Konut fiyatları nereye koşuyor?

Duygu Erdoğan - Türkiye’de arz daralmasından dolayı oldukça hızlı bir yükseliş gösteren konut satış fiyatlarının piyasaya yansıması da hızlı oluyor. Teknoloji odaklı gayrimenkul değerleme platformu Endeksa.com, her ay ortalama konut fiyatını birinci ve ikinci el konut satış fiyatı verileriyle işliyor. Türkiye genelinde yapılan değerlendirmede son dört ayda yaşanan farklar oldukça dikkat çekici. Buna göre 2021 yaz aylarından kasım ayına kadar Türkiye genelinde konut satış fiyatı ortalaması büyükşehirlerin ve sahil şehirlerinin etkisiyle 450 bin lira bandında bulunuyor. Ancak aralık ayında hızlı bir artış görülüyor. Buna göre ülke genelinde ortalama konut satış fiyatı bir anda 680 bin liraya çıkıyor. Mart ayında ise yeni bir dalga geliyor. Buna göre martta Türkiye genelinde ortalama konut fiyatı 998 bin lira ile yeni bir tarihi seviye gösteriyor. 

İstanbul sırtladı

Ekim 2021’de İstanbul’da ortalama konut fiyatı 585 bin iken Aralık 2021’de 690 bin liraya çıkıyor. 570 bin lira olan İzmir’deki ortalama ise 658 bine yükseliyor. Aydın’da ortalama fiyat 695 binden 821 bine çıkarken, Antalya’da da 537 binden 639 bine yükseliyor. Bu artış oranının, Ocak 2022’de de devam ettiği görülüyor. Türkiye’de ortalama konut fiyatı Ocak 2022’de 736 bine çıkıyor. Asıl sıçrama ise mart ayında yüzünü gösteriyor. Piyasadaki arz yetersizliğinden faydalananların ikinci el piyasayı hızla yukarı çektiği bu rakamlarda daha net göze çarpıyor. Aradan geçen iki aylık süreçte öne çıkan illerde ortalama konut fiyatlarının 2 katına çıktığı görülüyor. Buna göre, Ocak 2022’de İstanbul’da ortalama konut fiyatı 730 bin iken, Mart 2022’de 1 milyon 400 bin liranın üzerine çıkıyor. İzmir’de ocakta 693 bin olan ortalama konut fiyatı ise 1 milyon 220 bini aşıyor. Ankara’da bu ortalama 397 binden 720 bine yükseliyor. 

Arz sınırlı kaldı

Bir taraftan pandemi öncesi azalmaya başlayan yeni konut üretiminin 2 yıllık pandemi sürecinde oldukça durağan bir seyir izlemesi, ardından artan maliyetlerin fiyatlara yansıması birinci el piyasada İstanbul genelinde yeni projelerde metrekare fiyatlarını 30 bin liranın üzerine çıkardı. Türkiye’nin yıllık 700 bin yeni konut ihtiyacı olduğu hesaplanırken, hızla artan talebe karşılık üretim oldukça daraldı. İkinci el piyasada ise mevcut konutlar, piyasadaki artışa paralel olarak önlenemez bir yükseliş gösteriyor. Bitmiş hatta eskimiş konutlar, yeni maliyetlerle üretilmemiş olsa da, piyasanın her hareketinde seyrini yükseltiyor. Konut satışı yapan internet sitelerindeki ilanlarda fiyatlar bazen günlük olarak bile artışlarla yenileniyor.

İzmir’de 10 bin TL’nin üzerinde

Son dönemdeki artışların nedenleri olarak, pandemi etkisi, döviz kurundaki dalgalanmalar, inşaat maliyetlerinin (ham madde) artması, enflasyonun seyri, yeni konut arzının talebin altında kalması olarak değerlendiren Endeksa CEO’su 
Görkem Öğüt, “TÜİK verilerine göre bina inşaatı maliyet endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 87.91 arttı. Son 3 yıldır yeni konut üretimi talebin altında kalırken, arz yetersizliği nedeniyle 2021 yılında evlerin satış fiyatları yüzde 97, kiralama fiyatları yüzde 83 oranında arttı. Pandemi nedeniyle özellikle yazlık bölgelerde astronomik artışlar yaşandı” dedi.

ALB Yatırım Araştırma Uzman Yardımcısı Ahmet Deniz Yağbasan’ın analiz ettiği bir başka veri olan TCMB çalışmasına göre ise şunlar ifade edildi: 

“Pazartesi günü TCMB tarafından açıklanan verilere göre şubatta bir önceki aya göre yüzde 13.5 oranında artan konut fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 96.4 arttı. Konut fiyatları İstanbul’da yüzde 106.3, Ankara’da yüzde 97.1, İzmir’de ise yüzde 90.1 artış kaydetti. İzmir’de tarihte ilk kez metrekare fiyatı 10 bin liranın üzerine çıktı.”