Dünyanın en derin noktası: Mariana Çukuru'nda neler oluyor?
01.10.2024 - 17:41 | Son Güncellenme:
Dünya üzerinde hayal edebileceğiniz en derin yeri düşünün. Uçsuz bucaksız bir derinlik, üstelik bir de bu yer okyanusun ortasında yer alıyor. İşte o bahsettiğimiz yer: Mariana Çukuru. Pasifik Okyanusu’nun derinliklerinde, neredeyse 11 kilometre aşağıda yer alan bu çukur, dünyamızın en derin noktası. O kadar derin ki, içinde neler olduğu hâlâ tam olarak keşfedilmiş değil.
Mariana Çukuru'nun bu kadar derin olmasının nedeni ise Dünya’nın plakalarının birbirine baskı yapması, hareket etmesidir. Yerkabuğunun farklı kısımları birbirine yaklaşır ve zamanla bir plaka diğerinin altına girerek bu dev çukuru oluşturur. Tabii ki, bir dakikalık bu anlatım aslında çok uzun bir süreci kapsıyor. Hadi gelin, beraber Mariana Çukuru’nun derinliklerine doğru bir yolculuk yapalım.
MARİANA ÇUKURU'NUN DERİNLİĞİ NE KADAR?
Mariana Çukuru, Dünya’nın yüzeyinden yaklaşık 11 kilometre aşağıya uzanan bir derinliğe sahiptir. Bu, neredeyse bir yolcu uçağının gökyüzünde uçarken ki yüksekliği kadardır. Çukurun en derin noktasına ‘Challenger Deep’ adı verilir. Bilim insanları bu derinliğe ulaşmak için özel araçlar kullanırlar. Çünkü normal bir denizaltı bu derinlikteki basınca dayanamaz.
BU DERİN ÇUKURDA HANGİ CANLILAR YAŞIYOR?
Mariana Çukuru’nun derinliklerinde, inanılmaz basınç ve karanlık ortamda yaşamayı başaran çok özel canlılar vardır. Işığın hiç ulaşmadığı bu yerde, çoğu canlı kendi ışığını üretir. Bu derinliklerde yaşayan deniz canlıları, çevrelerine uyum sağlayacak şekilde evrimleşmiştir. Örneğin, bazı balıklar büyük gözlere sahipken, bazıları tamamen kördür. Bu derinlikte kaç çeşit canlı yaşadığı ise hala soru işareti taşıyor.
PEKİ BU ÇUKUR NASIL KEŞFEDİLDİ?
Mariana Çukuru, ilk kez 1875 yılında bir İngiliz gemisi olan HMS Challenger tarafından keşfedildi. O dönemdeki teknoloji, denizlerin bu kadar derin olduğunu tahmin etmeye bile yetmiyordu. Ancak zamanla geliştirilen denizaltılar ve keşif araçları sayesinde Mariana Çukuru’nun derinliklerini daha fazla inceleme imkânı elde edildi. 23 Ocak1960 tarihinde, Jacques Piccard ve Don Walsch isimli iki maceracı, bir denizaltı ile Challenger Deep’e ulaşarak büyük bir keşif yaptılar.
FAZLASIYLA ÖNEM ARZ EDİYOR
Mariana Çukuru, okyanuslardaki ekosistemlerin önemli bir parçasıdır ve iklim değişikliğiyle ilgili kritik ipuçları içerir. Derin deniz çukurları, okyanuslardaki karbondioksit döngüsünde önemli bir rol oynar ve deniz yaşamının korunması açısından önemlidir. Ayrıca, çukurda yapılan incelemeler, Dünya’nın geçmiş iklimleri hakkında bilgi edinmemize de yardımcı olur.
