Tezgahı 'don' vurdu! 'İlk defa meyve ithali söz konusu'
14.04.2025 - 06:41 | Son Güncellenme:
Türkiye’de birçok bölgede erken çiçek açan meyve ağaçları dondan yandı. Uzmanlar zirai don sonrası zarar gören ürünlerin yüzde 50 zamlanabileceğini ve meyve ithalatı ihtimalinin doğabileceğini belirtiyor.
EREN KOCA / HABER MERKEZİ - Türkiye genelinde etkili olan kar yağışı ve don, üzüm, kayısı, elma, fındık, kiraz gibi pek çok tarım ürününe büyük zarar verdi. Doğu Anadolu’dan İç Anadolu’ya, Karadeniz’den Ege’ye birçok bölgede erken çiçek açan meyve ağaçları dondan yandı, çiftçi perişan oldu. Bazı ürünlerde yüzde 100’e yakın hasar olurken, zirai don etkisinin tezgahlara nasıl yansıyacağı merak konusu oldu. Zirai donun çok kötü çapta olduğunu belirten Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, “İlk defa meyve ithal edebiliriz. Bu zirai don tezgahlara da olumsuz şekilde yansıyacak. En az yüzde 25 zam olur, yüzde 50’ye kadar çıkabilir. Gıda enflasyonunda sıkıntı yaşayacağız” yorumunu yaptı.
Kayısıda büyük zarar
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez de şunları söyledi: “Malatya’da kayısı da yüzde 100’e yakın zarar var. Sakarya ve Doğu Karadeniz illerinde fındıkta yüzde 50’ye yakın hasar var. Karaman’da elmada yüzde 100’e yakın hasar var. Niğde’de patateste, Konya’da şeker pancarında ciddi hasar var. Çorum’da cevizde yüzde 100’e yakın hasar var. Malatya’da kayısıda çiftçi yaklaşık 500 milyon dolar zarar edecek. İç piyasada fiyatlar yükselecek. Tezgaha en az yüzde 50 zam olarak yansır. Çiftçilerin kredi faizleri silinmeli ya da ertelenmeli.”
‘Ciddi hasar verdi’
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Ticaret Borsası Başkanlarımız ve üreticilerimizden gelen şikayetler büyük bir zirai don olayı ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Üretimin devamlılığı için üreticilerimizin desteklenmesi ve zor durumda olan çiftçilerimizin yanında olmamız gerekiyor. Kamudan ek destekler talep eden üreticilerimiz, Ziraat Bankası başta olmak üzere bütün bankalardan borçların faizsiz ertelenmesini istiyor. Sigorta konusunda ise TARSİM’den özel hassasiyet bekleniyor” ifadelerine yer verdi.
Dona karşı sigortalı
Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. (TARSİM) bitkisel ürün sigortası ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen kayıt sistemlerine kayıtlı olan arazilerde yetiştirilen bitkisel ürünler teminat altına alınıyor. Bu kapsamda bitkisel ürünlerin dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, taşıt çarpması, sel ve su baskını nedeniyle teminat kapsamında yer alıyor. Bitkisel ürün sigortasında don riski için ödenen primin 2/3’ü devlet tarafından karşılanıyor.
‘SALIYA KADAR SÜRECEK’
Don olayın ne kadar süreceğiyle ilgili CNN TÜRK Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen şu bilgileri verdi: “Zirai don salı gününe kadar sürecek. Çiftçiler çok dikkat etsinler. Bu zirai donlara biz ilkbahar geç donları diyoruz. Bu donlar tarımsal açıdan çok tehlikelidir. Toprak artık kabarmaya başlamıştır ve oradaki tohumlar çatlamaya başlamıştır. Ekin, bitki filizlenmeye başlamıştır. İlkbaharın bu geç zamanında don yapar ve hepsini öldürür. İlkbahar geç donları tarımsal açıdan son derece önemlidir.”
Çiftçi nöbet tutuyor
Nisan ayında etkili olan kar yağışı çiftçileri tedirgin etti. Zirai dona karşı seferber olan üreticiler, bahçelerinde gece boyunca lastik ve saman yakarak nöbet tuttu. Meteorolojinin uyarısının ardından Ordu’nun Perşembe ilçesi Yeniköy Mahallesi’nde yaklaşık 500 rakımdaki fındık bahçelerinde lastik, saman ve fındık zurufu yakan üreticiler, dumanlama sistemi ile ürünlerini zirai dona karşı korumak için sabaha kadar nöbet tuttu. Tunceli’nin Çemişgezek ilçesinde coğrafi işaretli Ulukale dutu büyük zarar gördü. Niğde Elma Üreticileri Birliği Başkanı Atilla Kaplan, “Geçen yıl sıcaklık, bu yıl da 11 Nisan’da böyle bir soğuğun olması gerçekten çok yaşadığımız bir şey değil. Geçen sene 350 bin tonlara düştük, bu yıl onun da aşağısına düşeceğiz” dedi. ● DHA, AA, İHA
KEŞFETYENİ
Ünlü sanatçı Sibel Can, yeni tarzıyla dikkat çekiyor. Ramazan ayından sonra tekrar sahnelere dönen Sibel Can, kazandığı ilk parayla ne aldığını açıkladı.
