Anadolu'nun kutsal rotaları
07.10.2021 - 12:02 | Son Güncellenme:
Uygarlığın ilk doğduğu yer olan Anadolu, dünya tarihine yön veren gelişmelerin, görkemli kentlerin hayat bulduğu bir coğrafya oldu. Dünyanın 7 Harikası'ndan ikisinin yer aldığı Anadolu, Hititlerden Likyalılara, Karialılara sonrasında da Antik Yunan ve Roma dönemlerinde önemli şehirlere ev sahipliği yaptı. Hristiyanlık tarihinde de dönüm noktası gelişmelerin yaşandığı bir coğrafya olan Anadolu, bu dine inanlar için de çok büyük öneme sahip. İlk kilise, tarihi konsüller, Hz. Meryem'in yaşadığı ev, Aziz Paul'ün doğduğu yer ve daha pek çok tarihi olay ve tarihi mekân Anadolu topraklarında hayat buldu. Günümüzde de bu rotalar inanç turizmi açısından büyük önem taşımakta.
Türkiye, sınırları insanlık tarihinin en önemli uygarlıklarına ev sahipliği yapıyor. Troya'dan Göbeklitepe'ye tarihi değiştiren yer ve olayların meydana geldiği Anadolu topraklar, medeniyetlerin de doğduğu coğrafya olma özelliği taşıyor. Hititlerden Doğu Roma'ya kadar uzanan binlerce yıllık bu tarihten geriye sayısız miras kaldı.
Paranın ilk defa kullanıldığı Sardes, en gelişmiş demokrasi örneğinin uygulandığı Likya, Dünyanın 7 Harikası'ndan iki tanesi ve daha nice önemli tarihi mirasa ev sahipliği yapan Türkiye, inanç turizmi açısından da büyük önem taşıyor. Hristiyanların ilk kilisesi, Hristiyanlık inancını şekillendiren konsiller, Aziz Paul ve Aziz Nikola'nın doğduğu yer Anadolu toprakları içerisinde yer almakta.
Antakya
Antakya, tarihte bir din olarak Hristiyanlığın ilk kez tarihe not düşüldüğü yer olarak bilinmektedir. Bu nedenle Antakya Hristiyanlık inancında büyük bir öneme sahip. Günümüzde Müslüman, Hristiyan ve Yahudilerin bir arada yaşadığı bu tarihi kent tarihte de inançların kesişim noktası olma özelliği taşımaktaydı.
Aziz Petrus Kilisesi, Antakya
Hristiyanlığın bilinen ilk mabedi de Antakya il sınırları içerisinde yer alır. Milâttan sonra 40 yılında bölgede bir din olarak ortaya çıkan Hristiyanlık Aziz Petrus (St. Pierre) tarafından vaazlarla yaygınlık kazandı. Habib-i Neccar Dağı'nın batı yakasında bulunan Aziz Petrus Mağara Kilisesi, Hristiyanların en eski mabedi olarak kabul edilir ve Papa tarafından da bir hac yeri olarak ilân edilmiştir.
Apollon Smintheion, Çanakkale
Çanakkale'nin Ayvacık sınırları içinde Gürpınar köyü yakınında bulunan Apollon Smintheion, Antikçağ'da kahinlerin yaşadığı bir tapınaktı. Akhaların Troya Savaşı'nı kazanmasının anısına bir şükran göstergesi olarak inşa edilen tapınak ve etrafında kazılar sürmekte. Bu tarihi yerleşim Troya ve ve Alexandria Troas gibi tarihi yerleşimlere de yakın bir konumdadır.
Apollon Smintheion, Çanakkale
Kahinlerin bulunduğu bu bölge aynı zamanda Hristiyanlar için de oldukça önemli bir yer. Aziz Paul'un Hristiyanlığı anlatmak amacıyla İtalya'ya doğru yola çıktığı yer olan Apollon Smitheion bu açıdan da dikkate değer bir yer. Dolayısıyla burası Aziz Paul'un rotasını takip etmek isteyenler için önemli bir güzergah.
Bergama, İzmir
Büyük İskender'ten sonra en güçlü günlerini yaşayan ve Pergamon Krallığı'nın merkezi konumundaki Bergama, bu dönemde inşa edilen ihtişamlı yapılarıyla günümüzde de hayranlık uyandırıyor. Günümüzde İzmir'in kuzeyinde Bergama ilçesi sınırlarında kalan Pergamon, Hristiyanlık tarihi için de önemli bir tarihi bölgedir.
Bergama, İzmir
İnanç turizmi açısından büyük öneme sahip olan bu bölge Hristiyanlık'taki Yedi Kilise'den birinin bulunduğu yerdir. İncil'deki kutsal metinlerde, Bergama'daki kilise, bölgedeki Zeus Tapınağı ve yöre halkının inançları hakkında bilgilere yer verilmektedir. Bergama dışında Smyrna, Efes, Thiatira (Akhisar), Sardes, Filedelfiya (Alaşehir) ve Laodikeia Yedi Kilise'yi oluşturmaktadır.
Demre, Antalya
Antalya'nın Demre ilçesi günümüzde popüler kültürde de dünya çapında bir üne sahip Noel Baba nam-ı diğer Aziz Nikola'nın doğduğu yer olma özelliği taşımaktadır. Yaşadığı 4. yüzyılda insan sevgisiyle bölgede hayranlık uyandıran bir isim olan Aziz Nikola, Ortodoks inancında çocukların ve denizcilerin koruyucu azizi olarak kabul edilir.
Demre, Antalya
Tarihte Myra Antik Kenti olarak bilinen Likya Birliği'nin önemli yerleşimlerinden olan Demre, hem Antikçağ tarihi hem de inanç turizm açısından büyük öneme sahiptir. Özellikle de Aziz Nikola'nın Noel Baba ismiyle dünya çapında bir üne kavuşması Demre'ye gelen ziyaretçi sayısını da olumlu yönde etkilemiştir.
Efes, İzmir
Sıradaki rotamız Anadolu'daki en ünlü antik şehirlerden biri olan Efes. İzmir'in Selçuk ilçesinde bulunan Efes Antik Kenti'nin tarihi milâttan önce 6000 yılına kadar dayanmaktadır. Roma döneminde önemli kentlerden biri olan Efes, milâttan önce 10. yüzyılda eski Arzawa başkentinin yerine Attik ve İyonyalı Yunan kolonistleri tarafından inşa edilmiştir.
Efes, İzmir
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde de yer alan Efes Antik Kenti, Hristiyanlar için de büyük önem taşımaktadır. Hz. İsa'nın annesi Hz. Meryem'in hayatının son yıllarını burada geçirdiğine inanılır. İznik Konsili'nde kabul gören dört İncil'den biri olan Yuhanna İncili'nin de Aziz Yuhanna tarafından burada yazıldığına inanılır.
Efes, İzmir
Dünyanın 7 Harikası'ndan biri olarak kabul edilen Artemis Tapınağı ve Celsus Kütüphanesi de Efes Antik Kenti içinde yer almaktadır. Burası aynı zamanda Hristiyanlık inancındaki 7 Kilise'den birine de ev sahipliği yapmaktadır. Efes Meryem Ana evine de ev sahipliği yapmaktadır. Ancak İncil'e göre Hz. Meryem'in mezarı bugünkü Silifke'dedir.
İznik, Bursa
Hristiyanlık tarihine yön veren konsil M.S. 325 tarihinde bugün Bursa ili sınırları içerisinde yer alan İznik'te toplanmıştır. İlki, Roma İmparatorluğu'nun başkentini İstanbul'a taşıyan Konstantin tarafından toplanan bu konsil, Hristiyanlık tarihi için son derece önemlidir. Bu konsil sonrasında Arisçuluk gibi mezhepler din dışı ilan edilmiştir.
İznik, Bursa
Bununla birlikte konsilde Matta, Markos, Luka ve Yuhanna incilleri temel kabul edilip diğer metinler kabul görmemiştir. Dolayısıyla Antik Nicea kenti, Hristiyanlar için yüzlerce yıldır kutsal kabul edilip büyük önem atfedilmektedir. İznik'e her yıl çok sayıda insan bu bölgeyi görmek için ziyaret etmektedir.
Kapadokya
Güzel Atlar Ülkesi manasına gelen Kapadokya, Günümüzde Türkiye'nin en çok ilgi gören ve turist çeken bölgelerinden biri olma özelliği taşır. Bir Antikçağ krallığı olan Kapadokya, yer altı şehirleri, kiliseleri ve vadileriyle hem tarih hem doğa meraklıları için hayranlık uyandıran güzelliklere ev sahipliği yapmaktadır. Burası aynı zamanda Hristiyanların ibadetlerini gizlice gerçekleştirdiği erken dönem buluşma yerlerinden biridir.
Kapadokya
Kayalar oyularak çoğunlukla da yer altına inşa edilen bu kiliselerde Hristiyanlığın ilk yüzyıllarında vaazlar verildi ve inanç pek çok insana anlatıldı. Roma'nın baskılarından kaçmak ve saklanabilmek için ideal bir yer olan Kapadokya bu dönemde Hristiyanlık inancının daha geniş kitlelere anlatıldığı dönem olarak da bilinmektedir.
Laodikeia, Denizli
Denizli il sınırlarında yer alan Laodikeia, Anadolu'daki en görkemli antik şehirlerden biri olma özelliği taşır. Pamukkale travertenlerine çok yakın bir konumda yer alan Laodikeia Antik Kenti milâttan önce 3. yüzyılın ortalarında Seleukos Kralı II. Antiokhos tarafından karısı Laodike adına kurulmuştur. Hristiyanlığın Yedi Kilisesi'nden biri de Laodikeia'da bulunmaktadır.
Laodikeia, Denizli
Erken Bizans Dönemi’nde metropollük seviyesinde dini bir merkez haline gelen Laodikeia’da yapılan kazı çalışmaları bölgedeki yerleşimlerin neredeyse yedi bin yıldır kesintisiz biçimde devam ettiğini ortaya çıkarmış durumda. İstanbul'un kurucusu Konstantin'in Milano Fermanı ile Hristiyanlığı serbest bırakmasıyla birlikte Laodikeia'da inşa edilen kilisenin kalıntıları günümüze kadar ulaşmıştır. Bu nedenle de bölge Hristiyanlar tarafından kutsal kabul edilmekte ve hac bölgesi konumundadır.
Rumkale, Gaziantep
Türkiye'deki en önemli kaleler arasında yer alan Rumkale, Fırat nehri ve Merzimen çayının kesiştiği noktada yer alır. Muhteşem bir coğrafyanın tam ortasında konumlanan Rumkale'nin tarihi de binlerce yıl öncesine uzanmakta. Gaziantep'in Nizip ilçesi sınırlarında yer alan Rumkale, Hristiyanlık tarihinde e büyük bir öneme sahip. Hz. İsa'nın 12 Havarisi'nden biri olan Yuhanna'nın yaşadığı ve İncil'i sakladığı yer olan Rumkale, Hristiyanlar tarafından kutsal kabul edilmekte.
Rumkale, Gaziantep
Hz. İsa’nın havarilerinden Yuhanna'nın hayatının bir bölümünü Rumkale’de geçirdiği biliniyor. Hıristiyanlık dinini burada yayan Havari Yuhanna, Hıristiyanlık tarihinde de bu nedenle önemli bir yere sahip. Yuhanna, İncil’in kopyasını Rumkale’de bir mağarada saklamıştır.
Rumkale, Gaziantep
Bugün Hristiyanlık inancında kutsal olarak kabul edilen Dört İncil'den biri olan Yuhanna İncili'nin burada muhafaza edilmişti. Bu önemli olay, bölgenin Hristiyanlarca kutsal kabul edilmesi ve sonrasında Rumkale'ye bir kilise ile manastır inşa edilmesini sağlamıştır. Günümüzde bu yapıların kalıntılarını da görmek mümkündür.
Sardes, Manisa
Manisa'nın Salihli ilçesi sınırları içinde yer alan antik Sardes (Sart) kenti, tarihte parayı bulan Lidyalıların yaşadığı şehir olarak biliniyor. Paranın doğduğu kent olarak da bilinen Sardes, UNESCO'nun kalıcı listesine girmeye aday. Sardes aynı zamanda Hristiyanlık inancındaki kutsal Yedi Kilise'den birine de ev sahipliği yapmakta.
Sardes, Manisa
Antikçağ'da Lidya Krallığı'na başkentlik yapan Sardes, bu dönem ticaret sayesinde büyük gelişme sağlamıştı. Öyle ki kent paranın kullanılmaya başlanmasıyla daha da zenginleşti. Bu zenginlik antik kentteki yapıların görkemine de yansıdı. İzmir - Ankara karayolu üzerinde yer alan Sardes, İzmir'e 90, Ankara'ya 510, İstanbul'a ise 455 kilometre uzaklıktadır.
Smyrna Antik Kenti, İzmir
İlyada'yı yazan Homeros'un yaşadığı yer olarak bilinen Smyrna Antik Kenti, İzmir içinde yer almaktadır. Burası tıpkı Sardes gibi, Anadolu'daki Yedi Kilise'den birine ev sahipliği yapmaktadır. Bunun beraber Smyrna Antik Kenti, Zeus Tapınağı, Stadeon ve antik tiyatrosuyla da bölgenin önde gelen yerleşim yerlerinden biri olma özelliği taşımaktadır.
Smyrna Antik Kenti, İzmir
1948 yılında ilk kazıların yapılmaya başlandığı Smyrna Antik Kenti'nin günümüzdeki en turistik noktası Agora olsa da Yedi Kilise'den birinin burada bulunması bölgeyi Hristiyanlar için de önemli bir ziyaret rotası haline getirmiş durumdadır. Bölge özellikle Efes'i ziyaret edecek olanların bir önceki rotası olarak konumlandırılmış durumdadır.
Tarsus, Mersin
Mersin'in Tarsus ilçesinde bulunan ve UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan "St. Paul Kilisesi, Kuyusu ve Tarihi Çevresi", kentin önemli inanç turizmi merkezlerinden biri olma özelliği taşıyor. Tarsus doğumlu olan St. Paul ya da diğer adıyla Aziz Paul, Hristiyanlığı Roma topraklarında anlatan ilk misyoner olarak kabul edilir.
Tarsus, Mersin
Hristiyan olmadan önce Tarsuslu Şaul olarak bilinen Aziz Paul, Hristiyanlığı yaymak için Anadolu genelinde pek çok yeri gezdi. Daha sonrasında da buradan Avrupa'ya geçti. Bugün dünyanın dört bir yanında Aziz Paul adına adanmış görkemli dini yapılar bulunmaktadır. Tarsus da Aziz Paul'ün doğdu yer olması nedeniyle ziyaret edilmektedir.
Thyateira, Manisa
Akhisar'ın tarihteki adı olan Thyateira, Hristiyanlık inancı için Anadolu'daki önemli merkezlerden biri konumundadır. İncil'de adı iki kez geçen Thyateira, aynı zamanda Anadolu'da bulunan Yedi Kilise'den birine de ev sahipliği yapması nedeniyle büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle bölge Hristiyanlar için bir hac merkezi olarak kabul edilir.
