenistan ordusunun, Başbakan Nikol Paşinyan'ın istifasını istemesinin ardından taraflara sükunet çağrısında bulundu.Açıklamada, siyasi farklılıkların barışçıl ve parlamenter demokrasi ilkelerine bağlı kalarak çözülmesi gerektiği kaydedildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Ermenistan'daki darbe girişimine ilişkin, ordunun siyasete karışmaması gerektiği ve Ermenistan'ın demokrasisini destekledikleri açıklamasında bulundu. Price, günlük basın toplantısında, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı, başbakan olarak destekleyip desteklemedikleri sorusu üzerine, Ermenistan'daki olayları yakından takip ettiklerini ve tüm tarafları sükunete, şiddet veya gerilimi tırmandıran adımlardan kaçınmaya çağırdıklarını söyledi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, Ermenistan ordusunun, Başbakan Nikol Paşinyan'ın istifasını istemesinin ardından taraflara "itidal" çağrısında bulundu.
27 Eylül tarihinde başlayan Dağlık Karabağ savaşı, Azerbaycan'ın mutlak zaferiyle sona erdi. 9 Kasım'da yenilgi anlaşmasını imzalayan Başbakan Paşinyan, haftalar boyunca protestoların hedefi olmuş ve göstericiler mağlup başbakanın istifasını istemişti.
Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev, 11 Ocak'ta Rusya'nın başkenti Moskova'daki zirvede Rus lider Vladimir Putin ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyanla buluşup yeni bir anlaşmaya imza attı. Ermenistan'ın mağlubiyetiyle sonuçlanan savaşı bitiren 9 Kasım ateşkes anlaşmasının ardından ilk kez bir araya gelen Aliyev ve Paşinyan, el sıkışmadı.
Moskova zirvesinde imzalanan bildiriyle, Azerbaycan'ı Nahçıvan ve Türkiye'ye doğrudan bağlayacak demiryolu hattının haritası da ortaya çıktı.
11 Ocak tarihindeki Moskova zirvesinde imza konulan bildiri, savaşın kaybedeni Erivan'da büyük hayal kırıklığına yol açtı. Ermenistan, özellikle savaş esirleri başlığında istediğini elde edemedi.